Balık ununun bezelye proteini ve buğday gluteni ile ikamesinin levrek (Dicentrarchus labrax Linnaeus, 1758) balıklarının büyüme performansı ve yem değerlendirmesi üzerine etkileri

Abstract

Balık yetiştiriciliğinde kullanılan en önemli protein kaynağı balık unudur. Ancak son yıllarda balık unu temini zorlaşmakta ve fiyatı her geçen gün artmaktadır. Balık unu yerine alternatif bitkisel kaynakların araştırılması büyük ölçüde önem taşımaktadır. Bu çalışmada, balık yemlerinde hayvansal protein kaynağı olarak kullanılan balık ununun bezelye proteini ve buğday gluteni ile farklı oranlarda ikame edilerek levrek (Dicentrarchus labrax Linnaues, 1758) balıklarında büyüme ve yem değerlendirme performansına olan etkileri incelenmiştir. Kontrol yemi (KON) balık unu içerikli olup, bezelye proteini ve buğday gluteni içermemektedir. Diğer deneme yemleri ise, balık unu oranı azaltılarak yerine bezelye proteini oranı % 7 (PEA7), 14,1 (PEA14), 21,1 (PEA21), 28,3 (PEA28) içerikli 4 farklı rasyon ve buğday gluteni oranı % 6,5 (WG6), 13 (WG13), 19,6 (WG19), 26,2 (WG26) içerikli 4 farklı rasyon, % 45 protein ve % 20 yağ oranına denk gelecek şekilde formülize edilerek hazırlanmıştır.Deneme, 2 adet 5 m3 kapasiteli hacime sahip dairesel polyester tankların içerisine, her bir tank için 9 adet, 125 lt hacimli ağ kafesler yerleştirilerek yürütülmüştür. Ortalama başlangıç ağırlıkları 86,48 ± 3,14 gr olan levrek balıkları kullanılmış olup, 20 haftalık bir periyotta besleme denemesi gerçekleştirilerek, yaşama oranı, FCR, SGR, canlı ağırlık artışı, protein verimlilik oranı, viserosomatik indeks, hepatosomatik indeks, karkas verimi, kondisyon faktörü ve balıkların karkas, karaciğer besin madde bileşenleri (protein, yağ, nem, kül) incelenerek değerlendirilmiştir. Deneme sonucunda bezelye proteini konsantresi içeren gruplar arasında en yüksek yaşama oranı % 96,7 ile PEA7 ve PEA14 gruplarında, en yüksek FCR değeri 2,01±0,00 ile PEA28 grubunda, en yüksek SGR ve canlı ağırlık artışı değerleri sırasıyla 0,58±0,01 ve % 124,7 ile kontrol grubunda, en yüksek protein verimlilik oranı 0,11 ile KON ve PEA14 ile gruplarında, en yüksek VSI değeri 16,82±1,66 ile PEA28 grubunda, en yüksek HSI değeri 1,38±0,21 ile PEA28 grubunda, en yüksek karkas verimi 86,17±1,24 ile kontrol grubunda ve en yüksek kondisyon faktörü 1,28±0,07 ile PEA21 grubu balıklarında bulunmuştur. Buğday gluteni ilave edilen gruplar arasında en yüksek yaşama oranı % 96,7 ile WG13 ve WG19 gruplarında, en yüksek FCR değeri 1,71±0,03 ile WG26 grubunda, en yüksek SGR ve canlı ağırlık artışı değerleri sırasıyla 0,58±0,01 ve % 124,7 ile KON grubunda, en yüksek protein verimlilik oranı 0,11 ile KON ve WG6 ile gruplarında, en yüksek VSI değeri 20,7±10,89 ile WG26 grubunda, en yüksek HSI değeri 1,37±0,24 ile WG19 grubunda, en yüksek karkas verimi 86,18±1,24 ile KON grubunda ve en yüksek kondisyon faktörü 1,31±0,21 ile WG26 grubu balıklarında belirlenmiştir.Deneme sonunda balıkların vücut kompozisyonlarının besin madde bileşenleri incelendiğinde bezelye proteini konsantresi içeren gruplar arasında en yüksek nem ve protein değeri sırasıyla 64,40±0,99 ve 45,15±0,21 ile KON grubunda, en yüksek yağ değeri 27,95±1,06 ile PEA28 grubunda, en yüksek kül değeri ise 13,75±0,07 ile KON grubunda tespit edilmiştir. Buğday gluteni içeren gruplar arasında en yüksek nem, protein ve kül değerleri sırasıyla 64,40±0,99, 45,90±0,49 ve 13,05±0,07 ile KON grubunda, en yüksek yağ değeri ise 33,70±1,27 ile WG26 grubunda saptanmıştır. Karaciğer besin madde bileşenleri incelendiğinde ise bezelye proteini konsantresi içeren gruplar arasında en yüksek nem, yağ ve kül değeri sırasıyla 63,80±0,14, 45,02±3,25 ve 5,50±0,00 ile PEA28 grubunda, en yüksek protein değeri 31,60±00 ile KON grubunda belirlenmiştir. Buğday gluteni içeren gruplar arasında en yüksek nem ve yağ değerleri sırasıyla 55,84±0,09 ve 46,70±0,00 ile WG26 grubunda, en yüksek protein değeri 24,35±0,49 ile KON grubunda ve en yüksek kül değeri 4,40±0,00 ile WG13 grubunda görülmüştür.Sonuç olarak, levrek balıklarının yemlerine balık unu yerine % 14,1 oranına kadar bezelye proteini konsantresi, % 6,5 oranına kadar buğday gluteni kullanımlarının büyüme ve yem değerlendirme (FCR ve SGR) performansı üzerine önemli bir düzeyde farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Bu oranlarda kullanımının yeterli olacağı kanaatine varılmıştır. Anahtar Kelimeler : Bezelye Proteini, Buğday Gluteni, Levrek (Dicentrarchus labrax Linnaeus), Büyüme Performansı.

