Kültürel kimlik çerçevesinde Antakya Arap Ortodokslarının dinsel müzik uygulamaları

Abstract

Bu çalışmada, kültürel kimlik çerçevesinde Antakya Ortodoks Kilisesi (Antakya Azizler Petrus ve Paulus Ortodoks Kilisesi) dinsel müzik uygulamaları incelenmiştir. Çalışmanın yöntemi nitel, modeli ise kültür analizi modelidir. Verilerin elde edilmesi için literatür taraması, içerik analizi, görüşme (interview), müziksel analiz ve duyumsal (işitsel) analiz yöntemleri kullanılmıştır. Kültür, zaman geçtikçe devingen ve değişken bir yapı gösterir. Kollektif bir yapı gösteren halk (folk) kültürü gibi köklü kültürlerde değişim oldukça yavaş gerçekleşmektedir. Bu nedenle belirli bir bölgenin halk kültürünün, bölgenin dinsel müziğine yansımasını inceleyen bu tez, kültür analizinin kullanımı açısından konu ile ilgili farklı araştırmalar yapacak araştırmacılar için önemli bir örnektir. Araştırma bölgesinde, Antakya Hıristiyan Arap Ortodoks cemaatinin dinsel müziğine yönelik bu bütünlükte araştırma yapılmamış olması araştırmanın önemini ve orijinalliğini arttırmaktadır.Çalışmada öncelikle Antakya Hıristiyan Arap Ortodoks Cemaati'nin Antakya'daki tarihi ve demografik dağılımı üzerinde durulmuştur. Daha sonra dinsel müzik ve kültürel kimlik ilişkisi, Antakya Ortodoks Kilisesi (Antakya Azizler Petrus ve Paulus Ortodoks Kilisesi) cemaati özelinde ele alınmış, kilisede uygulanan müzik pratikleri, yıllık döngülere ve önemli toplumsal olaylara göre ayrılmış, bu dinsel müzikler performans, üslup, repertuar (dinsel metin kaynakları) ve yapı bakımından incelenmiştir.Sonuç olarak, Antakya Arap Ortodoks Cemaati müziklerinin kilise odaklı olduğu; cemaatin makamsal bir yapıda ve kültürleri gereği Geleneksel Türk Sanat Müziğinde karşılıkları (etkileri) bulunan makamsal dizilere benzerlik gösteren ilahileri, haftalara bölerek rakamsal olarak 'nota' terimi ile farklı isimlerle adlandırdıkları tespit edilmiştir. Araştırmada veriler, gözlem, duyumsal analiz yöntemi ve konunun uzmanları ile yapılan görüşmelerle tespit edilmiştir. Kilise'de icra edilen ilahiler köken olarak Latincedir. Günümüzde bu ilahi metinleri Yunancaya, Arapçaya ve Türkçeye çevrilmiştir. Araştırmada Arapça düz metinlerin tecvidli (entanasyonlu) olarak icra edildiği, düz metin şeklinde virgülle ayrılmış cümlelerden oluşan metinlerin ise ilahi olarak Geleneksel Türk Sanat Müziğindeki bir takım makamların etkisi içerisinde icra edildiği, Türkçe metinlerin ise düz bir şekilde tecvidsiz (entanasyonlu) olarak icra edildiği gözlemlenmiştir.

In this study, religious music applications from Antioch Orthodox Church (Antakya Orthodox Church of Saints Peter and Paul) are studied within the framework of cultural identity. The method of the study is qualitative and its study model is cultural analysis. To collect data, the study has used methods like literature survey, content analysis, interviews, musical analysis, and sensory (auditory) analysis. Culture becomes dynamic and variable in time. This change can be very slow in deeply rooted cultures such as the folk culture, which shares a collective nature. Therefore, analysing the reflections of the folk culture of a specific region on religious music, this dissertation will be an important precedent for prospective researchers studying the use of cultural analysis. The lack of research with entirety on the subject in the region with emphasis on music increases the importance and originality of this research.At the outset, the study focuses on historical and demographic distribution of the Antioch Orthodox Christian Arabs community in the region. Then, evaluating the relationship between `religious music` and `cultural identity` with emphasis on Antioch Orthodox Church (Antioch Saints Peter and Paul Orthodox Church) community, musical rituals, which are divided according to annual cycles and significant social events, are examined in terms of performance, style, repertoire (religious resources), and structure.As a result, it is concluded that Antioch Arab Orthodox community music is church-centred, the community appoints hymns in certain modes, which show cultural similarities to and effects on Traditional Turkish Court Music with a modal structure, to certain calendar weeks, and that these numerically designated modes, called `notes,` are given different names. The data of the research were obtained by observations, sensory analyses, and interviews with experts on the subject. The hymns performed in the Church were originally in Latin. Today, these hymns have been translated into Greek, Arabic, and Turkish, respectively. Throughout the research it has been observed that plain Arabic texts are performed with modes; that plain texts separated by commas are performed as hymns with influences from various modes from Traditional Turkish Court Music; and that Turkish texts are plainly performed without modes.