GAP bölgesinin sucul ortamlarında bulunan Gambusia affinis (sivrisinek balığı)`deki ağır metal birikiminin araştırılması

Abstract

Bu çalışmanın konusu GAP bölgesinin 9 farklı istasyonundan alınan su, sediment ve sivrisinek balığındaki (Gambusia affinis) Cd, Cu, Co, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn gibi ağır metal seviyelerinin belirlenmesidir. Çalışılan istasyonlardaki sediment örnekleri incelendiğinde istasyonlar arasında lokal varyasyonların olduğu görülmektedir.ICP-OES kullanılarak yapılan analiz sonuçları değerlendirildiğinde ağır metallerin balığın kas ve iç organlarında farklı düzeyde biriktiği ve önemli farklılıklar göstermiş olduğu bulunmuştur (P<0,05). İncelenen balıkların iç organlarında, kasa oranla daha yüksek Fe, Zn, Cu ve Mn bulunmuştur. Kas için en yüksek Fe ve Ni birikimi Batman çayında alınan örneklerde bulunmuştur. Fe ve Ni metali için Batman çayı örnekleri ile diğer istasyonlardan elde edilen örnekler arasında önemli istatiksel farklılık bulunmuştur (P<0,05). Kas için Mn, Cu ve Co en yüksek Devegeçidi baraj gölü örneklerinde tespit edilmiştir. Mn ve Cu için Devegeçidi barajı ile diğer istasyonlar arasındaki fark önemlidir (P <0,05). Kasta Çinko en yüksek Bozova örneklerinde bulunmuştur. Bozova istasyonundan elde edilen örnekler ile diğer istasyonlardan elde edilen örnekler arasındaki fark istatiksel olarak önemli bulunmuştur. Cd için kasta en yüksek metal birikimi Adıyaman, iç organda ise en yüksek metal birikimi Batman, Pb için kastaki en yüksek metal birikimi Batman örneklerinde, Pb için iç organda ise en yüksek metal birikimi Ongözlü Köprü örneklerinde bulunmuştur. Gambusia örneklerinin kas ve iç organlarındaki Cd, Pb ve Co miktarı bazı bölgelerde ICP-OES'nın duyarlılık sınırları altında olduğundan belirlenememiştir. Metal birikim değerleri kas ve içorganda sırasıyla Fe>Zn>Mn>Cu şeklinde tespit edilmiştir. Gambusia affinis'in kas ve iç organlarındaki ağır metal konsantrasyonu FAO ve Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının izin verdiği değerlerle uyum içinde olduğu görülmüştür.Anahtar kelimeler: Gambusia affinis, Ağır metal, GAP, Biyolojik birikim, ICP-OES

The purpose of this study is to observe the levels of heavy metals such as Cd, Cu, Co, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn within water, sediment and ?mosquito fish? (Gambusia affinis) taken from 9 different stations of GAP. When sediment samples from the studied stations were observed, local variations came out between stations.When the analysis results were examined by ICP-OES method, it is observed that heavy metals are stored in muscles and inner organs of the fish and they carry some important differences (P<0,05). Inner organs of observed fish contained higher levels of Fe, Zn, Cu and Mn compared to muscles. The highest accumalation of Fe and Ni for muscles was observed in Batman stream. In terms of Fe and Ni metals, important statistical differences are found between the samples of Batman stream and the other stations. (P<0,05). The highest level of Mn, Cu and Co for muscles was obtained in Devegeçidi Dam. The difference between Devegeçidi Dam and other stations for Mn and Cu is important (P<0,05). The highest level of Zn in muscles was observed in Bozova. The statistical differences between Bozova station and the other stations are found to be important. The highest concentration level of Cd in muscles was observed in Adıyaman, while for inner organs in Batman region The highest concentration level of Pb was observed in samples of Batman stream, and for inner organs it was observed in samples of Ongözlü bridge. At some regions, amount of Cd, Pb and Co within muscles and inner organs of Gambusia samples couldn't be observed due to lack of ICP-OES level of sensitivity at these regions. Level of metal storage in muscles and inner organs are observed as Fe>Zn>Mn>Cu following the order. It has been observed that heavy metal concentration of muscles and inner organs of Gambusia affinis is in accordance with (FAO and Ministry of Agriculture and Rural Affairs) allowed levels.Keywords: Gambusia affinis, Heavy metal, GAP, Biological Accumulation, ICP-OES