HIV ile enfekte hastalarda tedavi öncesi ve tedavi sonrası oksidatif stres ve antioksidan kapasitenin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: İnsan immün yetmezlik virüsü (HIV) ile enfekte olguların sayısı, dünyada ve ülkemizde son yıllarda büyük artış göstermiştir. Antiretroviral tedavi (ART) ile bu olguların yaşam süreleri yaklaşık 50 yıl uzatılabilmektedir. Bu olumlu gelişmelere rağmen HIV ile enfekte olgularda, aynı yaştaki sağlıklı bireylere göre kardiyovasküler hastalık oranı daha yüksektir. Birçok çalışmada bu artan kardiyovasküler hastalık riski oksidatif stresteki artışa ve antioksidan mekanizmaların azalmasına bağlanmıştır. Çalışmamızda Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfekisyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji kliniğine başvuran yeni tanı almış HIV ile enfekte bireylerin tedavi öncesi ve tedavinin dokuzuncu ayındaki antioksidan kapasiteyi değerlendirmek amacıyla serum Paraoksonaz-1 (PON-1), oksidatif stresi değerlendirmek amacıyla da Total Oksidan Status (TOS) seviyelerine bakılmıştır.Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji kliniğine başvuran HIV ile enfekte toplam 72 hasta dahil edildi. Çeşitli nedenlerden dolayı 9 hasta çalışma dışı bırakıldı. Bireyler toplam 2 kez değerlendirildi. Her değerlendirme arası 9 ay olarak belirlendi. Hastalardan ilk gelişlerinde ve 9. ay kontrollerinde serum PON-1 ve TOS seviyeleri ölçümü, viral yükün tespitine yarayan HIV-RNA PCR tetkiki, ve flovsitometrik yöntemle immün sistemin değerlendirilmesi amacıyla CD4,CD8 sayıları için kan örnekleri alındı. Bireylerin ilk başvurusu sırasında, kardivasküler risklerini belirleme açısından biyokimyasal tetkikler istendi, ayrıca kardiyovasküler risk hesaplama skoru olan D:A:D ve Framingham skorları da hesaplanarak kaydedildi. İstenen tetkikler arasında tam kan sayımı, açlık kan sekeri,BUN, kreatinin, HDL, LDL, TG, total kolesterol, yer almaktadır. Bireylerin takibi boyunca bu hastaların antiretroviral tedavi kombinasyonlarına herhangi bir antiretroviral ilaç eklenmesi veya çıkarılması yapılmadıBulgular: Serum Paraoksonaz-1 (PON-1) ve Total Oksidan Status (TOS) değerleri tedavi öncesi ve tedavi sonrası değerleri birbirleriyle kıyaslandığında anlamlı farklılık göstermedi (p>0.05 hepsi için). Otuzdokuz yaş ve altı olan grupta 40 yaş ve üzeri olan gruba göre CD4 sayıları anlamlı olarak daha yüksek bulundu. Kadınlarda erkeklere oranla CD4 sayısı anlamlı yüksek saptandı (p<0.05 hepsi için).Sonuç: HIV ile enfekte olgularda verilen antiretroviral tedavinin, tedavi öncesinde ve 9 aylık tedavi sonunda alınan serum örneklerinde saptanan TOS seviyelerine ve PON-1 enzim aktivitesi üzerinde olumlu veya olumsuz etki göstermediği saptandı. Anahtar Sözcükler: HIV, AIDS, antiretroviral tedavi, Total Oksidan Status, Paraoksonaz-1.

Objectives: In recent years, the number of HIV infected patients has become a rapidly growing health problem in the world and in our country. After the introduction of antiretroviral therapy, survival of HIV infected patients extended about 50 years. Although enormous improvements have been implemented for the therapy of HIV infection since the first discovery of the HIV, chronic inflammation is an important risk factor for higher cardiovascular disease rate. A number of recent studies disclosed higher cardiovascular (CVD) rates in HIV infected patients than those at same age. In these studies, it is found that increased oxidative stress and decreased antioxidant mechanisms are the reasons of higher CVD rate. In our study, we investigated serum paraoxonase-1 (PON-1) for the antioxidant capacity and Total Antioxidant Status (TOS) level to determine oxidative stress in the serum samples of newly diagnosed HIV infected patients.Material and Methods: Seventy-two HIV infected patients who were followed up by Infectious Diseases and Clinical Microbiology clinic in Cukurova University Medical Faculty between October 2015- October 2016, were included to the study. We investigated the antioxidant capacity and oxidative stress in the serum samples, which are taken before and after 9 month of treatment. The antiretroviral treatment for HIV infection chosen by the clinician was recorded without intervention. On each visit we also recorded CD4 and CD8 T cells, HIV-RNA, hematologic and biochemical tests, which are being investigated routinely. The cardiovascular disease risk score was estimated by Framingham and D:A:D method. Findings: In this study, PON-1 and TOS levels were not statistically significant before and after treatment (p>0.05). The CD4 T cell levels were higher statistically significant in the patients younger than 39 years than the patients older than 40 years. Also, CD+ T cells were significantly higher in women than those in men (p<0.05). Results: In this study, antiretroviral treatment for HIV infection showed no effect on TOS levels and PON-1 activity in the HIV infected patient serum samples before and after 9 month of treatment.Key Words: HIV, AIDS, antiretroviral treatment, Total Oksidant Status, Paraoxonase-1