Algılanan örgütsel destek ve kontrol odağının stresle başa çıkma yöntemleri üzerine etkileri: Psikolojik sermayenin bu süreçteki rolü ve bir alan araştırması

Abstract

Yapılan bu çalışmanın amacı, TRB-1 bölgesinde (Malatya, Elazığ, Tunceli, Bingöl) bulunan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışanların algıdakıları örgütsel detek ve kontrol odağının stresle başa çıkma davranışları üzerindeki etkisini belirleyebilmek, psikolojik sermayenin bu ilişkideki aracılık rolü oynayıp oynamadığını tespit edebilmek ve bu değişkenlerle demografik faktörler arasında farklılıklar olup olmadığını ortaya koymaktır. Bu maksatla anket yöntemi ile 307 çalışandan veri toplanmıştır.Yapılan regresyon analizleri sonucunda; iç kontrol odağı ile problem odaklı stresle başa çıkma davranışları arasında pozitif ve anlamlı, duygu odaklı stresle başa çıkma davranışları arasında ise negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca iç kontrol odağı ile psikolojik sermaye arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Algılanan örgütsel destek ile problem odaklı stresle başa çıkma davranışları ve psikolojik sermaye arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Psikolojik sermaye ile problem odaklı stresle başa çıkma davranışları arasında ise pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca algılanan örgütsel destek ile problem odaklı stresle başa çıkma davranışları arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin aracılık rolü oynadığı tespit edilmiştir. Buna paralel olarak iç kontrol odağı ile problem odaklı stresle başa çıkma davranışları arasındaki ilişkide de psikolojik sermayenin aracılık rolü oynadığı görülmüştür.Ayrıca cinsiyet, medeni durum, iş tecrübesi ve kurum büyüklükleri ile yukarıda belirtilen değişkenler arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: Stresle baĢa çıkma, kontrol odağı, algılanan örgütsel destek, psikolojik sermaye.

The aim this study is to explore the impacts of perceived organizational support and locus of control on stress coping behavior and to test mediating role of psychological capital between these relationships using data collected from 307 participants who are employed in special education and rehabilitation centers located in TRB-1 region (Malatya, Elazığ, Tunceli, Bingöl) of Turkey. This study also scrutinizes the variance in abovementioned variables caused by demographic factors.As a result regression analyses, we see a significant and positive association between internal locus of control and problem focused stress coping behavior and a significant and negative association between internal locus of control and emotion focused stress coping behavior. Besides, we trace a positive and significant association between internal locus of control and psychological capital, and we also find a positive and significant association between perceived organizational support and problem focused stress coping behavior. Moreover, we see that there is a positive and significant association between psychological capital and problem focused stress coping behavior. At the end, we trace mediating role of psychological capital in relationship between perceived organizational support and problem focused stress coping behavior; we also trace its mediating role on the association between internal locus of control and problem focused stress coping behavior. In addition, we find some significant associations between abovementioned variables and demographic variables such as gender, marital status, work experience, and institution size. We interpret abovementioned findings of this research.Keywords: Stress coping, locus of control, perceived organizational support, psychological capital