Uzunyayla Çerkeslerinde kimlik ve din etkileşimi

Abstract

Bu tez Çerkes topluluğunun diaspora sonrası Uzunyayla Bölgesine gelerek yeni yaşam alanlarında kimliklerini nasıl inşa ettiklerine ve bu kimlik tanımlamalarının din ile olan kültürel etkileşimine odaklanmaktadır. 1864 yılında Kafkasya Bölgesinde sürgüne uğrayan topluluk dünyanın farklı yerlerinde yaşamlarını idame ettirmeye çalışmışlardır. Topluluğun yaşamlarını idame ettirmeye çalıştığı yerlerden birisi de Uzunyayla Bölgesidir. Kafkasya'da ayrı bölgelerde yaşayan Çerkes topluluğu on iki ayrı boydan oluşmaktadır. Fakat sürgünden sonra topluluk yeni yaşam alanlarında aynı bölgede ve birlikte gündelik yaşamlarını idame ettirmek zorunda kalmışlardır. Bu birliktelik boylar arasındaki kültürel farklılıkların erimesine ve topluluğun khabze etrafında birleşmelerini sağlamıştır. Sürgünden sonraki yıllarda topluluk kültürlerini korumak ve asimile olmamak için diğer gruplar ile etkileşimden uzak, daha kapalı bir yaşam benimsemişlerdir. Topluluk 1960'lı yıllarda, toprak reformu sonrasında ise Kayseri şehir merkezine göç vermiş ve böylece diğer gruplarla daha fazla etkileşime girmişlerdir. Ayrıca modernleşme sürecinden topluluğun kapitalist ticaret ağlarına da katılım göstermesi kapalılık özelliğinin esnemesine yol açmıştır. Kendi kültürünü korumaya çalışan topluluk, etkileşim ve dayanışma ağı oluşturma çabasında bulunarak 1968 yılında KAFDER'i kurmuşlardır. Diaspora üzerinden belirli semboller ve ritüeller oluşturan dernekler diaspora milliyetçiliğinin inşasında büyük rol oynamışlardır. Fakat 2000 yılına gelindiğinde geçmişte khabze etrafında birleşen topluluğun bazı üyelerinin ve derneklerin dini yönünü daha fazla ortaya koymaya çalıştığı görülmektedir. Bu da topluluk üyelerinin modern kimlik inşasında dinin önemli bir rolünün olduğunu göstermektedir. Bu yüzden Çerkes topluluğunda kimlik ile dinin etkileşimi tezimizin ana konusunu oluşturmaktadır.Kayseri şehir merkezi ve Uzunyayla Bölgesinde bir yıl katılımcı gözlem yöntemi ile topluluk üyeleri ile etkileşime geçilmiştir. Bu etkileşim ile topluluğun kimliğini yeniden nasıl inşa ettiği ve dinin bu inşa sürecindeki etkisi ile ilgili topluluk üyeleriyle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır.Tezin literatüre katkısı ise sosyolojide kullanılan etnografik bir araştırma örneği olması, topluluğun kendi yaşamını nasıl idame ettirdikleri ve kimlik inşalarını nasıl gerçekleştirdiklerine ışık tutmasıdır.Anahtar Kelimeler: Uzunyayla, Çerkes, Kimlik İnşası, Milliyetçilik, Diaspora, Din

This dissertation focuses on how the Circassian community creates their identity in their new living space by coming Uzunyayla region after diaspora, and the cultural interaction between identity and religion. In 1864, this community tries to continue to live in different places of the world. One of the region this community tries to live is Uzunyayla. The Circassian community consists of 12 different tribes. However,after the excile this community has to live all together in the same region. This togetherness removes the cultural differences as well as gathering the community around khabze. In the years following the excile, this community adopts a lifestyle away from interaction with the other groups to protect their culture and not to be assimilated.In 1960s,they immigrates to Kayseri centrum. So they interacts with the other groups. During the process of modernization,attending capitalist commerce network bends the closure property. This community constitudes KAFDER by trying to form unity in 1968. Associations forming significant symbols and rituals via diaspora have a great role in construction of diaspora nationalism. However, it is seen that some members and associations of the community try to reveal their religious aspects.It shows that religion has an important role in construction of modern identity for this community.For this reason, interaction between identity and religion in the Circassian community constitutes the main subject of our dissertation.The members of the community are interacted by using field study in Kayseri centrum and Uzunyayla region all the year round. We interview with the members of this community about how this community constructs the religion again and the impact of the religion over this construction.The contribution of this dissertation to the literature is being a sample of ethnographic research, and shed light on how the communities continue to live and the construction of their identity.Anahtar Kelimeler: Uzunyayla, Circassian, İdentity Construction, Nationalism, Diaspora, Religion