Tanenlerin doğal bir ahşap koruyucu madde olarak antifungal özelliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmanın amacı, az dayanıklı bir ağaç türü olan sarıçam odununun biyolojik dayanımının tanen ekstraktifleri ile iyileştirilmesidir. Çalışma iki kısımda incelenmiştir. İlk kısımda, odun örnekleri %5 ve %10 konsantrasyondaki mazı, sumak, kebraho, mimoza ve valeks tanenleri ile emprenye edilmiştir. Sonrasında bu örneklerin, 7 farklı çürüklük yapan Basidiomycetes ve renklenme/küflenme yapan Ascomycetes- Fungi imperfecti mantarlarına karşı biyolojik dayanımı araştırılmıştır. Çalışmanın birinci kısmında tanenler, esmer çürüklük mantarlarına karşı iyi bir dayanım özelliği sergilerken, beyaz çürüklük mantarı T. versicolor'a karşı gerek yıkanmış gerekse yıkanmamış örneklerde herhangi bir biyolojik bir dayanım sağlanamamıştır. Yıkanma deneyi ile tanenin odundan önemli ölçüde yıkandığı tespit edilmiştir. Tanenler, Ascomycetes- Fungi imperfecti mantarlarına karşı herhangi bir biyolojik dayanım göstermemiş aksine mantar saldırılarını teşvik etmiştir. Bu kısımdaki çalışmalarda en iyi biyolojik dayanımı sağlayan tanen kebraho olarak bulunmuştur.Çalışmanın 2. kısmında yıkanma problemini en aza indirgemek için fiksatör kullanımı hedeflenmiştir. Örnekler önce %0,5, %1, %2, %3 ve %5 konsantrasyondaki kebraho taneni ile emprenye edilmiş ardından %0,25, %0,5, %1, %1,5 ve %2,5 konsantrasyondaki bakır 2 sülfat, çinko klorit, nano ZnO ve nano CeO2 ile emprenye edilmiştir. Yıkanmış ve yıkanmamış örnekler esmer ve beyaz çürüklük mantarlarının saldırısına maruz bırakılmış ve fiksatörün etkinliği tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca yıkanma sularının zehirlilik etkisi de araştırılmıştır. Çalışmanın ikinci kısmında T. versicolor mantarına karşı en iyi sinerjik etki tanen+ nano çinko ve seryum oksitte; C. puteana mantarına karşı ise en iyi sinerjik etki tanen+bakır II sülfat ile nano seryum oksitte sağlanmıştır. Söz konusu metallerin tanen ile kombinasyonunda düşük konsantrasyon seviyelerinde yıkanma da azaltılmış ve oldukça başarılı sonuçlar elde edilmiştir.

The aim of this study was to improve biological resistance of Scots pine wood against wood destroying fungi with tannins. In the first part of the study, wood samples were impregnated with 5 and 10% concentrations of gallnut powders, sumac, quebracho, mimosa and valex tannins, and then were exposed to 7 different microorganisms belong to family of Basidiomycetes and Ascomycetes- Fungi imperfecti. In the first part, wood samples impregnated with tannin solutions exhibited high biological resistance against brown rot fungi however they had a poor protection against T. versicolor attacks. Tannins did not have a sufficient protection against microorganisms belong to Ascomycetes-Fungi imperfecti. Quebracho tannin was determined as the best tannin type for protection. Tannins leached from wood during the leaching test. In the second part of the study, tannin fixation into wood was aimed. For this purpose, samples were impregnated with 0.5, 1, 2, 3 and 5% concentrations of quebracho tannin and then were impregnated with 0.25, 0.5, 1, 1.5 and 2.5% copper II sulfate, zinc chloride, nano ZnO and CeO2. Leached and unleached samples exposed to brown and white rot fungi attacks, and fixation of tannin+chemicals were evaluated. The results showed that, combination of tannin with nano ZnO and CeO2 had a synergistic efficieny against T. versicolor attacks while tannin and copper II sulfate and nano CeO2 combinations were found to better efficieny against C. puteana attacks. In the tannin and metal combinations, the required chemical concentrations for a proper protection were reduced and good decay resistance was ensured.