Hemodiyaliz hastalarında umutsuzluk ile günlük yaşam aktivitesi arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, hemodiyaliz hastalarında umutsuzluk ile günlük yaşam aktiviteleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir.Materyal ve Metot: İlişkisel tanımlayıcı özellik gösteren bu araştırma Mart 2019- Haziran 2020 tarihleri arasında yürütüldü. Araştırmanın evrenini Fırat Üniversitesi Hastanesi Hemodiyaliz Ünitesi ve Nefroloji Kliniğinde hemodiyalize giren 1337 yetişkin hasta oluşturdu. Araştırmanın örneklemi evreni bilinen örneklem hesaplaması yardımıyla 298 olarak belirlendi. Hata payını azaltmak amacıyla araştırma 301 hasta ile tamamlandı. Verilerin toplanmasında `Tanıtıcı Özellikler Formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği ve Katz Günlük Yaşam Aktivitesi Ölçeği` kullanılmıştır.Bulgular: Hemodiyaliz hastalarının umutsuzluk düzeyleri orta, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız olarak bulunmuştur. Araştırmaya alınan hastaların BUÖ puan ortalamaları ile tanıtıcı özellikleri ( yaş, medeni durum, eğitim durumu, çalışma durumu, gelir durumu, kronik hastalık varlığı, diyalize girme süresi) karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptanmıştır (p<0.05). Hastaların Beck umutsuzluk ölçeği puan ortalamaları 10.38 ± 5.92 olarak saptandı. Hastaların GYA puan ortalamaları ile tanıtıcı özellikleri (yaş, eğitim durumu) arasında istatistiksel anlamda farklılık saptanmıştır (p<0.05). Hastaların Katz günlük yaşam aktiviteleri ölçeği toplam puan ortalaması 15.06 ± 3.41 olarak saptandı.Sonuç: Umutsuzluk ile günlük yaşam aktivitesi arasında pozitif yönde bir ilişki vardır. Katılımcıların günlük yaşam aktivitelerinde bağımlılık düzeyleri arttıkça, umutsuzluk düzeyleri de artmaktadır.Anahtar Kelimeler: Günlük Yaşam Aktivitesi, Hemodiyaliz, Umutsuzluk.

Aim: The aim of this study is to determine the relationship between hopelessness and daily life activities in hemodialysis patients.Material and Method: This research, which has a relational descriptive feature, was conducted between March 2019 and Jun 2020. The universe of the study was 1337 adult patients who underwent hemodialysis at Fırat University Hospital Hemodialysis Unit and Nephrology Clinic. The sample of the study was determined as 298 with the help of the known sample calculation. The study was completed with 301 patients in order to reduce the margin of error. `Introductory Characteristics Form, Beck Hopelessness Scale and Katz Daily Life Activity Scale` were used to collect the data.Results: The hopelessness levels of hemodialysis patients were found independently in moderate daily activities. A statistically significant difference was found between the mean scores of BDI and the characteristics of the patients included in the study (age, marital status, educational status, employment status, income status, presence of chronic disease, duration of dialysis) (p <0.05). The mean score of Beck hopelessness scale of the patients was 10.38± 5.92. A statistically significant difference was found between the mean scores of the patients and their descriptive characteristics (age, education level) (p <0.05). The mean total score of Katz daily life activities scale of the patients was 15.06 ± 3.41.Conclusion: There is a positive relationship between hopelessness and daily life activity. As the level of addiction of the participants increases in their daily life activities, their level of hopelessness also increases.Key Words: Daily Life Activity, Hemodialysis, Hopelessness.