İstanbul konservatuvarı derleme defterlerinde bulunan Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Rize ve Hasankale yörelerine ait türkülerin TRT THM repertuvarındaki mevcut notasyonlarının karşılaştırmalı analizi

Abstract

Bu araştırmada; Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Rize ve Hasankale yörelerine ait türkülerin derlenerek bir araya getirildiği yazılı arşivlerin ( İstanbul Konservatuvarı Derleme Defterleri ve TRT THM Repertuvarı) incelemesi yoluyla iki kaynak arasında benzerlik ve farklılıkların ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu amaçla İstanbul Konservatuvarı Derleme Defterleri ve TRT THM Repertuvarında yer alan Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Rize ve Hasankale yörelerine ait türkülerin incelenerek yapısal analizleri yapılmıştır. Araştırmada İstanbul Konservatuvarı Derleme Defterlerinde Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Rize ve Hasankale yörelerine ait toplam 51 türkü; TRT THM Repertuvarında tespit edilen 20 türkü ile sınırlıdır. İKDD ve TRT THM Repertuvarında incelenen toplam 20 türkünün, 13'ü kırık hava, 7 eser ise oyun havası olarak tespit edilmiştir. İKDD yer alan Bayburt yöresine ait 2 türkünün, TRT THM Repertuvarı incelemelerinde Bayburt yöresine ait 3 türkü ile İKDD yer alan Bayburt'a ait 6 türkünün ise TRT THM Repertuvarında farklı yörelere ait 7 türkü ile benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Bir diğer yöremiz olan Erzincan da; İKDD yer alan Erzincan yöresine ait 3 türkünün, TRT THM Repertuvarı incelemelerinde Erzincan yöresine ait 3 türkü ile İKDD yer alan Erzincan'a ait 2 türkünün ise TRT THM Repertuvarında farklı yörelere ait 2 türkü ile benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Üçüncü yöremiz olan Gümüşhane'de; İKDD yer alan Gümüşhane yöresine ait 1 türkünün, TRT THM Repertuvarı incelemelerinde Gümüşhane yöresine ait 1 türkü ile İKDD yer alan Gümüşhane'ye ait 2 türkünün ise TRT THM Repertuvarında farklı yörelere ait 2 türkü ile benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Rize yöresinde ise İKDD yer alan Rize yöresine ait 2 türkünün, TRT THM Repertuvarı Rize ve TRT THM Repertuvarı farklı yörelere ait türküler ile benzerlik göstermediği saptanmıştır. Son olarak Hasankale'de; İKDD yer alan Hasankale yöresine ait türkülerin, TRT THM Repertuvarı incelemelerinde Hasankale yöresine ait türküler ile bir benzerlik göstermediği tespit edilmiştir. Ayrıca, İKDD yer alan Hasankale yöresine ait 2 türkünün ise TRT THM Repertuvarı farklı yörelere ait 2 türkü ile benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Türkü karşılaştırmalarında türkü adı, ilk sözler, yöre, repertuvar no, derleme tarihi, kaynak kişi, derleyen, notaya alan, süre, karar sesi, ses aralığı, değiştirici işaretler, usûl, makam, eserin türü, eserin ezgi motifi ve yöresel ağız özellikleri incelemeleri yapılmıştır. Bu veriler tablolar, grafikler ve şekiller ile incelenerek yorum ve bulgular kısmında belirtilmiştir. Eserlerin türkü sözleri ve ezgi motifleri karşılıklı olarak incelenmiştir. Ayrıca, İKDD yer alan Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Rize ve Hasankale yörelerine ait TRT THM Repertuvarında benzeri bulunmayan 31 türkünün yapısal analizleri bulgular ve yorum kısmında belirtilmiştir. Araştırmada Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Rize ve Hasankale yörelerine ait genel bilgiler ve müzik kültürü hakkında incelemelerde bulunulmuştur. Bu incelemeler kuramsal bilgiler ve ilgili araştırmalar bölümünde belirtilmiştir.

In this research, it is aimed to reveal similarities and differences between the two sources by examining the written archives ( Istanbul Conservatory Notebooks and TRT THM Repertoire) in which the folk songs of Bayburt, Erzincan, Gümüşhane and Hasankale regions are compiled and collected. For this purpose, Istanbul Conservatory Compilation Books and TRT THM Reportoire in Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Rize and Hasankale folk songs were examined and structural analysis was made. The 51 Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Rize and Hasankale folk songs were found in the compilation books of the Istanbul Conservatory; TRT is limited 20 folk songs in THM repertories. 20 folk songs examined in IKDD and TRT THM repertoire were identified as folk song and 7 pieces traditional song. In the examination TRT THM Repertory, 2 folk songs of Bayburt region in İKDD were found to be similar to 3 folk songs of Bayburt region and 6 folk songs of Bayburt in IKDD were similar to 7 folk songs of different regions in TRT THM Repertory. Our another region; Erzincan, 3 folk songs from Erzincan in IKDD, in the examination of TRT THM, 3 folk songs from Erzincan in IKDD and 2 folk songs from Erzincan in IKDD were found to be similar to 2 folk songs from different regions of TRT THM Repertoire. Our third region; Gümüşhane, It was determined that 1 song from Gümüşhane in IKDD, in the examination of TRT THM Repertorire, a song from Gümüşhane in IKDD and 2 songs in TRT THM Repertoire have some 2 similar folk songs with different regions. It was determined that 2 folk song from Rize region in IKDD and Rize TRT THM Repertoire and TRT THM Repertoire has no similarities with 2 folk songs in different regions. And the last one; Hasankale, in the examination of TRT THM repertoire, it was determined that folk songs from Hasankale in IKDD has no similarities with the folks songs in Hasankale. Beside, it was determined that 2 folk song from Hasankale in IKDD, has some similarities with different regions in TRT THM. In the comparision of folk songs the name of folk songs, the first word, the region, repertoire no, the date of compilation, the source person, notation, decision sound, equipment and method repertoires were made according to analysis. The obtained data is examined in tables and graphs and are indicated in the findings and comment section. The lyrics of the songs and motifs were examined. And also, the structural analysis of 31 songs in Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Rize, and Hasankale in IKDD which has no similar in TRT THM, was indicated in comment section. In the research, there are information and researches about music culture about Bayburt, Erzincan, Gümüşhane, Rize and Hasankale regions. These examinations are stated in the theoretical information and related studies section.