Yakınlıktan korkma, kendini saklama, duygu düzenleme güçlüğü ve bağlanmanın narsistik kişilik özelliği ile ilişkisi: Reddedilme duyarlılığının aracı rolü

Abstract

Bu tez çalışmasının temel amacı, büyüklenmeci ve kırılgan narsizm ile yetişkin bağlanma stilleri, reddedilme duyarlılığı, insan ilişkilerinde yakınlık kurma korkusu, kendini saklama eğilimi ve duygularını düzenlemekte güçlük çekme arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Ayrıca, yakınlıktan korkma değişkeninin ölçülmesi amacıyla, ''Fear of Intimacy Scale'' (Yakınlık Korkusu Ölçeği)'in Türkiye için geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır. Geçerlik ve güvenirlik çalışmasının örneklemini, 18-23 yaş aralığında, Katip Çelebi Üniversitesinde okuyan 134 katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Yakınlık Korkusu Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Çok Boyutlu İlişki Ölçeği ve Kendini Saklama Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde Açımlayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, Fear of Intimacy Scale (Yakınlık Korkusu Ölçeği)'in Türkçe formunun güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğu saptanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasının örneklemini, İzmir'de yaşayan 18-60 yaş aralığındaki 236 yetişkin oluşturmaktadır. Genç yetişkin örneklemden veri toplanabilmesi için (18-24), kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak İzmir Katip Çelebi Üniversitesi'nin farklı bölümlerinde okuyan üniversite öğrencilerine ulaşılmıştır. 24-65 yaş arası örneklemi oluşturacak katılımcılara ulaşmak için ise, kartopu örnekleme yöntemi kullanılarak, farklı cinsiyet, yaş, ekonomik düzey ve eğitim düzeyinden insanlara ulaşılmıştır. Bu çalışmada veri toplama amacıyla katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Narsistik Kişilik Envanteri, Aşırı Duyarlı Narsisizm Ölçeği, Yetişkin Reddedilme Duyarlılığı Ölçeği, Yakınlık Korkusu Ölçeği, Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği, Yakın ilişkide Yaşantılar Envanteri-II ve Kendini Saklama Envanteri verilmiştir. İstatistiksel analizler için SPSS ve SOBEL analizine başvurulmuştur. Regresyon analizi sonuçlarına göre, büyüklenmeci narsizmin anlamlı yordayıcıları, reddedilme duyarlılığı, kaçınan bağlanma boyutu ve kendini saklama; kırılgan narsizmin anlamlı yordayıcıları, reddedilme duyarlılığı, duygu düzenleme güçlüğü, kaçınan bağlanma boyutu, kaygılı bağlanma boyutu, yakınlık korkusu ve kendini saklama olarak bulunmuştur. Aracılık analizi sonucuna göre ise, duygu düzenleme güçlüğü değişkeninin kaygılı bağlanma ile kırılgan narsizm arasında tam aracı rolü olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca, reddedilme duyarlılığı değişkeninin kendini saklama davranışı ile kırılgan narsizm arasında kısmi aracı rolü olduğu buumuştur. Elde edilen bulguların büyüklenmeci narsizm ve kırılgan narsizm ile ilişkileri literatür çerçevesinde tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Büyüklenmeci Narsizm, Kırılgan Narsizm, Duygu Düzenleme Güçlüğü, Yakınlık Korkusu, Kendini Saklama, Bağlanma, Reddedilme Duyarlılığı

The main aim of this study was to investigate the associations between grandiose and vulnerable narcissism with adult attachment styles, rejection sensitivity, fear of establishing intimacy in human relations, self-concealment tendency and difficulty in regulating emotions. Furthermore, validity and reliability study of the Fear of Intimacy Scale for Turkey was conducted in order to assess the fear of intimacy variable. Sample of the validity and reliability study included 134 participants who were aged between 18-23 years and who were students in İzmir Katip Çelebi University. The Sociodemographic Information Form, Turkish version of the Fear of Intimacy Scale, Rosenberg Self-Esteem Scale, The Multidimensional Relationship Questionnaire and the Self-Concealment Scale were applied to the participants. Data were analyzed using Exploratory Factor Analysis and Confirmatory Factor Analysis. Results of the data analysis revealed that the Turkish version of the Fear of Intimacy Scale was reliable and valid. Sample of the other part of the study included 236 adult who were aged between 18-60 years and who lived in İzmir. In order to collect data from the young adult sample (18-24), students from different departmants of İzmir Katip Çelebi University were reached through convenience sampling. The snowball sampling method was used to reach participants who were aged between 24-65 years and who were drawn from different gender, socioeconomic status and level of education groups. The Sociodemographic Information Form, Narcissistic Personality Inventory, Hypersensitive Narcissism Scale, Rejection Sensitivity Questionnaire (Adult Version), Fear of Intimacy Scale, Difficulties in Emotion Regulation Scale, Experiences in Close Relationships-Revised and Self-Concealment Scale were applied to the participants. SPSS and SOBEL analysis were used for statistical analysis. Results of the regression analyses revealed that grandiose narcissism was significiantly predicted by rejection sensitivity, avoidant attachment and self-concealment while vulnerable narcissism was significantly predicted by rejection sensitivity, difficulties in emotion regulation, avoidant attachment, anxious attachment, fear of intimacy and self-concealment. According to the results of mediation analysis, difficulties in emotion regulation had a full intermediary role between anxious attachment and vulnerable narcissism. It is also understood that the rejection sensitivity variable has a partial mediator role between self-concealment and vulnerable narcissism. The relevance of the research results to the grandiose narcissism and vulnerable narcissism was discussed according to the literature.Keywords: Grandiose Narcissism, Vulnerable Narcissism, Difficulties in Emotion Regulation, Fear of Intimacy, Self-Concealment, Attachment, Rejection Sensitivity