Menstrual döngü, egzersiz ve stres yanıtı

Abstract

Menstrual Döngü, Egzersiz ve Stres YanıtıAmaç: Bu tezin amacı, egzersiz (kısa- ve uzun-vadeli) ile menstrual siklusunfazları arasındaki etkileşimin, stres eksenleri (hipotalamo-pituiter-adrenal: HPA veotonom sinir sistemi: OSS) üzerine etkilerini ortaya koymaktı.Materyal ve Metot: Deneme I'de mental ve fiziksel ağırlıklı eğitim alankadınlar (n=340) menstrual döngüleri ile ilgili ölçekleri doldurdular. Deneme II ve III'tesağlıklı ve genç (18-22 yaş) sporcu (n=29) ve sedanter (n=28) kadınlar, düşük- veyayüksek-eforlu egezersizin (10 dak jogging veya 100 m sprint) stres eksenleri üzerineetkileri bakımından menstruasyon fazı, folliküler faz, preovulatuvar faz, luteal faz vepremenstrual fazda incelendiler. Tükürük kortizolü, kalp hızı değişkenliği (KHD) vetükürük α-amilaz düzeyleri ölçüldü. Deneme IV'te aynı kadınlarda menstruasyondöneminde diurnal kortizol ve α-amilaz ölçüldü. Deneme V'te menstruasyon fazındakadınların fiziksel ve mental aktivitelere meyilleri incelendi.Bulgular: Mental ağırlıklı eğitim alanlarda menstruasyon süresi daha uzun olupVKİ daha yüksekti (P<0.05). Sporcu kadınlarda KHD daha yüksekti (P<0.05) veegzersiz KHD'yi düşürdü fakat α-amilazı artırdı (P<0.05). Menstrual fazlar streseksenlerini etkilemedi (P>0.05). Diurnal kortizol salınımı sporcu kadınlarda dahayüksekti (P<0.05) ve ağrı premenstrual fazlarda ve menstruasyon döneminde yüksekti(P<0.05).Sonuç: Sonuç olarak, (1) uzun-vadeli egzersiz düzelmiş OSS, daha iyi VKİ vedaha kısa bir menstruasyon süresi ile ilişkiliydi, (2) incelenen parametreler arasında,egzersizin neden olduğu değişiklikleri en iyi yansıtan parametre KHD idi, (3) menstrualfazlar stres eksenlerini etkilemediğinden, kadınlarda herhangi bir fazda bu parametrelerincelenebilir.Anahtar Kelimeler: Menstruasyon, Egzersiz, KHD, Kortizol, α-amilaz

ABSTRACTMenstrual Cycle, Exercise and Stress ResponseAim: Aim of this thesis was to assess the interactions between exercise (shortandlong-term) and phases of the menstrual cycles on the activity of stress axes(hipothalamo-pituitary-adrenal: HPA and autonomous nervous system: ANS).Material and Method: In Experiment I, women undertaking physical- ormental-based education were filled questionnaires (n=340) about their menstrual cycles.In Experiments II and III, healthy and young (18-22 year-old) sportswomen (n=29) orsedentary women (n=28) were investigated at menstruation phase, follicular phase,periovulatory stage, luteal phase and premenstrual phase for the activity of their stressaxes (HPA and ANS) in response to low- or high-effort exercise (10 min jogging, 100m sprint, respectively). Salivary cortisol, heart rate variability (HRV) and salivaryalpha-amylase were measured. In Experiment IV, diurnal cortisol and alpha-amylasewere assessed in the same women during menstruation. In Experiment V, tendency ofwomen towards physical or mental activities were assessed at menstruation phases.Results: Menstruation was longer and BMI was higher in women undertakingmental-based education (P<0.05). Sportswomen had higher HRV (p<0.05) and exercisedecreased HRV but increased alpha-amylase (P<0.05). Menstrual phases did not affectstress axes (P>0.05). Diurnal secretion of cortisol was higher in sportswomen (P<0.05)and pain was higher during menstruation and premenstrual phases.Conclusion: In conclusion, (1) long-term exercise was associated with improvedANS, better BMI index, less menstrual bleeding, (2) among the parameters studiedHRV best reflected the changes caused by exercise, (3) menstrual phases did not affectstress axes, and thus they can be studied in women at any phase.Key Words: Menstruation, Exercise, HRV, Cortisol, Alpha-amylase