Hemodiyaliz hastalarına uygulanan akupresurun gündüz uykululuk düzeyi ve uyku kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırma hemodiyaliz hastalarına uygulanan akupresurun gündüz uykululuk düzeyi ve uyku kalitesi üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Materyal ve metot: Ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel olarak gerçekleştirilen bu araştırmanın evrenini Adıyaman Kamu Hastaneler Birliği'ne bağlı 3 Hemodiyaliz merkezinde tedavi alan 161 hasta oluşturmuştur. Araştırma deney grubunda 36, kontrol grubunda 39 hasta ile tamamlanmıştır. Veriler hasta tanıtım formu, Pittsburgh uyku kalitesi İndeksi ve Epworth uykululuk ölçeği kullanılarak Mart-Ağustos 2016 tarihleri arasında toplanmıştır. Deney grubundaki hastalara hemodiyaliz tedavisi aldıkları günlerde ardışık dört hafta Shenmen (HT7), Sanyingjao (Sp6) ve Yungquan (KI1) noktalarına 12 dakika süren akupresur uygulaması yapılmıştır. Kontrol grubuna herhangi bir girişim uygulanmamıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, pearson korelasyon analizi ve bağımsız gruplarda t testi kullanılmıştır.Bulgular: Deney ve kontrol grubunun ön test toplam Pittsburgh uyku kalitesi İndeksi puan ortalamaları arasında fark saptanmazken, ara test ve son testte istatistiksel olarak önemli fark saptanmıştır (p<0.05). Ara ve son testte deney grubundaki hastaların uyku kalitesinin kontrol grubuna göre daha iyi olduğu belirlenmiştir (p=0.001). Deney ve kontrol grubundaki hastaların ön test Epworth uykululuk ölçeği puan ortalamaları arasında fark saptanmazken, ara test ve son testte istatistiksel olarak önemli fark saptanmıştır (p<0.05). Akupresur uygulaması sonrası gündüz uykululuğunun deney grubunda kontrol grubuna göre daha az olduğu belirlenmiştir (p=0.001). Akupresur uygulaması sonrası deney grubunun uykuya dalma süresinin kontrol grubuna göre daha az olduğu ve toplam uyku süresinin kontrol grubuna göre daha fazla olduğu saptanmıştır (p<0.05).Sonuç: Hemodiyaliz hastalarına uygulanan akupresurun uyku kalitesini arttırdığı, gündüz uykululuk düzeyini azalttığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, Hasta, Akupresur, Uyku kalitesi, Gündüz uykululuk düzeyi

Objective: The aim of this study was to determine the effect of acupressure on daytime sleepiness and sleep quality of hemodialysis patients.Material and Methods: The population of this pre-test-post-test with control group semi-experimental study consisted of 161 patients who were treated at 3 hemodialysis centers affiliated to the Adiyaman Public Hospitals. The research was completed with 36 HD patients in the experimental group and 39 HD patients in the control group. The data was collected in the research through the patient identification form, Pittsburgh Sleep Quality İndex and Epworth Sleepiness Scale between the dates of March- August 2016. Experimental group received acupressure intervention on the Shenmen (HT7), Sanyingjao (Sp6) and Yungquan (KI1) acupoints that limited 12 minutes for four consecutive weeks during hemodialysis treatment. No interference was applied to the control group. In the evaluation of the data descriptive statistics, pearson correlation analysis and independent student t test were used.Results: There was statistically significant difference between experimental and control group global score of Pittsburgh Sleep Quality İndex at mid-test and post-test but there was not statistically significant difference at pre-test (p<0.05). It was determined that the sleep quality of the experimental group was better than the control group at mid-test and post-test (p=0.001). There was statistically significant difference between experimental and control group Epworth Sleepiness Scale scores at mid-test and post-test but there was not statistically significant difference at pre-test (p<0.05). It was determined that daytime sleepiness of the experimental group was better than the control group at mid-test and post-test (p=0.001). After acupressure application, the duration of sleeping in the experimental group was less than the control group and the duration of total sleep was higher than the control group (p <0.05).Conclusion: It was concluded that the acupressure which was applied to HD patients increases the sleep quality and reduces daytime sleepiness.Keywords: Hemodialysis, Patient, Acupressure, Sleep Quality, Daytime sleepiness