Birleştirilmiş sınıflarda öğretim dersine yönelik öğretim programı geliştirme çalışması

Abstract

Bu araştırmada Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim dersine yönelik öğretim programının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda öğretmen adaylarının Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim dersine yönelik eğitim gereksinimleri, programın geliştirilmesine yönelik paydaş görüşleri incelenmiş; dersin amaçları, içeriği, öğrenme-öğretme ve ölçme-değerlendirme etkinlikleri belirlenen gereksinimler doğrultusunda süreçte geliştirilmiş ve öğretim programının uygulamadaki işleyişi temel alınarak öğretim programı değerlendirilmiştir. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden eylem araştırmasına göre desenlenmiştir. Bu kapsamda uygulama süreci 2015-2016 Öğretim Yılı Bahar Dönemi'nde Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği programının dördüncü sınıfında öğrenim gören ve Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim dersini alan 34 öğretmen adayının katılımı ile 14 haftalık zaman dilimi içerisinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri nicel ve nitel yöntemler aracılığıyla elde edilmiştir. Nitel verilerin elde edilmesinde gözlem, görüşme ve doküman incelemesi yöntemleri kullanılmış; bu kapsamda kişisel bilgi formu, yarı yapılandırılmış görüşme formları, yansıtıcı değerlendirme formu, gözlemci değerlendirme formu ve araştırmacı günlüğü kullanılmıştır. Nicel veriler ise `Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretmenlik Yapabilme Özyeterlik Ölçeği` aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen ihtiyaç analizi bulgularına göre Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim dersinin kazanımlarının bilişsel anlama ve beceri düzeyinde olması gerektiği; içeriğin uygulamada işlevsel ve yaygın kullanım alanı olan konulardan oluşması gerektiği; öğrenme-öğretme sürecinin bilgiyi anlamlandırmayı sağlayan farklı yöntem ve tekniklerin kullanımına ve otantik öğrenme yaşantılarına fırsat sunan şekilde düzenlenmesi gerektiği belirlenmiştir. Ölçme değerlendirme sürecinde ise sürece dayalı değerlendirmeyi temel alan alternatif ve geleneksel ölçme-değerlendirme yaklaşımının kullanılmasına gereksinim duyulduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra ihtiyaç analizi sonuçları öğrenmeyi olumlu etkileyen ortam özelliklerine ve bu kapsamda güvenli sınıf atmosferine ve uygun sınıf mevcuduna dikkat edilmesi gerektiği belirlenmiştir.Eylem araştırması sürecinden elde edilen bulgular değerlendirildiğinde süreci açıklayan kategorilerin kazanım, içerik, öğrenme-öğretme ve ölçme-değerlendirme çerçevesinde ortaya çıktığı belirlenmiştir. Bu bulgularla, gerçekleştirilen uygulama ile anlama ve beceri düzeyinde kazanımlara ulaşıldığı, konuların mesleki yaşama hazırlayıcı nitelikte ve yeterli olduğu anlaşılmıştır. Öğrenme-öğretme sürecine ilişkin bulgular öğretimin etkili, ilgi çekici ve planlı bir şekilde yürütüldüğünü, süreçte öğrenmeyi destekleyici anlayış ve uygulamaların etkin kılındığını göstermektedir. Ölçme-değerlendirme kapsamında ise temel ilkelerin dikkate alındığı, ölçme araçlarında ve yaklaşımlarında çeşitliliğin sağlandığı belirlenmiştir. Süreçte zorlanılan noktalar incelendiğinde, ders süresine uyum sağlama, etkinlik sayısını fazla bulma, grup yerleşim düzeni, birleştirilmiş sınıflarda uygulama sayısının fazla olması ve gürültü konularında zorluk yaşandığı belirlenmiştir. Döngülerin ilerleyişine paralel olarak belirtilen sorunlar ve önerilere ilişkin bazı kararlar alınmış ve sürecin devamında öğretmen adaylarının zorlandıkları noktaların ve önerilerinin zamanla azaldığı, öğretimin mevcut şekilde yürütülmesine ilişkin görüşlerin ise zamanla arttığı belirlenmiştir. Öğretim programının değerlendirilmesine ilişkin bulgularda, programın katılımcılara bireysel ve profesyonel katkılar sağladığı, araştırmacı-uygulayıcının öğrenme sürecinde destekleyici bir rol oynadığı ve öğrenci-öğrenci etkileşiminin arttığı belirlenmiştir. Bununla birlikte derslerin yoğun geçmesi, grup ödevlerinin verilmesi, dersin programdaki yeri ve final sınavının süresi öğretimi ve öğrenmeyi güçleştiren etmenler olarak ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretim dersine yönelik geliştirilen öğretim programının, mevcut durum bağlamında ortaya çıkan gereksinimleri büyük ölçüde karşıladığına, öğrencilere bireysel ve mesleki anlamda katkı sağladığına ve uygulanabilir olduğuna karar verilmiştir.

