Öğrenme ve bozulma etkisi altında iş reddetmeli çizelgeleme problemleri

Abstract

ÖĞRENME VE BOZULMA ETKİSİ ALTINDA İŞ REDDETMELİ ÇİZELGELEME PROBLEMLERİBerrin ATALAYErciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri EnstitüsüDoktora Tezi, Aralık 2019Danışman: Prof. Dr. M. Duran TOKSARIÖZETBu tez çalışmasında, literatürde ilk olarak öğrenme ve bozulma etkisi altında iş reddetmeli tek makina ve paralel makina çizelgeleme problemleri incelenmiştir. Öğrenme etkisi ve iş reddetme durumları ile öğrenme etkisi, bozulma etkisi ve iş reddetme durumları eş zamanlı olarak düşünülmüştür. Öğrenme etkisi işlerin işlem sürelerini azaltan etkiye sahipken, bozulma etkisi işlerin işlem sürelerini artıran bir etkiye sahiptir. Bunun yanında bazı işlerin reddedilmesi, yani işlenmemesi durumunda ise reddetme maliyeti ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, bu durumlar altında tek makina ve paralel makina çizelgeleme problemleri düşünülmüştür. Amaç; işlenen işlerin işlem süreleri ve reddedilen işlerin reddetme maliyetleri toplamının en küçüklenmesidir. Mevcut problemlerin matematiksel modeli geliştirilmiş ve bir çözüm algoritması önerilmiştir. Matematiksel model sonuçları ile önerilen algoritmadan elde edilen sonuçlar karşılaştırılmıştır.Anahtar Kelimeler:Çizelgeleme, öğrenme etkisi, bozulma etkisi, iş reddetme, tek makina, paralel makina

SCHEDULING PROBLEMS WITH JOB REJECTION UNDER THE EFFECT OF LEARNING AND DETERIORATIONBerrin ATALAYErciyes University, Graduate School of Natural and Applied Sciences PhD Thesis, December 2019Supervisor: Prof. M. Duran TOKSARIABSTRACTIn this thesis, single machine and parallel machine scheduling problems with job rejection under the effect of learning and deterioration are examined. Learning effect and job rejection situations and learning effect, deterioration effect, and job rejection situations were considered simultaneously. While the learning effect has the effect of decreasing the processing time of the jobs, the deterioration effect has the effect of increasing the processing time of the jobs. In addition, when some jobs are rejected, in other words, when they are not processed, rejection cost arises. In this study, single machine and parallel machine scheduling problems are considered under above given situations. The objective function is the minimization of the total processing time of the jobs processed and the rejection costs of rejected jobs. The mathematical model of the current problem is developed and the algorithm is proposed. The results of the mathematical model and the proposed algorithm are compared.Keywords:Scheduling, learning effect, deterioration effect, job rejection, single machine, parallel machine