Yezidiliğin oluşumunda İslam dışındaki dinlerin etkisi

Abstract

Yezidilik, Ortadoğu'da yaşayan birçok din ve dinsel geleneğin sentezine dayalı senkretik yapıya sahip bir dindir. Tarihsel süreç olarak bakıldığında diğerlerine nazaran daha sonra ortaya çıkmış olan Yezidiliğin, çevresinde var olan inançlardan oldukça etkilendiği göze çarpar. İlk başlarda İslam içerisinde ortaya çıkan bir tarikat/mezhep/hareket olarak doğmuş olmakla birlikte zamanla bölgede bulunan diğer bazı inançların da etkisiyle başlı başına bir din haline gelmiştir.Yezidiler, kendilerini kutsal bir soyun devamı olarak nitelendirdiklerinden ve Yezidiliğin etnik kökenli dinsel bir gelenek sayılmasından dolayı, inançlarının kapılarını kendilerinden olmayanlara kapatmış olmaları, onlar hakkında bilgi edinmeyi güçleştirmektedir.Yezidilik çoğu zaman, İslam içinden çıkan bir mezhep olarak görüldüğü için, Mezhepler Tarihi verileriyle araştırılmış ve bu çerçevede yazılan kitapların içinde kendine yer bulmuştur. Bu çalışmada ise farklı bir bakış açısıyla Dinler Tarihi metotları ile değerlendirilmiştir. Çalışmamızda öncelikle Yezidiliğin ne olduğu ve tarihi hakkında bilgi verilmiş, ardından Yezidilikte inanç, ibadet ve bayramlar anlatılmış, daha sonra bu dinin oluşumunda İslam dışındaki dinlerin etkisi incelenmiştir. Ortadoğu inançları arasında küçük de olsa dikkat çeken bir konuma sahip olan Yezidiliği kendi yazılı ve sözlü kaynaklarından hareketle araştırmak Yezidiliğin tanınması ve doğru anlaşılması açısından oldukça önemlidir.

Yezidism is a syncretic religion based on the synthesis of many religions and religious traditions living in the Middle East. When viewed as a historical process, Yezidism, which emerged later than others, is quite influenced by the beliefs that exist around it. Although it was born as a sect / movement that emerged in Islam at first, it became a religion in itself by the influence of some other beliefs in the region.The Yezidis call themselves a continuation of a holy lineage. And they believe Yezidism considered a religious tradition of ethnic origin. Because of that they have closed the doors of their faith to those who are not like them. All those reasons make it difficult to learn about them.Since Yazidism is often seen as a sect coming out of Islam, it has been researched with the History of Sects and found itself in the books written within this framework. In this study, the history of religions was evaluated from a different perspective. In our study, firstly information about the history of Yezidism was given, then the beliefs, worship and feasts in Yezidism were explained and then the effect of non-Islam religions in the formation of this religion was examined. It is very important to researching from its own written and verbal sources to be recognized and understood the Yezidism.