Manisa ili su ürünleri tüketim ve tercihleri üzerine bir araştırma

Abstract

Çalışmada Manisa İli Merkez İlçesi'nde ikamet eden nüfusun su ürünleri tüketim miktarı ve tüketim tercihlerinin belirlenmesi ve gelir durumunun tüketim üzerindeki etkilerinin ortaya konması amaçlanmıştır.57 mahalleden oluşan Manisa İli Merkez İlçesi'nde mahallelerin nüfus yoğunluğuna göre örneklem oranı hesaplanmış, adrese dayalı nüfus kayıt sisteminden basit rastlantısal örnekleme yöntemi ile 410 hane belirlenmiştir. 2014 yılı Haziran ve Ağustos aylarında belirlenen hanelerde örnekleme alınan bireylere doğrudan görüşme ile 29 soru içeren bir anket uygulanmıştır. Anket verileri frekans-yüzde analizleriyle değerlendirilmiştir. `Aylık gelir düzeyi` bağımsız değişkeniyle bağımlı değişkenler arasındaki ilişkilerin anlamlı olup olmadığı Chi-Kare (χ2) önemlilik testi ile belirlenmiştir. İstatistiksel değerlendirmeler için MS Excel paket programı ve SPSS (The Statistical Package for the Social Sciences) 17.0 istatistik programı kullanılmıştır.Ankete katılanların % 92'sinin su ürünleri tükettiği, çoğunluğunun haftada 1 kez (% 36) ve aylık 1-2 kg (% 35) balık tüketimi olduğu tespit edilmiş ve kişi başı yıllık su ürünleri tüketimi 7,8 kg olarak hesaplanmıştır. Balık tüketme nedeni dengeli ve sağlıklı beslenme (% 56), tüketmeme nedeni ise alışkanlığın olmaması (% 52) olarak ortaya çıkmıştır. Balık etinin en çok tüketilen et türleri içerisinde % 7 ile son sırada yer aldığı, en çok tüketilen deniz balığının hamsi (% 43), tatlı su balığının ise alabalık (% 48) olduğu belirlenmiştir. Balık, çoğunlukla kış mevsiminde (% 63) tüketilmekte, halk pazarından satın alınmakta (% 60) ve satın alırken tazeliğine dikkat edilmektedir (% 28). Ankete katılanların % 82 'si balığı taze olarak, evde (% 80) tükettiklerini ve tüketim şekli olarak kızartmayı (% 47) tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Omurgasız su ürünlerinin ankete katılanların büyük çoğunluğu tarafından (% 52) tüketilmediği, kültür balıklarının ise avcılık balıklarına oranla daha küçük bir kitle (% 13) tarafından tüketildiği ve ankete katılanların lezzet yetersizliği nedeniyle (% 35) kültür balıklarının avcılık balıklarından farklılık gösterdiği algısında oldukları belirlenmiştir.Ankete katılanların çoğunluğunun (% 32) 850-1500 aylık gelir düzeyine sahip olduğu tespit edilmiş, aylık gelir düzeyi ile su ürünleri tüketimi, su ürünleri tüketmeme sebebi, su ürünleri tüketim yeri, mevsimi, tüketme biçimi, pişirme yöntemleri, hazır su ürünleri tercihi ve omurgasız su ürünleri tüketimi arasındaki ilişkiler istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) bulunmuştur. Aylık su ürünleri tüketiminin `yaş` ve `aylık gelir düzeyi` ile pozitif yönde, tüketme sıklığının ise `yaş` ve `aylık gelir düzeyi` ile negatif yönde güçlü ilişkili olduğu tespit edilmiştir.

The purpose of this research is to see population's consumption rate of the seafood, consumers' preference on food and effects of income on food consume type in Merkez county of Manisa.The research is focused on Merkez conty of Manisa which is made of 57 different districts. The sample rate is calculated based on intensity, address that based on population registration by simple random sampling from 410 different households were identified. In the June and August 2014, some identified households in the sample were chosen and individual interview and survey that includes 29 questions were administrated. These survey data's were analyzed by analysis of frequencies percent. The relationship between independent variable and dependent variable were analyzed by Chi-squared distribution to see if there is correlation on `Monthly income level`. MS Excel package and SPSS (The Statistical Package for the Social Sciences) 17.0 program were used for statistical evaluation. 92% of survey results show that people consume seafood, 36% of survey people have seafood once in a month which is equal to approximately 1-2 kg seafood. As a result seafood consumption per year for a person is calculated as a 7.8kg. 56% of people consume seafood for their balanced and a healthy diet. The reason for lack of seafood consume is not having habit of seafood (52%) were found. Among the seafood, Anchovy is most consumed fish (43%), while fish takes last place (7%). The freshwater fish trout (48%) was determined to be the highest consumption for people. Seafood were mostly preferred to in winter season (63%), are purchased from the public market (60%) and when buying freshness is priority (28%) by human. 82% of people who attended survey, prefers to have fresh fishes, 82% of these people prefer to consume at home and (47%) people preferred to have frying type of cooking. 52% of people who attended survey do not prefer to have aquatic invertebrate's seafood. Based on Culture Ministry released information, fishing of aquatic invertebrate is 13% lower than regular fishes. Based on the survey, the reason lack of this food is bad taste were found (35%)The majority of respondents (32%) have been identified, with monthly incomes of 850-1500 TL. Consumption of products with monthly income, consumption reason of seafood, seafood consumption location, season, consumption type, cooking type and relations with aquatic invertebrate's statics were found significant as (p<0.05). Monthly seafood consumption directly proportional to the `age` and `monthly income` were found. Lack of seafood consumption strongly inversely proportional to `age` and `monthly income` were also found.