Kentli dindar kadınların mekân algısı ve kullanımı: İzmir örneği

Abstract

Günümüzde göç ve kentleşme bağlamında bir taraftan kentsel mekânların yapısı, işlevi ve değişimi bir taraftan da dindarlığın ve dindarların bu değişime gösterdiği uyum veya direnç sosyolojik bir gözlemi ve dikkati gerektirmektedir. Kentte gündelik hayatın en önemli boyutunu mekânlar ve bu mekânlarda gerçekleştirilen faaliyetler meydana getirmektedir. Toplumsal etkileşim yanında hayata dair inanç ve kabullerin bu mekânlara nasıl ve hangi çerçevede taşındığı önem arz eder. Yaşam biçimlerini, toplumsal etkileşimi ve gündelik hayatın düzenlenmesini önemli ölçüde etkileyen dini inanç ve kabullerin kentsel mekân algısına ve kullanımına yansımalarının tespiti bu bakımdan sosyolojinin araştırma sahasına dâhil olur. Eğer mekânsal kısıtlamaları, sosyal yaşama mümkün olduğu kadar katılmamayı salık veren bir dindarlık perspektifine sahip değilse, dindar bir bireyin çoğunluğu seküler karakterde inşa edilmiş ve bu çerçevede işlevselleşmiş mekânlarda kendini hangi amaçla konumlandırdığı araştırmaya değer bir konudur. Bu konumlanışa bir meşrulaştırma çabası da eşlik ediyorsa, bu meşruiyetin hangi dinsel, toplumsal veya ekonomik kaynaklardan beslendiği ya da üretildiği de ayrıca sorgulanmaya değerdir. Kullanılan mekânların günlük dini ibadetler veya dinsel yönü ön planda olan bazı ritüeller bağlamında işlevsizleştirilmesi de bu sorgulama çerçevesine dâhil edilebilir. Çalışmada sözü edilen bu değişkenlerin gözlemlenmesi ve elde edilen bulgular etrafında kent, kentleşme, kentlileşme, kent dindarlığı ve kentsel mekânlar hakkında genel bir yorum çerçevesine ulaşılması amaçlanmaktadır. Buna paralel olarak bazı açılardan geleneksel bazı açılardan da modern bir dindarlık anlayışını yansıttığı varsayılan kentli dindar kadınların kentsel mekân algısı ve kullanımının söz konusu değişimler çerçevesinde ele alınması hedeflenmektedir.Anahtar Kelimeler: Kentleşme, Dindarlık, Kentsel Mekân, Kent Dindarlığı, Kadın Dindarlığı.

Nowadays, in the context of immigration and urbanization, in some ways of the structure of the urban space, the function and the alteration of it, on the other way the adaptation or the resist of the religion and religiousness must be required a sociological observation and carefulness. The most important dimension of the city's daily life is created in these places and the activities which are happening in there. Beside of the social interaction, the belief and acceptance about life; it is also important that how and in which frame that is moved. In this respect, the determination of the reflections of religious beliefs and assumptions on the perception and use of urban spaces which affect the way of life, social interaction and regulation of daily life are included in the research field of sociology. If the spatial constraints do not have a perspective of religiosity that suggests not to participate as much as possible in the social life, it is worth investigating for what purpose a religious individual is located in secular character built and functionalized in this context. If the effort of legitimization also accompanies to this positioning, it is also worth questioning in which religious, communal and economic sources it is fed and produced. It can also be added into this questioning frame that the places which are made nonfunctional as a part of the daily prayers and some sacred-oriented rituals. It is aimed to reach an opinion frame by observing these mentioned factors and according to the results of the city, urbanization, to get urbanized, the city religiousness and urbanized areas. In parallel to this, it is aimed to address the perception and use of urban space of urban religious women who are assumed to reflect a traditional religious understanding in some respects within the framework of these changes.Key Words: Urbanization, Religion, Urban Space, City Religiousness, Women Religiousness.