Kronik böbrek hastalarında ağız ve diş sağlığının değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: KBY'li hastalarda diyaliz tipi, laboratuvar bulguları ve ağız diş sağlığı indekslerini birlikte değerlendiren çalışmalar sınırlı sayıdadır ve sonuçları çelişkilidir. Biz bu çalışmada KBY'li hastalarda diyaliz tipi, sosyo-demografik bulgular, laboratuvar verilerinin ağız diş sağlığına etkisinin incelenmesini amaçladık. Materyal metot: Çalışmaya İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Nefroloji Bilim Dalı'nda diyaliz tedavisi (24hemodiyaliz ve 26 periton diyalizi) gören ve son bir yıllık laboratuvar verileri dosyalarında bulunan toplam 50 hasta alındı. Hastaların demografik verileri, diyaliz tedavisi alma süreleri, böbrek hastalığının etiyolojisi ve son 1 yıla ait laboratuvar bulgularına ulaşıldı. Bu laboratuvar bulgularının formun doldurulduğu andaki değeri ve sırayla; 3, 6 ve 12 ay önceki değerlerinin ortalaması alındı ve istatistiksel analizlerde kullanıldı. Ağız ve diş sağlığını değerlendirmek için detaylı muayenelere ek olarak DMFT, MDEI ve PDI kullanıldı. Bulgular: Hemodiyaliz ve periton diyalizi hastaları arasında cinsiyet, yaş ortalamaları, eğitim durumları, medeni durumları, meslek dağılımları, aylık ortalama gelirleri ve diyaliz süresi açısından fark yoktu(p>0.05). Hemodiyaliz ve periton diyaliz hastalarının PDI, MDEI ve DMFT indeksi ortalaması sırasıyla ( 0.12 ±0.23, 0.05±0.14; 0.04±0.02, 0.05±0.03 ve 6.95±5.65, 7.88±4.58 ) idi ve iki grup arasında istatistiksel anlamlı fark yoktu (p>0.05). PDI ve DMFT indeksi ile eğitim durumu arasında fark saptanamazken, okuryazar olmayan ve ilkokul mezunlarının MDEI skoru, lise-üniversite mezunlarına göre daha yüksekti(p=0.011). DMFT ve MDEI indeksleri bekârlarda daha düşüktü sırasıyla (p=0.04)(p=0.005). MDEI ile yaş arasında pozitif ilişki (r=0.30, p=0.031),serum demir düzeyi ile ise negatif ilişki(r=-0.28, p=0.049), DMFT indeksi ile yaş arasında pozitif ilişki (r=0.59, p=0.001), PDI ile fosfor (r=0.37, p=0.007), BUN (r=0.32, p=0.02)ve PCR düzeyi (r=0.69, p=0.001) aralarında pozitif ilişki tespit edildi. Sonuç: Bu çalışma kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda ağız ve diş sağlığının olumsuz olarak etkilendiğini, bu durumun diyalizin tipinden daha çok diyaliz süresi, BUN, demir, fosfor ve PCR düzeyleri ile ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca yaşın, evli veya dul olmanın ve eğitim düzeyinin düşük olmasının ağız diş sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceğini göstermektedir.

Aim: There are few studies evaluated the type of dialysis, laboratory findings, oral and dental health index together in patients with CRF, and their results are contradictory. In this study, we aimed to investigate the effect of the type of dialysis, laboratory findings on oral and dental health index in patients with CRF Materials and Methods: 50 CRF on dialysis patients (24 hemodialysis, and 26 periton dialysis) in Inonu University, Turgut Ozal Medical Center and having complete hospital records for at least a year were included in the study. Patients' demographic data, duration of dialysis, etiology of renal disease and laboratory findings of the past year were recorded. The mean values of laboratory findings of present and,3, 6 and 12 months earlier were calculated and used for statistical analysis. In addition to detailed oral and dental examination, DMFT, MDEI and PDI index were evaluated. Results: There were no significant difference between hemodialysis and periton dialysis patients as regards to sex, age, education levels, marital status, occupations, monthly incomes and duration of dialysis (p>0.05). Mean PDI, MDEI and DMFT index for hemodialysis and periton dialysis patients were (0.12 ±0.23 vs. 0.05±0.14; 0.04±0.02 vs. 0.05±0.03 and 6.95±5.65 vs. 7.88±4.58) respectively and there were no significant differences between the groups (p>0.05). There were no significant difference between PDI and DMFT index with education levels, however compere to patients with high school and University degree, illiterate and primary school degree had higher MDEI scores (p=0.011). Bachelor had lower DMFT and MDEI indexes (p=0.04) (p=0.005) respectively. MDEI index were positively correlated with age (r=0.30, p=0.031) and negatively correlated with serum Fe level (r=-0.28, p=0.049), DMFT index was positively correlated with age (r=0.59, p=0.001), PDI index were positively correlated with Phosphor (r=0.37, p=0.007), BUN (r=0.32, p=0.02) and PCR levels (r=0.69, p=0.001). Conclusions: This study suggests that CRF has negative effect on oral and dental health, rather than the type of dialysis it is related to duration of dialysis, BUN, Fe, P and PCR levels. Age, being married or divorced, and low education level may have negative effect on oral and dental health in these patients.