Diyarbakır koşullarında nohut ekim zamanı ile antraknoz hastalığı (Ascochyta rabiei (pass) labr.) arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Abstract

Çalışmada, ILC 482 ve Diyarbakır yerel nohut çeşidinin 4 farklı ekim zamanında Nohut Antraknozu hastalığına karşı reaksiyonlarını ve verimlerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu çalışma ilk yılı ön deneme olmak üzere 1997 ve 1998 yıllarında üst üste nohut ekiminin yapıldığı ve Antraknoz hastalığının görüldüğü, Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanında yürütülmüştür. Çalışmada, ILC 482 ve Diyarbakır yerel nohut çeşitleri 1997 yılında Ocak, Şubat, Mart aylarında, 1998'de ise bu uygulamalara Aralık ekimi de ilave edilerek bölünmüş parseller deneme desenine göre ekilmiştir. Araştırmanın 2. yılında A.rabiei izolatlarından elde edilen 5x1 04 spor/ml yoğunluğundaki inokulum kullanılarak yapay inokulasyon gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda her iki yılda da en yüksek hastalık indeksi Yerel çeşit'te görülmüş, 1997 yılında 1-9 skalasına göre 1.64 olan hastalık indeksi 1998'de iklimin A.rabie?n/n epidemi yapmasına elverişli olması nedeniyle 9.00 olarak gerçekleşmiş ve bütün bitkilerin ölmesine neden olmuştur. ILC 482 çeşidinde 1997 yılında hastalık indeksi bir önceki yıla göre artmış ve Aralık, Ocak, Şubat, Mart aylarında sırasıyla 7.67, 7.00, 6.75 ve 6.50 olmuştur. Verim ise hastalık indeksine bağlı olarak erken ekimden geç ekime doğru sırasıyla 8.49, 25.97, 26.39 ve 29.95kg/da olarak belirlenmiştir. Ayrıca geç ekimlerde 100 tohum ağırlıklarında da bir azalma gözlenmiştir. Çalışma sonucunda sulama olanakları olmayan alanlarda erken ekim, sulanabilir alanlarda ise geç ekim önerilmiştir.

In this study, we aimed to determine the yield end reactions of ILC 482 and Diyarbakır local chikpea cultivars to anthracnose in 4 different sowing times. The study was conducted in the trial field belonging to Agriculture Faculty of Dicle University, where chikpea was cultured in the years 1997 and, 1998, the first year being a pre-trial one, and where this disease was observed. During the study, ILC 482 and Diyarbakır local chikpea cultivars were cultured in January, Februvary and March in 1997, and December was added to these applicatlens. In the second year of the study, artificial inoculation was carried out by using inoculum whose A rabiei isolates were of 5x1 04 spore/ml density. As a result of the study, the highest disease index was seen in local cultivers in both years, and the disease index, which was 1.64 in 1997, increased to 9.00 due to the epidemia of A rabiei comsed by favourable climate, leading to the death of all plants. As for ILC 482, the disease index in 1997 was noticed to increase with respect to previous year, and was found to be 7.67, 7.00, 6.75 and 6.50, respectively, in December, Jaunary, February and March. The yield, on the other hand, was determined as 8.49, 25.97, 26.39 and 29.95 kg/da, respectively, starting from early sowing time to late sowing time. In addition, a decrease was observed in 100 seed weights in late sowing. In conclusion, on early sowing for unirrigable fields and late sowing for irrigable fields were recommended for chikpea farming in the regien.