Fantom kullanarak üç farklı radyoizotopa ilişkin kontaminasyon ve dekontaminasyon değerlendirmesi

Abstract

Bu çalışmada, farklı vücut bölgelerini simüle eden farklı şekillerdeki fantomlar kullanarak üç sıvı radyoizotopa ilişkin kontaminasyon ve dekontaminasyon değerlendirmesi amaçlanmıştır. Radyoizotopların, özellikle de sıvı radyoizotopların çeşitli alanlarda kullanılmasından dolayı radyasyon güvenliği önem kazanmıştır. Çünkü radyoizotoplarla çalışma esnasında, radyoizotoplar çevreye yada radyasyon çalışanlarına bulaşarak, çevreyi yada çalışanı kontamine edebilirler. Kontaminasyon radyasyon çalışanının özellikle kol, baş ve gövde olmak üzere çeşitli vücut bölgelerinde meydana gelebilir. Bu nedenle yapılan deneylerde bu vücut bölgelerini simüle eden farklı fantomlar kullanımı yoluna gidilmiştir. Fantomlar, silindirik ve kübik su fantomları olarak seçilmiştir. Radyasyon kaynağı olarak en uygun üç farklı radyoizotop seçilmiştir. Bunlar; Na- 24, Cr-51 ve Mn-56 radyoizotoplarıdır. Bu radyoizotoplar 10 cc'lik solüsyonlar halinde hazırlanmıştır. Bu solüsyonların 1 cc'si fantomu kontamine etmede kullanılmıştır. Dekontaminasyon işlemlerinde ise her iki sefer içinde 10 cc'lik su kullanılmıştır. Deney düzeneği her bir fantom ve radyoaktif solüsyon için aynı şartlar göz önüne alınarak düzenlenmiştir. Sırasıyla, 6 cm'lik mesafeden fantomlarm ön ve arka yüzeylerinden sayımlar alınmıştır. Bu işlem, sırasıyla kontaminasyon ve dekontaminasyon durumları için aynı şekilde tekrarlanmıştır. Deney sonuçları her bir radyoizotop ve fantom için kontaminasyon ve dekontaminasyon işlemleri göz önüne alınarak tablolar halinde hazırlanmıştır. Elde edilen sonuçlar grafikler halinde de verilmiş ve birbirleriyle mukayeseli olarak da değerlendirilmiştir. Sonuç olarak; radyasyon ve nükleer tıp çalışanlarının karşı karşıya kalabileceği kontaminasyon durumları göz önüne alınarak deneyler yapılmış ve dekontaminasyon işlemleri sonucu elde edilen sonuçların birbirleriyle uyumlu olduğu görülmüştür.

In this study, with using different shaped phantoms simulating different body regions, according to three different fluid radioisotopes, is intented evalution of contamination and decontamination. Radiation security of radioisotopes, especially fluid radioisotopes, is important because of using them in various fields. Because, during studying with radioisotopes, they splash on envoriment or person and they make them contamination. Contamination can be occur on different body regions of radiation workers, especially arms, head and torso. Because of this, in experiments, different phantoms simulated these body region was used. Phantoms were chosen as cilindiric and cubic water phantoms. Three convenient radiation sources were choosen. These were Na-24, Cr-51 and Mn-56 radioisotopes. These radioisotopes were prepared as 10 cc of solution. 1 cc of these solutions was used for contaminating phantoms. In decontaminations were used 10 cc water. Plan of experiments, for every phantom and radioactive solution, was arranged in the same conditions. Respectively, counts from front and back surfaces of phantoms were taken from 6 cm distances. Experimental results were written as tables according to every radioisotopes and phantoms for contamination and decontamination procedures. Also, obtained results were given as graphics and evaluated comparative each others. In conclusion, experiments, according to condition of radiation or nuclear medicine workers contaminated, were taken and were compared with obtained results from decontamination procedures. Obtained results are harmonious each others.