Karacadağ yerel ve Osmancık-97 çeltik varyetelerinin bazı yabancı otlara karşı rekabet yeteneklerinin araştırılması

Abstract

Araştırmanın birinci bölümünde, çeltik tarlalarından toplanan yabancı ot tohumlarının (Physalis peruviana, Amaranthus retroflexus, Echinochloa crus-galli, Potamogeton pectinatus, Panicum miliaceum Cyperus difformis ve Echinochloa oryzoides) çeltik tohumlarının çimlenmeleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Bunun için 7 farklı yabancı ot türünün yaprak, sap, kavuz ve tohumlarının su ekstraktlarının Karacadağ ve Osmancık-97 çeltik tohumlarının çimlenmeleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünde ise Karacadağ yerel ve Osmancık-97 çeltik çeşitlerinin, 7 farklı yabancı ot tohumlarıyla birlikte tavalara ekimi yapılmıştır. Araştırmada farklı yabancı ot türlerinin çeltik çeşitlerinin çimlenme, kök ve fide gelişimine, kardeşlenme ve yaprak gelişimi ile salkımda tane verimleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda; Echinochloa crus-galli, E. oryzoides, Amaranthus retroflexus ve Physalis peruviana?dan hazırlanan sulu ekstraktlar Karacadağ ve Osmancık-97 çeltik tohumlarının çimlenmelerini hem laboratuvar hem de arazi şartlarında en fazla engelleyen yabancı otlar olarak değerlendirilmiştir. E.crus-galli yabancı otu ile karışık ekilen parsellerde, hem Karacadağ hem de Osmancık-97 çeşitlerinin her ikisinde de kök uzunluğu ve fide uzunluğunun belirgin bir şekilde düştüğü gözlenmiştir. Fide ve kök ağırlığı yönünden hem Karacadağ hem de Osmancık-97 çeşitleri Potamogeton pectinatus yabancı ot tohumlarıyla rekabet edebilmekte ve yüksek düzeyde kuru madde geliştirebilmesine karşın E. crus-galli ve E. oryzoides yabancı otlarının ekili olduğu parsellerde, Karacadağ çeltik çeşitlerinin fide ve kök ağırlıklarının belirgin bir şekilde ortalamaların altında kaldığı gözlenmiştir. Osmancık-97 çeltik kök ve fidelerinin gelişimini baskılayan yabancı otlar ise Panicum miliaceum, Cyperus difformis ve E. crus-galli olmuştur.Çeltik çeşitlerinin kardeşlenme potansiyeli yönünden Amaranthus retroflexus yabancı otuyla yüksek düzeyde rekabet ederken, E. crus-galli ve E.oryzoides yabancı otlarıyla çeltik bitkilerinin kardeş sayılarının önemli derecede düşük kaldığı gözlenmiştir. Karacadağ çeltik bitkilerinin Osmancık-97 çeşidine göre daha geniş yaprak alanına sahip oldukları, E. oryzoides?in Karacadağ çeltik bitkilerinin yaprak alanı indekslerini önemli derecede düşürdüğü gözlenmiştir. Osmancık-97 çeltik bitkilerinin en yüksek yaprak alanı indekslerine ilişkin ortalama değerler, Potamogeton pectinatus ve Amaranthus retroflexus yabancı ot tohumlarıyla karışık ekildiği tavalarda bulunmuştur. Cyperus difformis, Panicum miliaceum ve E. oryzoides yabancı ot tohumları Osmancık-97 çeltik bitkilerinin yaprak alanı indekslerini önemli derecede düşürmüştür.E. oryzoides ve E. crus-galli çeltik bitkilerinin salkım tane verimlerini de önemli derecede düşürdüğü gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Çeltik, Karacadağ çeltiği, Osmancık-97 ıslah çeşidi, Rekabet

In the first part of the research, it was investigated the effects of weed seeds, that collected from rice fields, on germination of rice seeds (Physalis peruviana, Amaranthus retroflexus, Echinochloa crus-galli, Potamogeton pectinatus, Panicum miliaceum Cyperus difformis ve Echinochloa oryzoides). Therefore, effects of aqueous extracts of leaves, straw, hull and seed of 7 different weed species was searched on germination Karacadağ and Osmancık-97 rice seeds. In the second part of the research, Karacadağ and Osmancık rice seeds were sown together with 7 different weed seeds to plots. In this research, it was determined effects of varied weed species on germination, root and seedling, tillering, leaving and grain yield of rice cultivars.As a result of the findings; aqueous extracts of Echinochloa crus-galli, E. oryzoides, Amaranthus retroflexus and Physalis peruviana were evaluated as the most prevent weeds the germinations of Karacadağ and Osmancık-97 rices in both laboratory and field conditions. Seedling and root length decreased clearly in both Karacadağ and Osmancık-97 rice cultivars in plots mixed sown with Echinochloa crus-galli.While both Karacadağ and Osmancık-97 rice cultivars could generate the dry matter and be able to compete with Potamogeton pectinatus weeds in point of root and seedling weight, İt was observed that root and seedling weights of Karacadağ rice cultivar remained below the average clearly in plots of mixed sown with Echinochloa crus-galli and E. oryzoides. Panicum miliaceum, Cyperus difformis and Echinochloa crus-galli weeds pressured root and seedling developing of Osmancık-97 rice cultivar. While rice cultivars could be able to compete with Amaranthus retroflexus weeds for tillering potential highly, the number of tiller of rice cultivars was observed to decrease in plots of mixed sown with Echinochloa crus-galli and E. oryzoides.Karacadağ rice has got larger leaf area according to Osmancık-97 rice, and E. Oryzoides was observed to decrease significantly leaf area index of Karacadağ rice. The highest leaf area index of Osmancık-97 rice was found in plots of mixed sown with Potamogeton pectinatus and Amaranthus retroflexus. Cyperus difformis, Panicum miliaceum and E. Oryzoides weeds reduced significantly leaf area index of Osmancık-97. İt was observed that E. Oryzoides and Echinochloa crus-galli reduced significantly grain yield per panicle of rice cultivarsKeywords: Rice, Karacadağ local rice, Osmancık-97 breeding cultivars, Competition