İllet sebebi olarak teferrüd el-İlelü`l-Kebîr özelinde

Abstract

Râvinin hadis rivâyetinde tek kalması hadis ilminde `teferrüd` olarak ifade edilir. Râvinin tek kalması âlimler tarafından şüpheyle karşılanan bir durumdur. Teferrüd, hadislerdeki illetlerin tespitinde önemli bir unsur olarak kabul edilmiştir. İlel kitaplarında teferrüd sebebiyle ta'lîl edilen pek çok hadis mevcuttur. Zayıf râvinin teferrüdünün kabul edilmeyeceği konusunda âlimler görüş birliği içindedir. Güvenilir (sika) râvinin teferrüdü meselesi ise bu şekilde net değildir. Sika râvinin teferrüd ettiği bazı hadisler âlimler tarafından sahîh kabul edilirken bazıları da illetli olmaları sebebiyle reddedilmiştir. Âlimlerin ta'lîl ettikleri bu hadisler incelendiğinde, sika râvinin teferrüdünün müstakil olarak bir illet sebebi olmadığı ve râvinin teferrüdüne eşlik eden bazı durumların hadisin muallel kabul edilmesinde etkili olduğu görülür. Bu çalışmada, Tirmizî'nin el-'İlelü'l-kebîr isimli eserinde Buhârî'nin sika râvinin teferrüdüyle ta'lîl ettiği hadisler özelinde, sika râvinin teferrüdü meselesi ele alınmış ve râvinin tek kalmasının reddedilmesini gerektiren hususlar tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: illet, teferrüd, sika, el-'İlelü'l-kebîr, Tirmizî, Buhârî

When a transmitter is the only person who narrates a certain tradition, this is called `tafarrud` in the science of hadith and scholars of this area have been suspicious of that position. Tafarrud has been a significant element in determining ilal al-hadith and there are many traditions in the books of ilal that were determined to be defective because of tafarrud. There is an agreement among the scholars of hadith that it is not possible to accept the tafarrud (isolation) of a weak transmitter whereas it is not also possible to assert anything certain about the tafarrud of a reliable one. Some isolated traditions narrated by reliable transmitters were regarded as sahîh by hadith scholars, while some others were refused because of their deficiencies. When the latter is analyzed deeply, it is possible to say that the tafarrud of a reliable transmitter is not solely regarded as a reason for the deficiency of a hadith; there are some other factors that co-exist with the isolation of the narrator, as a result of which the hadith is regarded as mu'allal (deficient). In this study, the issue of the tafarrud of a reliable transmitter is discussed on the basis of 'Ilal al-Tirmidhî al-kabîr, by analyzing the ahadith which Bukharî regarded as deficient because of the tafarrud of the narrator and in relation with this, the conditions which require the rejection of the tafarrud of the transmitter are detected.Key Words: Illah, tafarrud, isolation, reliable transmitter, 'Ilal al-Tirmidhî al-kabîr, al-Tirmidhî, al-Bukharî