Küresel kamusal bir mal olarak mülteci koruması

Abstract

Küreselleşmenin başlangıcından günümüze ekonomik, sosyal ve teknolojik alanlarda önemli değişiklikler ortaya çıkmıştır. Birçok alanda etkisini gösteren küreselleşme maliye bilimi açısından da belirgin bazı değişikliklere neden olmuştur. Küresel kamusal mal kavramı bu anlamda küreselleşme sonucu ortaya çıkan, özellikle 1990'lı yıllardan itibaren çalışılmaya başlanan ve hala gündemde olan bir kavramdır. İlk çalışmalar sonucunda tanımı yapılan, sahip olması gereken özellikleri belirtilen ve çeşitli sınıflandırmalara tabi tutulan küresel kamusal mal kavramının daha net ve anlaşılır olması için literatürde çoğu yönden yeni çalışmalar yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Küresel kamusal malların nasıl sunulacağı, finansmanının nasıl ve kimler tarafından karşılanacağı gibi konular hala tartışılır durumdadır. Özellikle her geçen gün yeni teknolojik gelişmelerin ve bilişim sistemlerindeki değişikliklerin ortaya çıkmasıyla önceden küresel kamusal mal olarak nitelendirilmeyen olaylar, durumlar veya mallar da küresel kamusal mal olarak değerlendirilmeye başlamıştır.Mülteci sorunu ise neredeyse medeniyetlerin başlangıcından bugüne kadar var olan bir problemdir. Tarih boyunca savaşlar, iç çatışmalar, baskılar ve benzeri sebepler mülteci sorununa zemin hazırlamıştır. Küreselleşme ile birlikte mülteci sorunu son dönemlerde farklı bir boyuta ulaşmıştır. Özellikle mülteci sorunundan etkilenen ülkelerin sayısının arttığı söylenebilmektedir. Önceki dönemlerde yaşanan bir savaş ya da iç çatışma sebebiyle mülteci olmaya zorlanan insanlar, imkanlarıdahilinde daha çok kendi coğrafi bölgelerinde yer alan ülkelere gitmiş ve mültecilerin korunması konusu çoğunlukla bölgedeki ülkeleri etkilemiştir. Ancak küreselleşmenin etkisiyle birlikte 1980'li yıllardan sonra mültecilerin kendi coğrafi bölgesinin dışındaki ülkelere de gitmeye başladıkları görülmektedir. Yeni teknolojilerin ortaya çıkması, ulaşım maliyetlerinin azalması, ulaşım imkanlarının artması gibi sebeplerle özellikle 2000'li yıllardan sonra mültecilerin bölge dışındakiülkelere yaptıkları iltica başvuruları artmıştır. Bunun sonucu olarak da son dönemlerde yaşanan savaşlarda iltica eden mültecilerin ortaya çıkardığı sorun, yalnızca savaşın yaşandığı bölgedeki ülkeleri etkilemekle kalmamış; bölge dışındaki birçok ülkeyi de etkilemiştir. Bu anlamda mülteci sorununun çözümü ve mültecilerin korunması tüm dünyayı ilgilendiren küresel bir konu haline gelmiştir.Bu çalışmanın amacı, küresel kamusal mal ve mültecilik konularında ayrıntılı bilgi sahibi olunmasını sağlayarak, mülteci korumasını küresel kamusal mal kategorisine dahil etmektir. Aynı zamanda mülteci hareketlerinin incelenmesi ile sorunun küreselliğini farklı yollarla tespit etmek ve bu konudaki eksiklikleri ortadan kaldırabilecek çözüm önerileri sunmaktır.Belirtilen amaç çerçevesince yapılan çalışmanın sonucunda mülteci korumasının küresel kamusal mal özellikleri gösterdiği görülmüştür. Yalnızca teorik olarak değil 1980 yılından sonra gerçekleşen iltica hareketleri ile de mülteci korumasının küresel kamusal mal olduğu ve çözüm önerilerinin de bu doğrultuda ele alınması gerekliliği vurgulanmıştır.

From the beginning of the globalization to the present day significant changes have occurred in economic, social and technological areas. Globalization, which has an impact in many areas, has also led to significant changes in public finance. In this sense, global public goods are a concept that have began to be studied especially since 1990s and still are on the agenda. In consequence of early studies, global public goods concept definition were made, characteristics that should have were specified and were subjected to various classifications but still need new studies in many aspects in the literature to make it more clear and understandable. Issues such as how to provide global public goods, and how and by whom to finance them are still debated. Especially with the emergence of new technological developments and changes in information systems day by day, events, situations or goods that were not previously considered as global public goods have started to be considered as global public goods.The refugee problem is a problem that has existed since the beginning of civilizations. Throughout history wars, internal conflicts, oppresions and similar reasons have paved the way for the refugee problem. With the globalization, the refugee problem has reached a different dimension in recent years. In particular, it can be said that the number of countries affected by the refugee problem has increased. People who were forced to become refugees due to war or internal conflict in recent periods went to peripheral countries and the protection of refugees mostlyaffected the countries in the region. However, with the effect of globalization, after the 1980s it is seen that refugees started to go to countries outside their geographic region. As a result of emergence of new technologies, decrease in transportation costs and increase in transportation opportunities, asylum applications to the countries outside the region increased especially after 2000s. Therefore issue posed by the refugees by virtue of recent wars has not only affected the countries in the region where the war was taking place, also it has affected many countries outside the region. In this manner, the solution of the refugee problem and protection of refugees have become a global issue that concerns the whole world.The aim of this study is to include refugee protection in the global public goods category by providing detailed information on global public goods and refugees and meanwhile to determine the globality of the problem by investigation of refugee movements in different ways and to offer solutions that can eliminate the deficiencies in this issue.As a result of the study carried out within the scope of this aim, it was seen that refugee protection shows global public good characteristics. Not only theoretically but also with the asylum movements after 1980, it is emphasized that refugee protection is a global public good and solutions should be addressed in this direction.