Elazığ İli bir kırsal bölgesinde yetişkinlerin sağlıkla ilgili televizyon programlarını izleme ve etkilenme durumlarının incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, Elazığ İli bir kırsal bölgesinde yaşayan yetişkinlerin televizyonda yayınlanan sağlık programlarını izleme ve etkilenme durumlarını saptamaktır. Materyal ve Metot: Bu araştırma kesitsel (Cross-sectional) tipte bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Elazığ İli Kovancılar ve Palu İlçesi ile kovancılar ilçesine bağlı köy ve beldeler oluşturmuştur. Araştırma, nüfusa orantılı küme örnekleme yöntemi ile seçilen 462 yetişkin üzerinde yapılmıştır. Araştırma verileri, katılımcıların sosyo demografik özellikleri ve sağlıkla ilgili televizyon programlarını izleme durumu içeren anket ile birlikte, izleme motivasyonlarını etkileyen faktörleri analiz etmek üzere geliştirilmiş bir ölçek aracılığı ile elde edilmiştir. Anket ve ölçek 15 eylül-15 aralık tarihleri arasında yüz yüze görüşme yapılarak uygulanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde parametrik, non- parametrik testler ve faktör analizi uygulanmış ve araştırmada yanılma düzeyi P>0,05 seçilmiştir. Bulgular: Araştırma kapsamına giren 462 yetişkinin %29.4'ü erkek, %70.6'sı kadındır. Ortalama yaş 36,5 ±1,49'dur. Katılımcıların yarıdan çoğu (%61.3), ortaokul veya altında bir eğitime sahiptir. Erkeklerin %52.2'si kadınların ise %64.4'ü televizyonu izlediklerini ifade etmiştir. Katılımcıların %66.5'i televizyon programlarına güvendiklerini, %76.2'si televizyonlardaki sağlık programlarını gerekli gördüklerini, %46.9'u ise sağlık programlarının kırsal kesimdeki insanların sağlık sorunlarına yanıt verdiğini ve %60.2'si ise bu programların artırılmasını istediklerini belirtmiştir. Bu araştırmada sağlık iletişimi motivasyonlarının dört faktörden oluştuğu; (bilgilenme, zaman geçirme-alışkanlık, moral desteği-farkındalık ve kişisel fayda faktörü) ve bu faktörlerin toplam varyasyonun %57.252'ini kapsadığı saptanmıştır. Sonuç: Katılımcılar genel olarak sağlık programlarını izlemeyi gerekli görmekte ve çoğunluğu bu programları izleyerek olumlu yönde etkilendiklerini ifade etmektedirler. Televizyondaki sağlık programlarını izleme motivasyonları arasında kişisel sağlık bilgilerini geliştirmeye birincil derecede önem verildiği söylenebilir.Anahtar sözcükler: Sağlık Programları, Televizyon, Yetişkinler

Objective: The objective of this study is to determine the influenced states of the adults living ina rural area of the Elazığ Province when they watch the TV programs on healt. Material and Method : This isa crosssectional type of study.The study population comprised Kovancılar and Palu Districts along with the villages of these areas in the City of Elazığ. The research was carried out on 462 adults selected through the cluster sampling method proportionate to the population. The research data were obtained through the use ofa scale developed for analyzing the factors affecting the motivations of the participants watching the TV programs on health, along with a questionnaire comprising their sociodemographic characteristics and their states in watching such TV programs. The questionnaire and the scale were performed by having a face-toface interview between thedates, September 15 December 15 in2014. In the analysis of the research data, parametric, nonparametric tests and factor analysis were performed, and the level of significance in the research was selected as P>0,05. Findings: 29.4% out of 462 adults within the scope of the research are male, whereas 70.6% of them are female. The mean age is 36.5±1.49. More than half of the participants (61.3%) are on the secondary education level or below. 52.2% of male and 64.4% of female participants stated that they watched TV. 66.5% of these participants remarked that they counted on TV programs, while 76.2% of them said they found health programs on TV necessary and 46.9% of them said that health programs on TV responded to the health problems of rural people, whereas 60.2% of them stated that they would like to watch such programs more. In this research, it was determined that the otivations for health communication consisted of four factors (enlightenment /getting informed, spending time habits, morale support awareness and personal advantage factor) and that these factors comprised 52.314'ünü% of the total variation. Result: The involved participants generally find it necessary to watch health programs on TV, and most of them express the fact that they are positively influenced by watching such programs. It canbe stated that developing knowledge on personal health is regarded as being of primary importance considering the motivations of watching health programs on TV.