Şok ve/veya organ yetmezliği gelişen zehirlenmeli hastaların prospektif analizi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı şok ve organ yetmezliği gibi mortalitesi yüksek zehirlenmeli hastaların prospektif olarak incelenerek, literatüre tanı, tedavi, klinik seyir ve sonuçlarla ilgili değerli verileri kazandırmaktır.Materyal ve Metod: Çalışmamız yerel etik kurul tarafından onay alındıktan sonra, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim dalında Eylül 2015-Ocak 2019 tarihleri arasında yapılmıştır. Çalışmaya; ciddi zehirlenmeler nedeni ile Acil Tıp Anabilim dalına başvuran şoku veya akut organ yetmezliği olan, çalışmaya katılmayı kabul eden 18 yaş üstü ardışık 89 hasta kabul edilmiştir. Hastaların demoğrafik özelliklerinin yanı sıra, aldıkları ilaç veye maddelerin tipi, alım şekli, dozu ayrıntılı olarak sorgulanarak kaydedildi. Hastaların acil tedavisi ve yatışı sırasında şok veya akut organ yetmezliği gelişme zamanı, akut organ yetmezliğinin tipi, zehirlenmenin tedavisi, kullanılan antidotlar ve ekstrakorporeal metotların tipi ayrıntılı bir şekilde kaydedildi. Zehirlenme şiddetini belirlemek için zehirlenme güvenlik endeksi kullanıldı. Elde edilen verilerin istatistiksel değerlendirmeleri için SPSS v.23,0 programı kullanıldı. Çalışmaya alınan hastaların sonlanım şekli raporlandı.Bulgular: Çalışmaya şok ve akut organ yetmezliği olan toplam 89 hasta dahil edildi. Hastaların 72 (%80,9)'si erkek, 17 (% 19,1)'si kadındı. Hastaların yaş ortalaması ortalaması 49,1 (19-90) iken, kadın hastaların yaş ortalaması 42,7 (19-90), erkek hastalar ise 50,6 (19-90) olarak bulundu. Akut organ yetmezliği ve şok tablosu olan hastalarımızın aldığı ajanlar sorgulandığında; 51 hastanın metil alkol, 12 hastanın kardiyovasküler ajan (KKB, BB, ARB), 6 hastanın alüminyum fosfit, 4 hastanın karbonmonoksit, 4 hastanın mantar maruziyeti olduğu görülmektedir Çalışmaya alınan 89 hastanın, ortalama yatış süreleri 6,29 (1-50) gün olarak bulundu. Zehirlenme şikayeti sonrası exitus olan hastaların ortalama yatış süresi ise 7,60 (1-50) gün olarak bulundu. Acil servise başvuran 89 hastadan 30'u exitus olurken 52'u ise taburcu olmuştur. Ekstrakorporeal tedavi metodları uygulanan hastalarda mortalitenin düşük, acil servise başvurduğunda hipotansiyona bağlı şoku olan hastalarda mortalitenin yüksek olduğu tespit edildi. Laboratuvar bulguları incelendiğinde wbc, laktat, baz açığı, potasyum yüksekliği olan ve kan Ph'ı, bikarbonat düşük olan zehirlenme hastalarında mortalitenin yüksek olduğu görüldü.Sonuç: Mortalitesi yüksek zehirlenme hastalarında vakit kaybetmeden zehirlenmenin tipini şeklini belirleyerek, gerekli antidot tedavi ve ekstrakorporeal metodları uygulamak sağkalım oranlarını arttırabilir. Akut organ yetmezliği ve şok yapan zehirlenmeler arasında metil alkol ve alimunyim fosfit zehirlenmelerinin tüm tedavilere rağmen halen mortaliteleri yüksektir. Acil hekimleri zehirlenme şiddetini belirlerken zehirlenme güvenlik endeksine ek olarak çalışmamızda mortalite yüsekliğinde anlamlı bulunan 1. saatte hipotansiyon tespit edilen, lökosit değeri, baz açığı, laktat yüksekliğinin ve kan Ph'ı, bikarbonat düşüklüğünü prognostik kriter olarak kullanılması önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Acil, Şok, Akut Organ Yetmezliği, Zehirlenme, Laktat, Baz Açığı.

Objective: The aim of this study was to investigate the intoxicated patients with high mortality because of shock and organ prospectively and to contribute to the literature with valuable data about diagnosis, treatment, clinical course and results.Material and Method: After getting the approval of the local ethics committee, our study was carried out in the Academic Emergency Department of Çukurova University Faculty of Medicine between the dates of September 2015 and January 2019. 89 sequenced patients over 18 years of age with shock or acute organ failure due to severe intoxication who were accepted to the Academic Emergency Department were included in the study. Not only the demographic characteristics of the patients, the type, the mode of administration, and the dose of the drugs or substances they take received were inquired and recorded. The development time of the shock or acute organ failure during the emergency treatment or hospital stay, the type of acute organ failure, the treatment of intoxication, the type of antidotes that are used and the extracorporeal methods were recorded in details. Intoxication safety index was used to determine the severity of intoxication. SPSS v.23.0 program was used for the statistical evaluation of the data which was obtained from the study. The clinical outcomes of the patients who were included in the study were reported.Findings: A total of 89 patients with shock and acute organ failure were included in the study. 72 (80.9%) of the patients were male and 17 (19.1%) of them were female. While the average age of the patients was 49.1 (19-90), the average age of the female patients was 42.7 (19-90), and the average age of the male patients was 50.6 (19-90). When the agents that the patients with shock or acute organ failure received were questioned; it was seen that 51 patients were exposed to methyl alcohol, 12 patients were exposed to cardiovascular agent (KKB, BB, ARB), 6 patients were exposed to aluminium phosphate, 4 patients were exposed to carbon monoxide, 4 patients were exposed to fungus. The average period of hospitalization of 89 patients who were included in the study was 6.29 (1-50) days. The average period of hospitalization was 7.60 (1-50) days after the complaint of intoxication. Of the 89 patients who were accepted to the emergency department, 30 patients died and 52 patients were discharged. It was found that mortality was low in patients to whom extracorporeal treatment methods were implemented and it was high in patients with shock due to hypotension when they were accepted to the emergency department. When the laboratory findings were taken into consideration, it was seen that mortality was high in intoxicated patients with low wbc, lactate, base deficit, high potassium and low blood pH, bicarbonate.Result: Determination of the type of intoxication and implementing the necessary antidote treatment and extracorporeal methods without losing time may increase the survival rates in intoxicated patients with high mortality. Among the acute organ failure and shocking intoxications, methyl alcohol and aluminium phosphate intoxications still have high mortality despite all treatments. While the emergency physicians determine the severity of intoxication, it can suggested in this particular study that they can use the hypotension which was found significant about the mortality level in the first hour, and leucocyte value, base deficit, high lactate level and blood pH, bicarbonate levels can be used as prognostic criteria in determining the severity of intoxication in addition to the intoxication safety index.Keywords: Emergency, Shock, Acute Organ Failure, Intoxication, Lactate, Base Deficit