1,10-fenantrolin türevi Ru(II) komplekslerinin sentezi, tanımlanması ve aromatik ketonların transfer hidrojenasyon reaksiyonlarındaki katalitik aktivitelerinin incelenmesi

Abstract

Kimyasal kararlılıkları, redoks ve floresans özelliklerinden dolayı polipridin ve fenantrolinlerin geçiş metal komplekslerine olan ilgi giderek artmaktadır. Bu kompleksler fotokimya, fotofizik ve fotoelektrokimyanın gelişmesinde önemli bir rol oynar. Fluoren ve fluorenonun azot analogları yüksek biyolojik aktiviteleri, farmasötik uygulama imkanları ve bu az bilinen bileşik sınıfının sentetik öneminden dolayı ilgi çekmektedir. 1,10-fenantrolinin türevi olan ve otuz yıl önce sentezlenen 4,5-diazafluoren-9-on ve 4,5-diazafluoren bileşiği koordinasyon kimyasındaönemli bir ligand sınıfı olarak görülmüştür. Geçiş metal kompleksleriyle katalizlenen, doymamış organik substratların indirgenmesi, hidrojenasyon veya bir donör atomdan hidrojen transferi yoluyla gerçekleştirilebilir ve fonksiyonilize bileşikleri elde etmede sentetik öncüller olan alkolleri elde etmede yararlı bir metodtur. Transfer hidrojenasyonda katalizör olarak Rh(I),Ru(II)ve Ir(III) kompleksleri yaygın olarak kullanılmış ve etkin katalizörler oldukları kanıtlanmıştır. Noyori ve çalışma arkadaşları tarafından gösterildiği gibi bünyelerinde 1,2-diaminleri taşıyan Ru(II) kompleksleri karbonil bileşiklerinin transfer hidrojenasyon için etkin katalizörlerdir. N-donör ligandları taşıyan değişik türdeki Ru(II) de kompleksleri transfer hidrojenasyonda en iyi katalizörler geliştirmek için çalışılmıştır. Bu amaçla pridin çekirdeğiiçeren polidendat ligandlar son zamanlarda başarılı bir şekilde kullanılmıştır. Yinede Ru(II) komplekslerinin homojen katalizdeki uygulaması nispeten az çalışılmıştır. Bu çalışmanın amacı; 1,10-diazafenantrolin türevi ligandların Ru(II) komplekslerini sentezlemek ve tanımlamaktır. Sentezlenen Ru(II) komplekslerinin varlığında ketonların transfer hidrojenasyonun reaksiyonlarındaki katalitik etkinliklerini incelemektir.Anahtar Kelimeler: 1,10-fenantrolin, 4,5-diazafluoren-9-on, 4,5-diazafluren, Homojen Kataliz, Rutenyum, Transfer hidrojenasyon

There has been increasing interest in transition metals polypridine and phenanthroline complexes in recent years due to their chemical stability, redox and fluorescent properties. These complexes play an important role in the development of photochemistry, photophysics and photoelectrochemisty.The chemistry of nitrogen analogues of fluorene and fluorenone is of interest owing to high biological activity and the possibility of pharmaceutical application, as well as the syntetic importance of this less known class of compounds. 4,5-diazafluore-9-one and 4,5-diazafluoren, are a derivative of 1,10-phenanthroline, reported three decades ago have been expected to superior ligands with many coordination chemistry and have attracted a lot of research interest.Reduction of unsaturated organic substrates, catalyzed by complexes of transition metals can be accomplished by hydrogenation or by hydrogen transfer from a donor, has been one of useful method to obtain alcohols which are versatile synthetic precursors to give functionalized compounds. As catalysts for transfer hydrogenation Rh(I), Ru(II) and Ir(III) complexes have been widely used and proved to be effective catalysts.As shown by Noyori and co-workers Ru(II) complexes bearing 1,2-diamines are good catalysts for transfer hydrogenation of carbonyl compounds, various types of the Ru(II) complexes bearing N-donor ligands aimed to identify the best Ru(II) catalysts for transfer hydrogenation. For this purpose, polydentate ligands containing pyrdine nucleous recently led to significant success. Nonetheless, application of such Ru(II) complexes in homogeneous catalysis are relatively less studied.The aim of the present work has been to syntesize and characterize the Ru(II) complexes of rather little known ligands derived from 1,10-diazaphenanthrene and to examine their catalytic activities in transfer hydrogenation of ketones .Key Words: 1,10-phenanthroline, 4,5-diazafluoren, 4,5-diazafluore-9-one, Homogenous Catalysis, Ruthenium, Transfer Hydrogenation