Kükürt uygulamasının pamukta (Gossypium hirsutum L.) bor toksisitesine etisi

Abstract

Bu çalışma, kükürt gübrelemesinin bor toksisitesi üzerine olan etkisinin belirlenmesi amacıyla Dicle Üniversitesi Tarla Biktileri deneme alanında 2013-2014 yılları arasında yürütülmüştür. Bölünmüş parseller deneme desenine göre dizayn edilen denemede, iki farklı kükürt dozuyla birlikte (0-100 kg/da) dört farklı bor dozunun (0, 2.5 ppm, 5 ppm ve 15 ppm) pamuk lif ve kalite özellikleriyle, yaprak bitki besin değerlerine olan etkileri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, 5 ve 15 ppm bor dozları, pamuk üzerinde hem kükürt uygulanan hem de kükürt uygulanmayan parsellerde görülebilir toksik belirtiler oluşturmamıştır. Pamuk lif verimi ve kalite özellikleri açısından iki yıllık ortalamalara göre, kükürtsüz uygulamalar, kükürtlü uygulamalara tercih edilmelidir. B gübrelemesi yapılırken de 5 ppm B dozunun aşılmamasına özen gösterilmesi, özellikle pamuk lif kalite özellikleri açısından önemlidir. Kükürt x bor uygulama interaksiyonu açısından ise kesin bir yargıda bulunmak güçtür.B ve S uygulamaları ve uygulama interaksiyonlarının, yaprak makro ve mikro besin elementlerinin içeriği üzerine olan etkileri iki yıllık ortalamalara göre değerlendirilmiştir. N, P ve K, kükürt uygulmasından etkilenmemiştir. Kükürt uygulaması pamuk yapraklarının Ca, B, Mo ve Mn içeriklerinin azalmasına neden olmuştur; ancak, belirtilen mikro besin elementlerinin dışındaki mikro besin elementlerinin yapraktaki konsantrasyonları artmıştır. Bu nedenle Ca, B, Mo ve Mn içeriği yetersiz olan topraklarda yetiştirilen pamuğa, kükürt uygulaması yapılırken dikkatli davranmak gerekmektedir. B gübrelemesi ve kükürt x bor uygulama interaksiyonu açısından ise genel bir yargıda bulunmak güçtür.

This study was carried out determining the effect of sulphur fertilization on boron toxicity in cotton in the research field of the department of field crops at Dicle University between 2013-2014. In the trial, designed in randomized complete split block, the effect of two sulphur doses (0-100 kg/da) and four boron doses (0, 2.5 ppm, 5 ppm ve 15 ppm) on cotton yield, fiber propeties and on nutrient concentrations of cotton leaves were examined.According to the results, 5 and 15 ppm of boron treatments with sulphur and without sulphur didn't lead to any visible toxic symptoms in cotton. According to two-year averages, the treatments without sulphur should be prefered to the treatments with sulphur in terms of cotton yield and fiber qualities. While boron fertilization is made, 5 ppm boron dosage should not be exceeded in terms of cotton fiber qulities. As for sulphur and boron interactions, it is hard to make any decisive judgements.The effect of the boron and sulphur treatments and their interactions on macro and micronutrients of cotton leaves were evalutated in terms of two-year averages. N, P and K weren't affected by the treatments with sulphur. The treatment with sulphur led to decrease of Ca, B, Mo an Mn concentrations of leaves, nonetheless, the concentrations of micronutrients other than these micronutrients were increased. For this reason, a special caution should be taken for cotton cultivation in soils having insufficent Ca, B, Mo and Mn. With regars to boron and boron interactions, it is hard to make any decisive judgements.