Bir tekstil işletmesinde üretilen tekstil teleflerinin çevreci bir yaklaşımla geri kazanımı

Abstract

Dünyada ve Türkiye'de önemli sanayi kollarından biri olan tekstil sektörü, enerji yoğun prosesleri ve oluşturduğu atıklar ile çevresel çalışmaların yoğunlaştırıldığı alanlardan biri haline gelmiştir. Tekstil üretiminin temel hammaddelerinden biri olan pamuk, tüm yaşam döngüsü boyunca önemli çevresel etkilere sahip doğal bir elyaftır. Bu çevresel etkilerin minimize edilmesinde en etkili yöntemlerden biri ise, geri kazanımdır. Pamuğun çevresel etkilerini azaltmanın yanında doğal esaslı ve değerli bir hammadde olması, maliyetler açısından da geri kazanım konusunda giderek daha da önemli bir elyaf haline gelmiştir. Bu çalışmada; bir işletmede %100 pamuk iplik üretimi gerçekleştirilen ring üretim prosesleri takibi yapılarak, prosesler boyunca oluşan telef bölgelerinden numuneler alınmıştır. Alınan numunelerin öncelikli olarak ön deneme çalışmaları ile karakteristik elyaf özellikleri belirlenmiştir. Elde edilen veriler ışığında OE-Rotor ve ring iplik eğirme sistemlerinde üretim denemeleri gerçekleştirilmiş ve ipliklerin performans özellikleri incelenmiştir. Daha sonraki adımda ise; dokuma kumaş üretimleri gerçekleştirilerek, kumaşların performans özellikleri test edilmiştir. Ayrıca teleflerden geri dönüşüm iplik üretim prosesleri takip edilerek, telef geri kazanım metotlarının Yaşam döngü değerlendirmesi (YDD) analizi yapılmış ve çevresel etki değerlendirmeleri gerçekleştirilmiştir.Türkiye'de tekstil atıkları uzun yıllardır geri kazanılmaktadır ve bu konuda önemli bir bilgi alt yapısı da mevcuttur. Ancak Türkiye'deki pamuk geri kazanım sektörünün en önemli sorunları ise, kalın ve düşük kalitede, katma değeri düşük iplik üretimi ve ürün çeşitliliğinin az olmasıdır. Dünyada son yıllarda telef/atık geri kazanımı yeni bir boyut kazanmış ve atıklardan yüksek katma değerli ürün eldesi önem kazanmıştır. Gerçekleştirilen bu çalışma, daha ince ve kaliteli iplik ve ürün üretimi için diğer araştırma ve geliştirme çalışmalarına ışık tutacaktır.

The textile industry is one of the most important industries in the world and Turkey, energy has become one of the areas where intensive work with the intensification of environmental processes and the waste it generates. Cotton, one of the basic raw materials of textile production, is a natural fiber with significant environmental impact throughout the entire life cycle. One of the most effective methods to minimize these environmental effects is recovery. In addition to reducing the environmental impact of cotton, it has become an increasingly important fiber in terms of costs as well as being a natural and valuable raw material. In this study; the ring production processes in which 100% cotton yarn production was carried out in one operation were taken and samples were taken from the waste regions formed during the processes. Preliminary trials and characteristic fiber properties of the receiving samples were determined primarily. Experiments on production of OE-Rotor and ring spinning systems were performed and the performance characteristics of yarns were investigated. In the next step; woven fabrics were produced and the performance characteristics of the fabrics were tested. In addition, recycling yarn production processes were followed from the waste, life cycle assessment (LCA) analysis of waste recovery methods was performed and environmental impact assessments were carried out. Textile waste recovered in Turkey for many years and the infrastructure is an important information on this subject is also available. But the most important problems of the cotton sector recovery in Turkey, thick and of low qualit, added value is less than the lower yarn production and product variety. In recent years, waste/waste recovery has gained a new dimension in the world and the acquisition of high value-added products from wastes has gained importance. This study will shed light on other and development for more fine and high quality yarn and product production.