Anot çamuru curufundan altın ve gümüşün kazanılması

Abstract

Ill ÖZET Bu çalışmada kullanılan anot çamuru cürufu Kayseri yöremizde bulunan bir elektrolitik bakır fabrikasından temin edilmiştir. Altın ve gümüş kazanımı için tiyoüre yönteminden yararlanılmıştır. Bunun için örnek -90 meshe kadar öğütülüp homojen hale getirilerek analiz yapılmış ve örneğin tiyoüre özütlenmesi sonucu çözelti ortamına altının %6,23'ünün ve gümüşün %5,6'sınm alınabildiği saptanmıştır. Bundan sonra cüruf 0,1, 0,2, 0,3, 0,4, ve 0,5 M H2SO4 çözeltileri ile birer saat sürelerle karıştırılarak işleme konulmuş, çözelti katı kısımdan süzülerek ayrılmış ve deneylerin hiç birinde çözelti ortamına altın ve gümüşün geçmediği görülmüştür. Katı örnekler, aynı koşullar altında tiyoüre ekstrak- siyonuna tabi tutulmuş, maksimum reaksiyon veriminin altın için %16,2 ve gümüş için de %24,17 olduğu belirlenmiştir. Daha sonra orijinal cüruftan alman ellişer gramlık tanımlar %96'lık H2S04'in 4,6,8,10,12,15,18,21,24 ml'â ile ayrı ayrı iyice karıştırılarak 350°C'de gaz çıkışı tamamlanana kadar kavurma işlemine tabi tutulmuştur. Kavrulan örnekler su ile yıkanarak çözeltiye geçen altın ve gümüş değerleri saptanmış, deneylerin hiç birinde çözeltiye altının geçmediği, çözeltiye geçen gümüş miktarları, sülfürik asit miktarına paralel olarak arttığı ve en yüksek değerin 24 ml H2SO4 ile yapılan deney sonucu olup, bunun da %75,5 kadar olduğu görülmüştür. Bu çalışmalardan sonra 50 gram cürufun ıslanması için gerekli H2SO4 miktarı belirlenip, çeşitli sıcaklıklarda kavurma işlemleri yapılmıştır. Bunun içinde ellişer gramlık örnekler 10 mi %96'lık H2SO4 ile iyice karıştırılmış ve gaz çıkışı bitinceye kadar 450,500,550,600°C'de kavurma işlemine tabii tutulmuştur. Kavurma sonucu elde edilen örneklerin su ile yıkanmaları sonucu, çözeltiye gümüşün geçmediği deney koşulunun 600°C'de yapılan kavurma olduğu belirlenmiştir. Böylece 600°C'de yapılan kavurma sonucu elde edilen örneğin su ile yıkanarak süzülmesi ile ele geçen katı örneğin aynı koşullar alünda tiyoüre özütlenmesine tabi tutulması ile altının %72,2'sinin ve gümüşün de %73,4'ünün çözelti ortamına alınabildiği saptanmıştır. Bu elementlerin özütlenme verimlerim daha da yükseltmek için tanecik boyutu -130 ve - 160 meshe küçültülerek tiyoüre çözeltisi ile özütlenmeleri yapılmıştır. -130 ve -160 mesh deney sonuçlan karşılaştırıldığında -160 meshte gümüş veriminin biraz arttığı fakat altında bir değişme olmadığı görülmüştür. Bunun üzerine deneyler, altının %91,4 ve gümüşün %85,6 verimle özütlendiği -130 mesh ile sürdürülmüştür. Bundan son raki çalışmalarda 2, 3, 3,5 g/L Fe+3 çözeltileri kullanılarak ve diğer koşullar sabit tutularak, Fe+3 yükseltgeninin özütlenme verimi üzerine olan etkisi incelenmiştir. Katı/sıvı oram 35 g/200 ml'den 25 g/200 ml'ye düşürülmüş ve bunun da özütlenme verimim istenilen değere yükselttiğini göstermiştir. Altın %99,98 ve gümüş %96,39 verimle 2,5 saat özütlenmesi sonucu çözelti ortamına ahnmıştır.Bu deneydeki koşullar,