Yahya İbn `Adî`nin mantık anlayışı

Abstract

Çalışmamızda V. asırdan itibaren Süryani filozof ve mütercimlerin İslam dünyasındaki mantık ilmine katkılarını Yahya İbn 'Adî örneğinde ele aldık. Tezimizi giriş hariç üç bölümden oluşturduk. Girişte araştırmamızın konusu, önemi ve amacını açıkladık. Birinci bölümde Yahya İbn 'Adî'ye kadar Süryanilerde ve İslam dünyasındaki mantık çalışmalarını ana hatlarıyla inceledik. İkinci bölümde Reisu'l-Mantıkıyyın olarak şöhret bulan Yahya İbn 'Adî'nin hayatı, sosyal, entelektüel, dini kişiliğini ve eserlerini ortaya koymaya ve değerlendirmeye gayret ettik. Buna bağlı olarak Bağdat Okulu adıyla da anılan Yahya İbn 'Adî Okulunun kuruluşu, önemi ve İslam düşünce dünyasındaki yerini belirlemeye çalıştık. Üçüncü bölümde ise Yahya İbn 'Adî'nin mantık hakkında yazdığı risaleler başta olmak üzere diğer eserlerinde yer alan mantık görüşlerini inceledik. Bu bağlamda onun kavram, kategoriler, tanım, kıyas ve kıyas yanlışları hakkındaki mantığa katkılarını ortaya koyduk. Tezimizin sonunda da ulaştığımız sonuçları zikrettik. Anahtar SözcüklerYahya İbn 'Adî, el-Mantıkî, Reisu'l-Mantıkıyyın, Süryaniler, Bağdat Okulu, Mantık.

It is has been addressed the Assyrian philosophers' and translators' contributions to logic in the Islamic world from the 5th century by the instance of Yahya Ibn 'Adi in this study.This master thesis consists of three chapter except the introduction. The study's topic, its importance and the purpose have been discussed at the introduction. The studies in logic at Assyrian and Islamic world until the Yahya Ibn Adi's time was examined with the main lines at the first chapter. Afterwards it has been tried to present and asssess Yahya Ibn 'Adi's life known as Reisu'l-Mantıkıyyın, and his social, intellectual and religious personality and his works at the second chapter. Therefore it was tried to identify the establishment of Yahya Ibn 'Adi's school known as Baghdat School and its importance and its position in the Islamic world of thought. It was analyzed Yahya Ibn 'Adi's views on logic in his works, his logic papers particularly at the third chapter. In this context, it was presented his contributions to logic about term, categories, definition, analogy and the analogy failures. At the end of the thesis, the obtained conclusions was explained.Key WordsYahya Ibn 'Adî, el-Mantıkî, Reisu'l-Mantıkıyyın, Assyrians, Baghdad School, Logic.