Vergi uyum politikaların oluşturulmasında mükellef davranışları

Abstract

Bütün devletlerin ortak en büyük amaçlarından biri vergi gelirlerinin eksiksiz toplanmasıdır. Gönüllü vergi uyumu; vergi mükelleflerin gönüllü olarak vergilerini ödemesidir. Vergilendirmenin sınırları aşıldığında ya da mükelleflerin vergi yükü artığında vergi uyumu bozulur. Vergi uyumu sağlanmasında, hükümetlerin vergi ahlakı, vergi bilinci gibi psikolojik faktörleri dikkate alması en az yaptırım ve cezalar yoluyla mükellefleri caydırması kadar önemlidir. Vergi uyumunu etkileyen ekonomik, psikolojik, siyasal, kültürel, demografik vb. faktörler; mükelleflerin algı, tutum vedavranışlarını da etkiler. Dolayısıyla mükellefler vergilere karşı; aylaklığı tercih etme, tüketim ve tasarrufları azaltma, vergiden kaçınma gibi pasif ve vergi kaçırma, vergi grevi gibi aktif davranışlar sergilerler.Vergi uyum sürecinde; mükellef davranışları ve mükellef tipolojilerine yönelik vergi uyum politikalarını incelemek bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmada vergi uyumu, vergi uyumunu etkileyen faktörler, mükellef davranışları, mükellef tipolojileri ve vergi uyum politikaları incelenmiştir. Vergi uyumunda klasik ve tutumsal modele değinilmiştir. Vergi uyumunu etkileyen faktörlerde ekonomik, demografik, kültürel, siyasal ve psikolojik faktörler ele alınmıştır. Mükellef davranışlarında mükelleflerin aktif ve pasif davranışlarına değinilmiştir. Sosyal, dürüst, içten vergi mükellefi ve vergi kaçakçısı olan mükellef tipolojilerine değinilmiş ve son olarak mükellef tipolojilerine yönelik vergi uyum politikaları ele alınmıştır. Vergi uyumunun artırılmasında vergi otoriteleri ve vergi mükelleflerinin davranışları değerlendirilmiştir. Vergi otoritelerinin, vergi mükelleflerinin vergi ahlakını nasıl artıracağı konusunda öneriler getirilmiştir.

One of the common goals of all states is to collect tax revenues efficiently. tax compliance is that taxpayers pay taxes voluntarily. when the limits of taxation are exceeded or the tax burden increases, Tax compliance deteriorates. To provide tax compliance; the fact that governments consider psychological factors such as tax ethics and tax awareness is as important as deterring taxpayers by means of minimum sanctions and penalties. The factors like Economic, psychological, political, cultural, demographic,etc. which affect tax compliance As well as the perception, attitude and behavior of taxpayers. Therefore, taxpayers exhibit passive behaviors against taxessuch as idleness, consumption and savings reduction, tax avoidance and active behaviors such as tax evasion and tax strikes.In the process of tax compliance; examining tax compliance policies for taxpayer behavior and taxpayer typologies is the subject of this study. In this study, tax compliance, factors affecting tax compliance, taxpayers' behavior, taxpayers typologies and tax compliance policies are examined. Economic, demographic, cultural, political and psychological factors are examined among the factors affecting tax compliance. The active and passive behaviors of taxpayers are mentioned. Taxpayers who are social, honest, internal taxpayer and tax evader are mentioned and finally tax compliance policies for taxpayers are discussed. Tax authorities and taxpayers' behaviors are evaluated in order to increase tax compliance. Recommendations have been made on how the tax authorities can increase the tax morality of taxpayers.