Değer merkezli liderliğin etik iklim ve çalışan sesi üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışmada, değer merkezli liderlik, etik iklim ve çalışan sesinin birbirleriyle olan ilişkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda çalışma iki bölümden meydana gelmiştir. İlk bölümün birinci kısmında, değer merkezli liderlik kavramını irdelemek için, değer ve liderlik teorileri incelenmiştir. İkinci kısmında, etik iklim ve ilişkili diğer kavramlar teorik olarak ele alınmıştır. Üçüncü kısmında, çalışan sesliliği ve sessizliği kavramları ve teorileri irdelenmiştir. Dördüncü kısmında konuyla ilgili daha önceden yapılmış çalışmalara yer verilmiştir. İkinci bölümde ise bu kavramların yapısal eşitlik modeline (YEM) göre değerlendirilmesine yer verilmiştir. Örneklem olarak Türkiye'de ve Almanya'da faaliyette bulunan bir otel zinciri seçilmiştir.Değer merkezli liderlik, etik iklim ve çalışan sesi kavramlarının farklı kültürlerde kazandıkları anlam, birbirlerini etkileme ve farklı değişkenlere bağlı olarak gösterdikleri gelişim ve değişimi belirlemek için Türkiye'de ve Almanya'da eş zamanlı olarak bir anket uygulanmıştır. Anketin ölçekleri, Garg ve Krishnan tarafından geliştirilen ve 20 ifadeden oluşan `Değer Merkezli Liderlik Ölçeği`, Schwepker tarafından geliştirilen ve 7 ifadeden oluşan `Etik İklim Ölçeği' ve Premeaux tarafından geliştirilen ve 5 ifadeden oluşan 'Çalışan Sesi Ölçeği'dir. Elde edilen veriler, yapısal eşitlik modeli ve karşılaştırmalı istatistiki analizlere tabi tutularak yorumlanmıştır. Araştırmaya Türkiye'den katılan çalışan ve yöneticilerden elde edilen verilere göre; değer merkezli liderliğin etik iklimi etkilediği, etik iklimin çalışan sesini etkilediği, çalışan sesinin ise etik iklime etki etmediği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmaya Almanya'dan katılanların verdiği cevapların analizine göre ise; değer merkezli liderliğin etik iklimi etkilediği tespit edilmiştir. Öte yandan etik iklimin çalışan sesliliğini etkilerken çalışan sessizliğini etkilemediği; benzer şekilde çalışan sesliliği etik iklimi etkilerken, çalışan sessizliğinin etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Değer Merkezli Liderlik, Etik İklim, Çalışan Sesi, Örgütsel Sessizlik, Yapısal Eşitlik Modeli

In this study, it is aimed to reveal the relationship between values-centered leadership, ethical climate, and employee voice. In this context, the study consists of two chapters. In the first chapter's first section, values and leadership theories were reviewed in order to address values-centered leadership. In the second section, ethical climate and other relevant notions were theoretically discussed. In the third section, employee voice and silence notions and theories were examined. The previous studies on the subject was discussed in the fourth section. Evaluation of all these notions was made in terms of structural equation modeling (SEM) in the second chapter. A hotel chain operated in Turkey and Germany was selected for sampling.A questionnaire was applied simultaneously in Turkey and Germany in order to define the meaning of values-centered leadership, ethical climate, and employee voice in different cultures, interaction in-between, and development and change therein resulted from different variables. Scales employed in this questionnaire are 20-item `Values-Based Leadership Scale` developed by Garg and Krishnan, 7-item `Ethical Climate Scale` developed by Schwepker, and 5-item `Employee Voice Scale` developed by Premeaux. Data gathered were interpreted through structural equation model and comparative statistical analysis. According to data gathered from employees and managers participated in the research from Turkey, it was concluded that values-centered leadership affects ethical climate, ethical climate affects employee voice, and employee voice do not affect the ethical climate. Based on the analysis of answers from those participated in the study from Germany, it was determined that the ethical climate is affected by values-centered leadership. On the other hand, it was concluded that ethical climate affects employee voice while not affecting employee silence, and similarly employee voice affects ethical climate while employee silence does not.Keywords: Values-Centered Leadership, Ethical Climate, Employee Voice,Organizational Silence, Structural Equation Modeling