Gün ışığı aydınlık düzeyinin, Diyarbakır tarihi konut mimarisinde, mekan ve pencere açıklıkları üzerine etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmada, Diyarbakır Tarihi Evleri'ndeki doğal aydınlık düzeyini, cephe yönü ve cephesaydamlık oranlarına göre belirlemek hedeflenmiştir. Bu amaçla, farklı tipolojilerdeki üçDiyarbakır Tarihi Evi'nin cephelerindeki saydamlık oranları hesaplanmış, odalardaki doğalaydınlık düzeyleri ölçümü yapılmıştır. Bu ölçüm ve hesaplamalar sonucu seçilen evlerinölçüm yapılan odalarındaki doğal aydınlık düzeylerinin işlevleri açısından uygunluğu dadeğerlendirilmiştir.Belirtilen amaca yönelik olarak bu çalışma sekiz ana bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde; konuya giriş yapılmış ve doğal aydınlatma ile yapılan bu çalışmanın amacıve önemi vurgulanmıştır.İkinci bölümde; konuyla ilgili daha önceden yapılmış olan çalışmalardan örnekler verilmiştir.Üçüncü bölümde; gün ışığı ile ilgili genel tanımlamalar yapılarak gün ışığını etkileyenetmenler açıklanmıştır.Dördüncü bölümde; Diyarbakır Tarihi Evlerinin özellikleri ve mimari oluşumunu etkileyenetmenler açıklanmıştır.Beşinci bölümde; çalışmanın yöntemi açıklanmış ve çalışmada izlenecek yol belirlenmiştir.Altıncı bölümde; çalışma yapılan evlerin ve odalarının mimari özellikleri açıklanmış, aydınlıkdüzeyi ölçme sistemi ile saydamlık oranları verilmiştir.Yedinci bölüm, bulgular bölümüdür. Bu bölümde; evlerin ve odalarının maksimum, minimumve ortalama gün ışığı aydınlık düzeyleri ile saydamlık oranları karşılaştırılmış vedeğerlendirilmiştir. Ayrıca, ele alınan mekanlardaki aydınlık düzeyinin uygunluğudeğerlendirilmiştir.Sekizinci ve son bölümde; yedinci bölümdeki ölçme ve hesap sonuçlarının genel birdeğerlendirmesi yapılmış ve Diyarbakır bölgesi konut tasarımında yol gösterici kimiönerilerde bulunulmuştur.Ek 1 de Bazalt taşının renk ile ilgili ölçüm sonuçları verilmiştir. Ek 2- 16'da ise odalarda altıay süre ile yapılan ölçüm sonuçları verilmiştir.

In this study it is aimed to investigate natural light level in Diyarbakır Historical Houses. Inthis study, transparency levels of Diyarbakır Historical Houses, in different typologies, arecalculated and daylight values of rooms are designated. At the end of these measurements andcalculations, natural illumination levels of dwellings are evaluated according to functionalsuitability.This study consisted of eight parts.In the first part; the subject is introduced and the importance of daylight is emphasized.In the second part; examples are given from prior studies related to subject and the differencesof this study are explained.In the third part; general definitions about the daylight are explained. Also reflecting factorsare designated according to surface colors.In the fourth part; properties of Diyarbakır Historical Houses and factors which affected theirarchitectural formation are explained generally.In the fifth part; method of study is explained.In the sixth part; properties of Diyarbakır Historical Houses and their rooms in which theresearch is done, are explained. The points from which daylight value measured andtransparency level of rooms? courtyard faces are established.The seventh part is the findings part. In this part, maximum, minimum and average naturalillumination and transparency levels are studied and compared. Average illuminationschanging are established in six month measurement process. Average and minimumillumination levels suitability of rooms are evaluated according to rooms? functions.In the eight and the last part; results of findings are explained. Some suggestions are made tocontrol the daylight and economize energy in modern dwellings.Also, in appendix part (2 -16) values of measurements are given for six month.