In this study, it is aimed to develop a curriculum for Multigrade Classroom Teaching course in higher education. Accordingly, the training requirements of the pre-service teachers for Multigrade Classroom Teaching course and the stakeholder views on the development of the program were examined. The objectives, content, learning-teaching and measurement-evaluation activities of the course were developed in the process in accordance with the determined requirements and the curriculum was evaluated based on the implementation process of the curriculum.The research was designed as an action research which is one of the qualitative research designs. In this context, the implementation process was carried out within 14-week period with the participation of 34 pre-service teachers in the fourth grade of the Classroom Teaching Program of the Faculty of Education during the Spring Semester of 2015-2016 Academic Year. The data were collected through quantitative and qualitative methods. In this context, demographic information form, semi-structured interview forms, reflective evaluation form, observer evaluation form, and researcher diary were used. The quantitative data were obtained through `The Self-Efficacy Scale for Teaching in Multigrade Classroom`.According to the results of needs analysis, it was determined that the learning outcomes of the Multigrade Classroom Teaching course need to be at least at understand level or higher levels of cognitive domain ; the content needs to be consist of subjects that are functional and widely used in practice; the learning-teaching process needs to be organized in such a way as to provide the opportunity to use different methods and techniques and authentic learning experiences. Also in the measurement and evaluation process, it was determined that the use of alternative and traditional measurement-evaluation approaches. In addition, the results of the need analysis showed that environmental characteristics involving safe classroom atmosphere and appropriate class size, which affect learning need to be taken into consideration. When the results of the action research process were evaluated, it was determined that the categories explaining the process emerged within the framework of learning outcomes, content, learning-teaching, and measurement-evaluation. Based on these findings, it appears that the pre-service teachers exhibited mental behaviors requiring understanding and higher-order thinking skills and the content was sufficient and prepared them for professional life. Findings related to the learning-teaching process show that teaching was carried out in an effective, interesting and planned manner and that the understanding and practices that support learning were enabled in the process. Within the scope of measurement-evaluation, it was determined that the basic principles were taken into consideration and diversity was provided in the measurement tools and approaches. In addition, it was revealed that the preservice teachers had difficulty in adapting the course length, sitting arrangement for group work, a higher amount of practices in multigrade classes and noise. They also thought that there were too many activities than they expected. In line with the progress of the cycles, some decisions were taken regarding the problems and suggestions reported by the participants. In the later stages of the process, it was determined that the difficulties and suggestions from the preservice teachers were reduced and the opinions suggesting to maintain the current way of instruction increased with time. The results of the evaluation of the curriculum showed that the program provided individual and professional contributions to the participants, the researcher-practitioner played a supporting role in the learning process and student-student interaction increased. However, intensive lessons, group assignments, the place of the course in the program and the duration of the final exam emerged as factors that made teaching and learning difficult.Consequently, it was decided that the curriculum developed for Multigrade Classroom Teaching course fulfills the requirements arose in the current context largely, contributed to the students individually and professionally and can be applied.