İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma hastanesi gastroenteroloji kliniği`nde akut pankreatit tanısı ile yatan hastaların klinik, laboratuvar, görüntüleme ve demografik özelliklerinin retrospektif incelenmesi

Abstract

AMAÇ. Bu çalışmada, akut pankreatit (AP) nedeniyle Gastroenteroloji kliniğinde yatan hastaların klinik, laboratuvar, görüntüleme ve demografik özelliklerini değerlendirmek ve bu özelliklerin AP tipine, AP'nin şiddetine, etyoloji ve sonlanımlarına göre farklılık gösterip göstermediğini araştırmak amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM. Retrospektif, gözlemsel, klinik çalışmaya İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji servisinde 01.01.2015 ile 14.04.2019 tarihleri arasında AP tanısıyla yatan toplam 493 hasta ardışık olarak dahil edildi. Tüm hastaların demografik özellikleri, ortalama yatış süreleri, komorbidite durumları, mortalite oranları, yoğun bakım ünitesi (YBÜ) ihtiyacı, etyolojik faktörleri, komplikasyon özellikleri, laboratuvar verileri kayıt edildi ve hastaların klinik özellikleri AP şiddetine (hafif, orta ve ağır), AP tipine (ödematöz ve nekrotizan) ve sonlanım durumlarına (eksitus veya taburcu) göre karşılaştırıldı. BULGULAR. AP nedeniyle yatan 493 hastanın %51.5'i kadın, %48.5'i erkek ve genel yaş ortalamaları 57.9 (18-95) yıl idi. Etyolojide en sık biliyer nedenler (%43.4) izlenirken bunu sırasıyla ilaca bağlı (%20.9), tanı konulamayan (%10.1) ve alkole bağlı pankreatit (%5.5) izledi. Biliyer pankreatit kadınlarda (p<0.001), alkole ve hipertrigliseridemiye bağlı pankreatit erkeklerde daha fazla gözlendi (p<0.001, p=0.032). Hastaların %97,2 'si ödematöz, %2,8'i nekrotizan pankreatit grubundaydı. Hastalar AP Atlanta şiddet sınıflamasına göre değerlendirildiğinde; %81.7 hafif, %11.8 orta şiddette ve %6.5 ağır pankreatit hastasıydı. Rekürren pankreatit yatışı olan hasta sayısı %21.1 olup bu hastalarda rekürren yatış ortalama sayısı 3 (2-15) gün olarak saptandı. Alkole bağlı (p=0.002) ve hipertrigliseridemiye bağlı pankreatitte (p<0.001) diğer etyoloji gruplarına göre rekürren pankreatit görülme oranı daha fazla görüldü. Hastaların ortalama yatış süreleri 6.3 (1-60) gün olarak tespit edildi. Hastaların %3.7'sinde mortalite gözlenmiş olup, %96.3'ü şifa ile taburcu edilmiştir. İleri yaşta organ yetmezliği, komplikasyon ve mortalitenin arttığı saptandı (p<0.001).SONUÇ. Bu bulgular ile AP etyolojisinde en sık biliyer nedenlerin olduğunu, pankreatit şiddetinin ve mortalitenin yaş ile birlikte arttığını, etyolojik nedenler ile komplikasyonlar ve mortalite oranları arasında fark olmadığı görüldü. Sonuç olarak AP ile alakalı daha net bilgilere sahip olmamız için, büyük hasta popülasyonlarını içeren geniş kapsamlı prospektif çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Akut pankreatit; yatan hasta; mortalite; ödematöz; nekrotizan

OBJECTIVE. This study aims to evaluate the clinical, laboratory, radiological and demographic characteristics of hospitalized patients with acute pancreatititis (AP) in gastroenterology clinic and whether this characteristics differ or not according to types, severities, etiologies and outcomes of acute pancreatitis.MATERIAL AND METHOD. A total of 493 patients diagnosed with AP, who hospitalized in Gastroenterelogy Service of Istanbul Medeniyet University Göztepe Education and Research Hospital, were consecutively included in this study between 01.01.2015 and 14.04.2019. Demographic characteristics, average hospitalization durations, comorbidity situations, mortality rates, requirement of intensive care unit, etiological factors, complication characteristics, laboratory data were carefully recorded. Thereafter, clinical characteristics of patients were delicately compared to severities, types, outcomes of AP.RESULTS. A total of 493 patients were diagnosed as AP in this study and 51.5% was female and 48.5% was male. The average age of all the population in this study was 57.9 (18-95). The most common etiological factor was biliary reasons (43.4%), then this followed pancreatitis arised from drug-induced (20.9%), non-diagnostic (10.1%) and alcohol, respectively. Biliary pancreatitis was more common in women (p<0.001), but hypertriglyceridemia and alcohol related pancreatitis was more common in men (p<0.001, p=0.032). A total of 97.2% of the patients were in the edematous group and 2.8% were in the necrotizing pancreatitis group. When the patients were evaluated according to the Atlanta severity classification of AP; 81.7% was mild, 11.8% was moderate and 6.5% was severe pancreatitis. The number of patients with recurrent hospitalization was 21.1% and the mean number hospitalization were 3 (2-15) days. The rate of incidence of recurrent pancreatitis was higher in alcohol-induced (p = 0.002) and hypertriglyceridemia-induced pancreatitis (p <0.001) than other etiology groups. Mean length of hospitalization was 6.3 (1-60) days. Mortality was observed in 3.7% of the patients and 96.3% of them were discharged with healing. It was found that organ failure, complications and mortality increased in elderly (p <0.001).CONCLUSION. Biliary reasons was more frequently seen in AP etiology, the severity of pancreatitis and mortality increased with age, and there was no significant difference between the etiologic factors, complications and mortality rates. As a conclusion, large prospective studies involving large patient populations are needed in order to have more clear information about AP.Keywords: Acute pancreatitis, hospitalization, mortality, edematous, necrotizing