Tedavi sonrası yaşanan kanser ilişkili yorgunluğun hastalar tarafından algılanması

Abstract

Giriş-Amaç: Kanser ve tedavisinden kaynaklanan semptomlardan en sıkıntılı olan kanser ilişkili yorgunluk, büyük ölçüde hastanın refahını ve günlük aktivitelerini etkileyen, hastanın bakış açısı dâhil edilerek daha iyi anlaşılabilecek subjektif ve çok boyutlu bir deneyimdir. Bu araştırmanın amacı; kanser ilişkili yorgunluğun hastaların kendisinde oluşturduğu algı, içsel yaşamları ve deneyimlerini belirlemektir. Yöntem: Araştırma yöntemi olarak fenomenoloji deseni seçilmiştir. Amaçlı örneklem yöntemiyle seçilen 38-76 yaş arası 12 katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak görüşmeler yapılmıştır. Maxqda (2018) programının deneme versiyonlarından yararlanarak tematik analiz yöntemiyle analiz edilmiştir.Sonuç: Araştırma sonucunda dört tema ortaya çıkmıştır. Bunlar; (1) kanser ilişkili yorgunluğun subjektif tanımı, (2) kanser ilişkili yorgunluğun özellikleri, (3) kanser ilişkili yorgunluğun yaşam üzerine etkileri ve baş etme, (4) kanser ilişkili yorgunlukta destek sistemleridir. Kanser hastaları, kanser ilişkili yorgunluğu tüm vücutta hissedilen, fonksiyonel kayba, halsizliğe, bitkinliğe ve güçsüzlüğe neden olan ıstırap verici bir semptom olarak algılamaktadır. Hastalar tarafından algılanan kanser ilişkili yorgunluk daha önce yaşanılan tüm yorgunluklardan farklıdır. Kanser ilişkili yorgunluk hastaların günlük hayatlarında ve sosyal hayatlarında değişime neden olmakta, olumsuz ruhsal etkilere yol açmaktadır. Çalışmamıza katılan hastaların kanser ilişkili yorgunluk hakkında yeterince bilgiye sahip olmadıkları görülmektedir.Anahtar Kelimler: Kanser, Kanser İlişkili Yorgunluk, Niteliksel

Introduction – Aim: Cancer-related fatigue, the most distressing of symptoms from cancer and its treatment, is a subjective and multidimensional experience that can be understood better by including the patient's point of view, which affects the prosperity and daily activities of the patient. The purpose of this research; It is the perception, inner life and experimentation of the person that the cancer-related fatigue provides itself.Method: Phenomenology was chosen as the research method. Participants were interviewed using semi-structured interview form with 12 participants aged 38 to 76 selected by the purposeful sampling method. It was analyzed by using the thematic analysis method with help of trail versions of Maxqda (2018) program.Conclusion: Four themes emerged as a result of the research. These; (1) the subjective definition of cancer-related fatigue, (2) characteristics of cancer-related fatigue, (3) the effects of cancer-related fatigue on life and coping, and (4) cancer-related fatigue support systems. Cancer patients perceive cancer-related fatigue as a symptom that is felt throughout the body, active loss, exhaustion, fatigue and limb. Cancer-related fatigue perceived by patients is different from all previous fatigue. Cancer-related fatigue and health are causing change, leading to negative mental effects. When is included to research, it seems that they do not have cancer-related fatigue.Key Words: Cancer, Cancer Related Fatigue, Qualitative