Hasan Ali Yücel`in din ve Tanrı anlayışı

Abstract

1938-1946 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığı yapan, gönlüyle Doğulu bir düşünce adamı olan Hasan Ali Yücel, 1950'li yıllarda sanat, edebiyat, felsefe, din ve bilim üzerine yoğunlaşmış ve yazılar yazmıştır. Problemlerin tam ortasında aktif bir eylem adamı olarak yaşayan Hasan Ali Yücel, o dönemdeki fikri tartışmalarda etkili olan bir şahsiyettir. O, din adına yapılan belli bazı eylemlere, söylenen sözlere belli açılardan tepki göstermiş ve bunu da eserlerinde dile getirmiştir. İçe kapanmayı öneren din anlayışının karşısında olan Hasan Ali Yücel, gelişim ve değişimin getirdiği yeni yaşama koşullarıyla uyum içinde olan, eyleme yönelik din anlayışını benimsemektedir. Bir anlamda dinin rasyonalizasyonunu gerçekleştirmeye çalışıyordu. Özellikle köy enstitüleri icraatlarını, klasikleri çevirme işine girişmesini şiddetle eleştirenler vardı. Yaptığı bu işler yüzünden onu, komünist yetiştirmekle ve dinsizlikle suçlamışlar, hatta bu sebeple onun hakkında davalar bile açılmıştır. Sonuç itibariyle davalar Hasan Ali Yücel'in lehine sonuçlanmış ve temize çıkmıştır. Biz de çalışmamızda Allah Bir, İyi Vatandaş İyi İnsan, Hürriyet Gene Hürriyet, Hürriyete Doğru, Davam gibi birçok eserinde din, kültür, yenileşme ve felsefe hakkındaki düşüncelerini dile getiren Yücel'in din ve Tanrı konusundaki görüşlerini tespit ederek mümkün olduğunca tarafsız bir şekilde ortaya koymaya çalıştık. Yücel'in din ve tanrı anlayışının fikri uzanımlarını tespit ederek felsefi ve dini boyutlarına dikkati çekmeye çalıştık. Bizim bu çalışmamızın, Hasan Ali Yücel'in dini kimliğini ortaya koyması açısından, onu anlama noktasında yardımcı olacağı inancı içerisindeyiz. Düşünce hayatımıza katkıları olan böyle şahsiyetlerin fikirlerine başvurmak ve onları dinlemek kadar onların fikirlerinin oluşmasını sağlayan toplumsal çevreyi bilmek ve onların düşünce yapısını tanımak da önemlidir. Çünkü bizler, bugünkü düşüncemizi böylelikle temellendirebiliriz.

Hasan Ali Yücel, who was an intellectual in the East and the minister of education between 1938 and 1946, concentrated on art, literature, philosophy, religion and science in the 1950s and wrote on these fields. He was an activist in the middle of the problems and was influential in the discussion of the ideas at that time. He reacted to certain acts and statements in the name of religion from certain aspects and reflected them in his works. He rejected a sense of religion in reclusion; on the contrary he embraced a sense of religion that is action-oriented and in harmony with the new living conditions brought by change and progress. In this sense, he was trying to rationalize the religion. He was harshly criticized because of his activities for example village institutes and translation of classics into Turkish. He was accused of irreligiousness and raising communist persons. It was even sued against him because this reason. As a result, the lawsuits were resulted in his favour and he was proven innocent. In this study, we tried to objectively reveal Hasan Ali Yücel's views about religion and God in many of his works in which he mentioned his opinions about religion, culture, innovation and philosophy. These works include Allah Bir, İyi Vatandaş İyi İnsan, Hürriyet Gene Hürriyet, Hürriyete Doğru and Davam. We tried to determine the intellectual dimensions of his understanding of religion and God and draw attention to philosophical and religious dimensions.We have the belief that this study will help us understand Hasan Ali Yücel better as it tries to reveal his religious identity. It is important not only to refer to the ideas of such prominent figures, but also to know the social circles and their mentality that form the basises of the ideas of these figures. This is the way that we can base our opinion today.