Çağdaş ahlâk felsefesinde olgu-değer problemi ve Macintyre`ın probleme yaklaşımı

Abstract

Bu araştırma, ilk defa David Hume'un tartışmaya açtığı problem olarak bilinen 'Olgu-Değer Problemi' veya diğer bir ifadesiyle 'Olan-Olması Gereken Problemi'nin tarihsel ve kavramsal incelemesini içerir. Bu bağlamda, ilk bölümde 'olgu-değer ayrımı' isimlendirmesiyle ahlâk felsefesine kavramsal olarak tartışmaya açan David Hume'un ahlâk felsefesi ve olgu-değer problemini tartıştığı pasaja yer verildi. Yine bu bölüm içerisinde, Hume'a hiç atıf yapmadan olgu-değer ayrımına benzer bir şekilde iyi kavramını inceleyen George Edward Moore'un ahlâk felsefesinde, olan-olması gereken ayrımının ne şekilde ele alındığı incelendi. İkinci bölüm, olgu-değer probleminin çağdaş ahlâk felsefesinde nasıl ele alındığına ayrılmıştır. Hume'dan tevarüs eden bu problemin, çağdaş ahlâk filozoflarının yoğun ve ciddi olarak gündemlerinde olduğu görülmektedir. Bu minvalde, öne çıkan bazı filozofların olgu-değer problemine ilişkin metinleri incelendi. Son bölümde ise, çağdaş ahlâk felsefesinin önemli isimlerinden Alasdair MacIntyre mezkûr problem etrafında incelenecektir. Bu bağlamda, öncelikle MacIntyre'ın ahlâk anlayışına, erdem ahlâkına, giriş yapıldıktan sonra MacIntyre'ın olgu-değer problemine olan yaklaşımı, gerek kitapları gerekse probleme ilişkin yazmış olduğu makalesi üzerinden takip edilecektir. Bu bölümün son kısmında ise, bu problem etrafında MacIntyre'a yöneltilen değerlendirmelere, eleştirilere yer verildi.

This study includes the historical and conceptual analysis of the 'Is-Ought Problem', or knowns as the 'Fact-Value Problem' that is firstly brought into question by David Hume.In this context, in the first chapter, we have investigated David Hume, who opens the discussion what he called 'is-ought distinction', in terms of his moral philosophy and his passage that he discusses the is-ought problem. Again, in this chapter, we have examined how George Edward Moore, who examines the concept of good in a similar way to the is-ought distinction without making any reference to Hume, deals with the fact-value distinction in his moral philosophy. The second part is devoted to how the is-ought problem is handled in contemporary moral philosophy. It is seen that this problem, which is inherited from Hume, has been studied seriously and profoundly by the contemporary moral philosophers. In this context, some of the prominent philosophers' texts about the is-ought problem were examined. In the last part, Alasdair MacIntyre, one of the important names of contemporary moral philosophy, will be examined within the context of the problem. In this regard, first of all MacIntyre's understanding of morality and his virtue morality will be investigated. Afterwards, MacIntyre's approach to the is-ought problem will be examined in detail through both his books and his famous article regarding the problem. Finally, evaluations and criticisms directed against MacIntyre are going to be elucidated.