1950-1951 yıllarında Bulgaristan`dan Türkiye`ye göçler ve Kırklareli vilayetine etkileri

Abstract

Göçler genellikle, insanların çeşitli sebeplere bağlı olarak yer değiştirmeleri, ülke topraklarını bazen daha iyi bir gelecek için gönüllü olarak, bazen de çeşitli nedenlerle göçe zorlandıkları için terk etmeleri ile gerçekleşir. Hangi sebeple olursa olsun göç, insan hayatı için, toprağından kopma, ayrılma ve bir hüznün, bir acının ifadesi olmuştur. Bu araştırmanın amacı, Bulgaristan'ın 10 Ağustos 1950 tarihinde verdiği bir nota ile başlayıp 3 ay gibi kısa bir sürede 250.000 Türk'ün ülke topraklarını terk ederek göç etmesini istemesinin ardından gerçekleşen zorunlu büyük göçün, Kırklareli ilinde meydana getirdiği sosyo-kültürel ve ekonomik değişimlerin incelenmesidir. 1950-1951 yıllarında Bulgaristan'dan gerçekleşen Türk göçü ile Türkiye Cumhuriyeti, kurulduğundan bu yana Balkanlar'dan yapılan en büyük zorunlu göç ile karşı karşıya kalmıştır. 93 Harbiyle ortaya çıkan büyük felaket ve onun ardından Balkan Savaşlarıyla gerçekleşen milyonu bulan büyük göçlerin acı tecrübesi toplumda henüz dün yaşanmış gibi hissedilirken, Türk Devleti'ne adeta bir dayatma şeklinde gerçekleşen 1950-1951 göçü, Türk ve Bulgar Devletleri arasında karşılıklı notaların verildiği, her verilen nota ile tansiyonun daha da yükseldiği, bir süreç olmuştur.Sonuç olarak Bulgar Devleti hedeflediği 250.000 sayısına ulaşamasa da 154.000 Türk'ü topraklarından göndermiştir. Edirne'den yurda giriş yapan göçmenlerin büyük bir kısmı Trakya bölgesine yerleştirilmiş, bunların içerisinden de 7027 kişi Kırklareli ili merkez ve ilçelerine sevk ve iskan edilmiştir. Türk devleti ve bölge halkı gelen göçmenleri sıcak bir şekilde karşılayarak bir an önce sosyo-kültürel ve ekonomik hayata entegrasyonlarını sağlayabilmek için maddi ve manevi olarak büyük bir destek vermişlerdir. T.C Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivlerinin birincil kaynak olarak incelendiği çalışmamızda, dönemin yerel gazetesi Trakya'da Yeşilyurt' da incelenerek tespiti yapılan veriler analiz edilerek tablolar eşliğinde detaylandırılmıştır. Buna göre, devletin ve bölge halkının maddi ve manevi dayanışması ile Kırklareli' de iskanları sağlanan göçmenler kısa sürede normal hayata geçmişler, devletin göçmenlere tahsis ettiği arazilerde tarım yaparak ekonomik hayata katılmaya başlamışlardı. Göçmenler için köy tipi ve şehir tipi evler inşa edilerek barınma ihtiyaçları karşılanmıştı. Türkiye'nin kısa bir zamanda böyle bir göç karşısında uyguladığı yerleşim programı ile bu göç süreci başarılı bir şekilde sonuçlandırılmıştır.Anahtar Kelimeler: 1950-1951 Türk Göçü, Kırklareli, Zorunlu Göç, Sevk ve İskan, Türkiye

Immigration often occurs when people relocate due to various reasons, sometimes leaving the country's land for volunteer for a better future, sometimes because they are forced to march for various reasons. For whatever reason, immigration has become a manifestation of a sorrow, a departure from the land, and a sadness for human life. The aim of this research is to observe the effects of socio-economic and cultural changes of 1950 Bulgarian Turks forced immigration, started with a note given by Bulgaria on August 10, 1950 forcing 250,000 Turks leaving Bulgaria in a short period of time like 3 months, into the city of Kırklareli.By the mass exodus precipitated on August I2, I950 by a Bulgarian decree that all of the quarter million Turks living in Bulgaria were to leave the country and enter Turkey within three months was the largest forced migration from the Balkans faced by the Republic of Turkey since its establishment. The great disaster that followed with the war of 93 and the massive imigration of the Balkan wars followed the bitter experience of the 1950-51 immigration that took place in the form of an imposition by the Turkish State and the mutual notes between the Turkish and Bulgarian States, It was a process in which the tension increased with these notes.As a result, altough the Bulgarian state was unable to reach the targeted number of 250,000, but it exported 154,000 Turks from its territory. A large part of the immigrants who entered the country from Edirne were placed in the Trakya region and 7027 people were resettled to the center and the provinces of city of Kırklareli. The Turkish state and the people of the region warmly welcomed the immigrants and provided great financial and moral support for their fast integration of the socio-economic and cultural life.In our study, which is based on Turkish State Archives' refugee records as the primary resource, the local newspaper of the period, Yeşilyurt in Trakya, was reviewed and the data that was determined were analyzed and detailed in the statistical tables. According to this, the immigrants who were provided with the living materials and moral solidarity by the Turkish State and the people of Kırklareli , were able to adopt to this new conditions in a short period of time and they started to participate in economic life by agriculture in the land allocated to the immigrants. Village type and city type houses were built for the immigrants and their needs for housing were met with this way. Facing such a massive and sudden forced migration , Turkey's immigration resettlement program planned and executed in a short time have been concluded successfully and presented an excellent example for the resettlement programs in the future.Key words: 1950-1951 Bulgarian Turks Immigration to Kırklareli, Forced Migration Resettlement, Turkey