Kentsel katı atık yönetiminde panel veri yöntemiyle maliyet analizi: İzmir ilçe belediyeleri örneği

Abstract

Hızla artan nüfus, aşırı kentleşme ve kentsel yoğunlaşma gibi sebeplerle artan tüketim sonucu katı atık miktarında önemli artışlar meydana gelmiştir. Artan katı atıkların ekolojik düzene verdiği zarar nedeniyle katı atık yönetimi; yerel, ulusal ve uluslararası gündemlerin önemli bir konusu durumundadır. Etkin bir katı atık yönetimi modeli ancak devlet kurumlarının, özel sektörün, sivil toplum kuruluşlarının ve vatandaşların işbirliği sağlanarak oluşturulabilir. Katı atık yönetiminden sorumlu olan yerel yönetimler, bu alanda strateji, proje, iyi uygulamalar geliştirmek durumundadır. Günümüzde gelişmiş ülkelerin özellikle oluşan atık miktarını azaltma ve atıkların geri dönüşümü konularında önemli ilerleme kaydettiği görülmektedir. Her ne kadar mevzuatta uyum çalışmaları yapılsa ve hukuki anlamda cezalar arttırılsa bile ülkemizin atık yönetimi konusunda iyi uygulamaları örnek alarak çalışmalarına hız vermesi gerekmektedir.Diğer taraftan katı atık yönetimi planlaması ve uygulamaları kent yöneticileri ve toplum için de yeni yönetim anlayışı olarak `kentsel yönetişimi` uygulamak anlamında büyük bir fırsattır. Bu çok yönlü kamusal hizmet, çoğu belediyede yetersiz hukuki, kurumsal, örgütsel, teknik, finansal ve sosyal özelliklerle yerine getirilmektedir. Bu alanda Türkiye'de katılımcı ve uygulanabilir pratiklerin geliştirilmesine çok büyük gereksinim duyulmaktadır.Bu tez ile Belediyelerin kentsel katı atık ile ilgili uygulamaları ele alınmıştır. Teori ve uygulamalar incelenmiş, literatür taraması yapılmıştır. Uygulamada ortaya çıkan farklılıklar ve iyi uygulamalar bu tez ile uluslararası örnekler de göz önüne alınarak incelenmiştir. Bu çalışma hem ortak bir eylem planı hem de başarılı örnekleri ortaya koyma açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı, İzmir genelinde kentsel katı atıkların toplama maliyetini ekonomik yöntemler ile analiz etmektir. Bu bağlamda 2010-2017 döneminde İzmir ilçe belediyelerinin katı atık yönetimi maliyetlerini etkileyen faktörler panel veri analizi yöntemi ile tahmin edilmiştir. Son olarak yapılan ekonometrik analiz sonuçları yorumlanarak etkin bir atık yönetimi için önerilerde bulunulmuştur.

There has been a serious increment in the quantity of solid waste conclusion due to enhancement consumption, like quickly increasing population, extremely urbanization and urban concentration. Solid waste management due to the damage caused by ecological disposal of increasing solid wastes; is an significant issue of local, national and international agenda. An efficient residual management pattern is only created according to the collaboration of the government agencies, private sector, non-governmental organizations and citizens. Local governments are in charge of the solid waste management have to develop strategies, project, good practices in this field.It is analyzed that developed countries have made significant development particularly in reducing the amount of waste created and recycling waste. Although the harmonization works in the regulations and the punishment in the legitimate sensation are rised, our country should accelerate the work by taking good implementations in waste management as a sample. However, solid waste management planning and practices are a perfect chance to implement `urban management` as a new management concept for town managers and society. This multi-directional public service is completed in many municipalities with insufficient legal, traditional, organizational, technical, financial and social characteristics. In this field, there is a great need for the improving of participatory and applied implementations in Turkey. Owing to this thesis, the applications of the municipalities on solid waste are debated. Theories and applications are investigated, literature review is completed. Differences in practices and good practices are analyzed with international samples are considered. This study is important both in terms of a mutual activity plan and the presentation of successful instances. The main purpose of this study is to analyze the cost of urban waste management in the municipalities in İzmir by using econometric methods. In this context the main variables of the cost of solid waste management are estimated for all the municipalities of İzmir for the period 2010-2017 by using panel data analysis. As a conclusion all empirical results are evaluated to recommend policies for solid waste management.