Hafif düzeyde demansı olan yaşlılarda internet temelli videolarla birlikte anımsama terapisinin bilişsel durum ve apatiye etkisi

Abstract

HAFİF DÜZEYDE DEMANSI OLAN YAŞLILARDAİNTERNET TEMELLİ VİDEOLARLA BİRLİKTE ANIMSAMA TERAPİSİNİNBİLİŞSEL DURUM VE APATİYE ETKİSİAyşe İNEL MANAVErciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri EnstitüsüHemşirelik Anabilim DalıDoktora Tezi, Mart 2018Danışman: Yrd. Doç. Dr. Nuray ŞİMŞEKKISA ÖZETDünyada yaşlılık ve yaşlı nüfusun artışına bağlı olarak demansı olan bireylerin sayısı ve bu bireylerin demansla ilgili yaşadığı sorunlar artmaktadır. Bu araştırma, kurumda kalan hafif düzeyde demansı olan yaşlılarda internet temelli videolarla birlikte anımsama terapisinin bilişsel durum ve apatiye etkisini değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir.Randomize kontrollü deneysel nitelikteki bu çalışma, 15 Mayıs-25 Ağustos 2016 tarihlerinde, Adana ve Seyhan Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri' nde yaşayan 16 müdahale, 16 kontrol grubunda olmak üzere toplam 32 bireyle yürütülmüştür. Çalışmanın verileri literatüre dayalı Kişisel Bilgi Formu, Standardize Mini Mental Test (SMMT) ve Apati Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) ile toplanmıştır. Çalışmanın yürütülebilmesi için Klinik Araştırmalar Etik Kurulu onayı, yazılı kurum izni ve katılımcılardan yazılı izin alınmıştır. Müdahale grubundakilerle 3 ay, haftada bir gün 60 dakika internet temelli videolarla birlikte anımsama terapisi, kontrol grubundakilerle aynı süreçte haftada bir gün 25-30 dakikalık oturumlarda anımsamayla ilişkili olmayan konularla ilgili yapılandırılmamış sosyal görüşmeler yapılmıştır. Girişimler uygulanmadan önce ve 3. ayının sonunda SMMT ve ADÖ ile ölçümler yapılmıştır. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistikler, Student t testi, Mann Whitney U testi, Wilcoxon İşaretli Sıralar testi kullanılmıştır. Çalışmada, SMMT, ADÖ son test puan ortalamaları açısından müdahale ve kontrol gruplarının arasında anlamlı fark olduğu bulunmuştur (p<0.01). Müdahale grubunun ön test son sest SMMT ve ADÖ puan ortalamaları arasında anlamlı fark vardır (p<0.01). Müdahale grubunun SMMT ve ADÖ puan ortalamaları kontrol grubundan anlamlı yüksektir (p<0.01). Sonuçta çalışmada; internet temelli videolarla gerçekleştirilen grup anımsama terapisinin hafif düzeyde demansı olan yaşlı bireylerin bilişsel işlev durumu ve apati düzeylerinde kontrol grubuna göre anlamlı iyileşme sağladığı görülmüştür. İnternet temelli videolarla desteklenmiş grup anımsama terapisi çalışmalarının, hafif düzeyde demansı olan bireylerde bakım ortamlarında kullanılması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Anımsama terapisi; demans; bilişsel durum; apati; yaşlılık.

THE EFFECT OF REMINISCENCE THERAPY WITH ETHERNET-BASED VIDEOS ON COGNITION AND APATHY IN ELDERLY WITH MILD DEMENTIAAyşe İNEL MANAVT.C. Erciyes University, Institute of Health SciencesNursing Department Mental Health and Illness NursingAdvisör: Assistant Professor Nuray ŞimşekDoctoral Dissertation, March 2018ABSTRACTThe number of people with dementia and the problems that these people experience are increasing along with aging world population. This study was carried out to assess the effects of reminiscence therapy using internet videos on the cognitive condition and apathy levels of elderly people who had mild dementia and lived in nursing homes.This randomly controlled experimental study was conducted between 15 May-25 August 2016 in the nursing home, elderly care and rehabilitation centers in Adana and Seyhan, Turkey. A total of 32 individuals participated in this study, 16 in the experimental group and 16 in the control group. Data were collected using a personal information form developed on the basis of the published literature, the Standardized Mini Mental Test (SMMT) and the Apathy Rating Scale (ARS). The Clinical Research Ethics Committee's approval, written institutional permission and the written consent of the participants were obtained before data collection. The individuals in the experimental group received reminiscence therapy using ethernet videos for 60 minutes one day a week for three months. During the same period, 25-30 minutes of unstructured interviews on subjects unrelated to reminiscence were carried out with individuals in the control group. The SMMT and ARS were administered before the applications in the experimental group and at the end of the third month. The collected data were analyzed using descriptive statistics, Student's t-test, the Mann-Whitney U-test and Wilcoxon's signed ranks test.In this study, it was identified that a significant difference between experimental and control groups' post-test mean scores in SMMT, ARS (p<0.01). It was identified that a significant difference between experimental group's pre-test and post-test mean scores in SMMT, ARS (p<0.01). The experimental group's SMMT, ARS post-test mean scores were higher than those of the control group (p<0.01).This study found that group reminiscence therapy using internet videos improved the cognitive functions and apathy levels of elderly individuals with mild dementia. It is recommended that group reminiscence therapy studies with ethernet-based videos can be used with elderly people with mild dementia in care settings.Keywords: Reminisence threapy; dementia; cognitive testing; apaty; elderly.