Fish meal is the most important protein source used in aquaculture. However, fish meal supply has become more difficult in recent years and its price increases day by day. The potential replacement of fishmeal with plant-based sources considerably has great importance.In this study, the effects of replacing fish meal, which is used as an animal protein source in fish feeds, with pea protein and wheat gluten in different proportions, were investigated in terms of growth and evaluation performance of sea bass (Dicentrarchus labrax Linnaeus, 1758). The control feed contains fish meal and does not have pea protein and wheat gluten. The other experimental feeds included the pea protein ratio with 4 different groups as 7 % (PEA7), 14,1 (PEA14), 21,1 (PEA21), 28,3 (PEA28) and wheat gluten ratio with 4 different groups as 6,5 % (WG6), 13 (WG13), 19,6 (WG19), 26,2 (WG26) instead of reducing fish meal ratio and balancing the 45 % protein and 20 % fat ratio in the formula. The experiment was carried out in 9 cages of 125 l volume which were placed in 2 circular 5 m3Vpolyester tanks. Sea bass (Dicentrarchus labrax Linnaues, 1758) with a mean initial weight of 86,48 ± 3,14 g were used in the experiment and survival rate, FCR, SGR, live weight gain, protein efficiency ratio, visceromatic index, hepatosomatic index, carcass yield, condition factor, carcass and liver nutrient components (protein, fat, moisture, ash) were analyzed and evaluated with a feeding experiment performed over a period of 20 weeks.As a result of the experiment, among groups containing pea protein concentrate the highest survival rate was found 96,7 % in the PEA7 and PEA14 groups, the highest FCR value was found 2,01±0,00 in the PEA28 group, the highest SGR value and live weight gain were found respectively 0,58±0,01 and 124,7 % in the control group, the highest protein efficiency ratio was found 0,11 in the KON and PEA14 groups, the highest VSI value was found 16,82±1,66 in the PEA28 group, the highest HSI value was found 1,38±0,21 in the PEA28 group, the highest carcass yield was found 86,17±1,24 in the control group and th highest condition factor was found 1,28±0,07 in the PEA21 group fishes. Among groups added wheat gluten the highest survival rate was found 96,7 % in the WG13 and WG19 groups, the highest FCR value was found 1,71±0,03 in the WG26 group, the highest SGR value and live weight gain were found respectively 0,58±0,01 and % 124,7 in the control group, the highest protein efficiency ratio was found 0,11 in the KON and WG6 groups, the highest VSI value was found 20,7±10,89 in the WG26 group, the highest HSI value was found 1,37±0,24 in the WG19 group, the highest carcass yield was found 86,17±1,24 in the control group and th highest condition factor was found 1,31±0,21 in the WG26 group fishes. As a result of the experiment, when the carcass nutrient components were examined among groups containing pea protein concentrate the highest moisture and protein values were found respectively 64,40±0,99 and 45,15±0,21 in the KON group, the highest fat value was found 27,95±1,06 in the PEA28 group, the highest ash value was found 13,75±0,07 in the KON group. Among groups containing wheat gluten the highest moisture, protein and ash values were found respectively 64,40±0,99, 45,90±0,49 and 13,05±0,07 in the KON group, the highest fat value was found 33,70±1,27 in the WG26 group. When the liver nutrient components were examined among groups containing pea protein concentrate the highest moisture, fat and ash values were found 63,80±0,14, 45,02±3,25 and 5,50±0,00 in the PEA28 group, the highest protein value was found 31,60±00 in the KON group. Among groups containing wheat gluten the highest moisture and fat values were found respectively 55,84±0,09 and 46,70±0,00 in the WG26 group, the highest protein value was found 24,35±0,49 in the KON group and the highest ash value was found 4,40±0,00 in the WG13 group.As a result, it was observed that the use of pea protein concentrate up to 14,1 % , wheat gluten up to 6,5 % did not make a significant difference on growth and feed evaluation (FCR and SGR) performance of sea bass fish instead of fish meal. It was the conclusion that the use of these ratios would be sufficient.Key Words : Pea Protein Concentrate, Wheat Gluten, Sea Bass (Dicentrarchus labrax Linnaeus), Growth Performance.