İntravenöz trombolitik tedavi verilen iskemik inme hastalarında sigara kullanımı ve trombosit-lökosit oranının tedavi etkinliği ve prognoz üzerine etkisi

Abstract

AMAÇ: Bu çalışmada kliniğimize ilk dört buçuk saati içerisinde başvuran ve intravenöz trombolitik tedavi verilen akut iskemik inme hastalarının sigara kullanımının ve trombosit-lökosit oranının tedavi yanıtına ve üçüncü ay kontrol muayenelerinde dizabilite oranlarına etkilerini araştırılması amaçlanmıştır. YÖNTEM: Bu retrospektif çalışma İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servisi'ne başvuran ve akut iskemik inme tanısı ile inravenöz trombolitik tedavi (rekombinant doku plazminojen aktivatörü) verilen 60 hastanın hastane otomasyon sistemindeki verileri taranarak yapıldı. Nöroloji kliniğinde yatarak takip edilen hastaların demografik özellikleri, görüntüleme bulguları, muayene bulguları ve biyokimyasal parametreleri incelendi. Tam kan sayımı değerlendirmesi, başvuru sırasında intravenöz trombolitik tedavi öncesi ve tedavi sonrası 24. saat olmak üzere iki kez yapıldı. Tedavi etkinliğinin değerlendirmesi, iskemik inme ile başvuran ve intravenöz trombolitik tedavi alan hastaların başvuru NIHSS (The National Institutes of Health Stroke Scale) skoru ile tedavi sonrası NIHSS skoru karşılaştırılaştırılarak yapıldı. Prognoz değerlendirmesi, tedavi sonrası 90. gün mRS (Modifiye Rankin Skalası) skoruna göre yapıldı. BULGULAR: İncelemeye alınan 60 hastanın 27'si (%45) kadın, 33'ü (%55) erkekti. Kadınların %70,4'ü ve erkeklerin %51,5'i 90. günde iyi prognoz grubunda yer aldı. Ortalama başvuru NIHSS skoru 10 (6,5-15), tedavi sonrası ortalama NIHSS skoru 4 (1-10,5) olarak saptandı. Hastaların iv rTPA sonrası NIHSS skorlarında anlamlı düşüş saptanmış olup fark istatiksel olarak anlamlıydı (p=0,013). Başvuru NIHSS skoru 5'in altında olan ve rTPA verilen hafif inme hastalarının %66,7'si 90. gün muayenelerinde iyi prognoz grubunda yer aldı. İntrakranial hemoraji gelişen hastaların %73'ü, gelişmeyen hastaların ise 32,7'sinde kötü prognoz saptandı (p=0.02). Ön dolaşım sistemi etkilenmiş olan hastaların %47'si, arka dolaşım sistemi etkilenmiş olan hastaların %90'ı, hem ön hem de arka dolaşım sistemi etkilenmiş olan hastaların %80'inde kötü prognoz saptandı (p=0,01). Çok değişkenli analizde NIHSS skorundaki bir birim artış kötü prognoz olasılığını 1.2 kat arttırmaktaydı (OR: 1.2, %95 GA: 1.01-1.3). İntrakranyal hemorajisi olan hastalarda kötü prognoz gelişme olasılığı, intrakranial hemorajisi olmayanlara göre 7.2 kat daha yüksekti (OR: 7.2, %95 GA: 1.3-40.3). Lezyon lokalizayonu çok değişkenli analizlerde anlamlılığını yitirdi. Hastaların ilk trombosit/lökosit oranları ile tedavi sonrası trombosit/lökosit oranları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardı (p=0.001). Tedavi sonrası grubun trombosit/lökosit oranları ortalaması (ya da ortancası) düştü. Ancak trombosit/lökosit değerleri ile tedavi etkinliği ve prognoz arasında istatiksel anlamlı ilişki saptanmadı. Sigara kullanımının akut iskemik inme hastalarında intravenöz trombolitik tedavi etkinliği ve uzun dönem prognoz üzerine bağımsız bir faktör olarak istatistiksel olarak anlamlı etkisi olmadığı görüldü.SONUÇ: Başvuru NIH inme ölçeği skoru, lezyon lokalizasyonu ve intrakranial hemoraji, intravenöz rTPA verilen akut iskemik inme hastalarında prognoz üzerine etkili faktörlerdir. Sigara kullanımı ve trombosit-lökosit oranı, serebral iskemi için rtPA ile tedavi edilen hastalarda sonucu bağımsız olarak etkilemez.

OBJECTIVE: The aim of this study was to investigate the effects of smoking and platelet-leukocyte ratio on treatment response and disability rates in the third month control examinations of acute ischemic stroke patients admitted to our clinic within the first four and a half hours and given intravenous thrombolytic therapy.METHODS: This retrospective study was performed by scanning the data in the hospital automation system of 60 patients who admitted to Istanbul Medeniyet University Goztepe Training and Research Hospital Emergency Department with the diagnosis of acute ischemic stroke and underwent intravenous thrombolytic therapy. Demographic characteristics, imaging findings, examination findings and biochemical parameters of the patients who were followed up in the neurology clinic were examined. Complete blood counts were evaluated twice before and 24 hours after intravenous thrombolytic therapy. The evaluation of treatment efficacy was performed by comparing the NIHSS score (The National Institutes of Health Stroke Scale) of the patients who presented with acute ischemic stroke and receiving intravenous thrombolytic therapy. Prognosis was assessed according to the mRS (Modified Rankin Scale) score on the 90th day after treatment.RESULTS: Of the 60 patients included in the study, 27 (45%) were female and 33 (55%) were male. 70.4% of women and 51.5% of men were in good prognosis group on 90th day. The initial mean NIHSS score was 10 (6.5-15) and the mean NIHSS score after treatment was 4 (1-10.5). There was a significant decrease in NIHSS scores after iv rTPA and the difference was statistically significant (p = 0.013). 66.7% of mild stroke patients with an NIHSS score less than 5 and who received rTPA were included in the good prognosis group on the 90th day examinations. Poor prognosis was found in 73% of patients with intracranial hemorrhage and in 32.7% of patients without intracranial hemorrhage (p = 0.02). Poor prognosis was found in 47% of patients with anterior circulatory system, 90% of patients with posterior circulatory system, and 80% of patients with both anterior and posterior circulatory system (p = 0.01). In multivariate analysis, one unit increase in NIHSS score increased the probability of poor prognosis 1.2 times (OR: 1.2, 95% CI: 1.01-1.3). Patients with intracranial hemorrhage were 7.2 times more likely to develop poor prognosis than those without intracranial hemorrhage (OR: 7.2, 95% CI: 1.3 1.340.3). Lesion localization lost significance in multivariate analysis. There was a statistically significant difference between the initial platelet/leukocyte ratios and the platelet / leukocyte ratios after treatment (p = 0.001). Mean platelet/leukocyte ratio (or median) of the group decreased after treatment. However, there was no statistically significant relationship between platelet/leukocyte values and treatment efficacy and prognosis. It was observed that smoking was not statistically significant effect on intravenous thrombolytic therapy and long-term prognosis in patients with acute ischemic stroke.CONCLUSION: NIHSS score and intracranial hemorrhage are factors affecting prognosis in acute ischemic stroke patients receiving intravenous rTPA. Smoking and platelet-leukocyte ratio do not independently affect outcome in patients treated with rtPA for cerebral ischemia.