Adi ortaklığın son ermesi ve tasfiyesi(TBK m.620-645)

Abstract

Adi ortaklık, iki ya da daha fazla kişinin emeklerini veya mallarını müşterek bir amaç doğrultusunda birleştirerek ve bu amaç doğrultusunda birlikte çaba göstermeyi üstlendikleri bir kişi topluluğudur. Buna göre adi ortaklık kişi, sözleşme, katılım payı, ortak amaç ve ortak amaç için birlikte çaba gösterme unsurlarından oluşur. Adi ortaklık, sözleşmede kararlaştırılan veya kanunda yer alan sebeplerin gerçekleşmesi ile sona erer. Sona erme sebepleri TBK m.639'da düzenlenmiştir. Maddedeki düzenleme incelendiğinde iki grup sona erme sebebi karşımıza çıkmaktadır. Bir kısım sona erme sebepleri ortaklığı kendiliğinden sona erdirmekte olup, herhangi bir irade açıklamasını gerektirmemektedir. Bu nedenle bu sona erme sebeplerine infisah sebepleri de denmektedir. Diğer kısım sona erme sebepleri ise bir irade açıklamasını gerektirmektedir ki bu sona erme hallerine ise fesih halleri de denilmektedir. TBK'nun 639.maddesine göre ortaklık sözleşmesinde ön görülen amacın gerçekleştirilmesi veya gerçekleşmesinin imkansız hale gelmesi, sözleşmede ortaklığın mirasçılarla sürdürülmesi hususunda bir hüküm bulunmaması halinde ortaklardan birinin ölümü, ortaklardan birinin kısıtlanması, iflası veya tasfiye payının cebri icra yoluyla paraya çevrilmesi, kararlaştırılan sürenin dolması, infisah nedenleridir. Bütün ortakların oybirliği ile alacakları karar ile ortaklığı sona erdirmesi, ortaklardan birinin feshi ihbar hakkını kullanması ile ortaklığın sona ermesi ve haklı sebeplerin bulunması halinde bir ortağın başvurusu üzerine mahkeme kararı ile ortaklığın sona ermesi ise iradi sona erme sebepleridir. Sona erme sebeplerinin gerçekleşmesi ile adi ortaklık ilişkisi hemen ortadan kalkmaz, ortaklık tasfiye aşamasına girer. Tasfiye işlemleri bütün ortaklar tarafından elbirliği ile yapılır, ancak tasfiye işlerini yürütmek üzere tasfiye görevlisi de atanabilir. Ortakların anlaşamaması halinde tasfiye görevlisi mahkemece atanır. Tasfiye aşamasında önce ortaklığın malvarlığı tespit edilir, TMK m.634 kıyasen uygulanarak satış ve nakde çevirme işlemleri yapılarak, bilanço düzenlenir. Geriye bir şey kalırsa ortaklık kârı olup, sözleşmede hüküm varsa buna göre, yoksa yasa hükümlerine göre ortaklar arasında paylaştırılır. Tasfiye sonucu geriye bir şey kalmaması halinde ise ortaklık zarar etmiş demektir. Ortaklar bu zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.

Ordinary partnership is a person community, combining the efforts of two or more people or goods in a common purpose and undertaking to work together for this purpose. Accordingly, ordinary partnership is a combination of elements like person,contracts,capital share, common purpose and common effort.Ordinary partnership ends with the realization of the reasons, agreed upon in the contract or stated in the law. Termination causes are arranged in Turkish Obligations Law in Article No. 639. Considering the arrangement in the article, two groups of reasons for termination emerges, one group of termination reasons ends the partnership spontaneously and will not require any explanation. Therefore this group is called reasons for the dissolution. Other parts of the reasons for the termination will require an explanation case which is also called expiration termination case. According to Turkish Law of Obligation article 639; the realization of the objectives foreseen in the partnership agreement or the impossibility of realization, the death of one partner in the absence of a provision abour maintaining partnerships with the heir, restriction of one of the partners, bankruptcy, liquidation share being monetized through the execution of a foreclosure and expiry of the agreed period are the reasons of dissolution; and the ending of the partnership with the consensus of all partners or the end of partnership with one of the partners' using the right for termination notice or the ending of the partnership by a court on application by a partner if there are justified reasons are the reasons of voluntary expiration. The ordinary partnership relationship will not end immediately with the realization of the causes of termination, but the partnership gets into the liquidation process. The liquidation process is done with the concurrence by all partners but the liquidator may be appointed to carry out the liquidation work. In case of disagreement between partners liquidator will be appointed by the court. Company's wealth will be determined before the liquidation process. The balance sheet is organized by applying Turkish Law of Obligation article no.634 by analogy and making sales and cash transactions. If anything back, it is partnership profit and it will be shared between partners by looking the provision if there is in the contract ,or if it is not looking the provisions of the law. If there is nothing left after the liquidation, it means that the partnership makes loss.