Anadolu`da 14.yüzyılda yazılmış bir Tebareke tefsiri (İnceleme-metin-çeviri-dizin)

Abstract

Türkçenin ilk dönemlerden itibaren dinlerin kutsal kitaplarını kendi dillerine tercümeeden Türkler, İslamiyet'i kabul etmeleriyle birlikte bu dinin kutsal kitabı olan Kur'an-ıKerim'i yeni dinin esaslarını anlama ve anlatmak amacıyla Türkçeye tercümeetmişlerdir. Beylikler dönemi Türkçe eser verme ve Türkçeye tercüme ve tefsirfaaliyetlerinin arttığı önemli bir dönem olup kısa sure tefsirleri dikkat çekmektedir.Üzerinde çalıştığımız metin, Hızır bin Gölbegi'ne sunulmuş 14. yüzyıla ait bir Tebareketefsiridir. Yazarı ve yazılma tarihi bilinmeyen bu nüsha, Ankara-Adnan Ötüken İl HalkKütüphanesi Koleksiyonu'nda 06 Hk 329 arşiv numarasıyla kayıtlıdır.Tezimiz, `İnceleme` `Metin` `Çeviri` ve `Dizin` olmak üzere dört ana bölümdenoluşmaktadır. İnceleme bölümünde dönem hakkında genel bilgi verilmiş, esertanıtılmış; yazım, ses ve biçim özellikleri incelenmiştir. Metin bölümünde Latinalfabesine aktarılmış transkripsiyonlu metin yer almaktadır. Çeviri bölümünde metinTürkiye Türkçesine aktarılmıştır. Son bölümde, kelimelerin kökenlerine ve aldığı ekleregöre sıralandığı metin bağlamsal dizin yer almaktadır. Tezin sonuna tıpkıbasımeklenmiştir.

From the early periods of Turkish, Turks who translate the sacred books of religionsinto their own languages, have translated the Qur'an the sacred book of this religion intoTurkish to understand and explain the principles of the new religion with theiracceptance of Islam. Principalities period is an important period and short terminterpretations are taking attention.The text we are working on for is a Tebareque commentary belong to the 14th centurypresented to Hızır bin Gölbegi for consist of four main parts namely review, text,translation and indexing. This copy which its writer and writing date is unknown, it isregistered in the collection 06 Hk 329 archive number in Ankara-Adnan ÖtükenProvincial Public Library in collection.In the review section, general information about the period has been given and the workhas been introduced. Then the writing, sound and format features of the work have beenstudied. In the Translation Section, the transcribed text contextual dictionary accordingto the additions and origins of the words. The facsmile has been added to the end of thethesis.