Aristo`ya atfedilen anonimleşmiş baytarnâme (İnceleme, metin ve dizin)

Abstract

Bu tez, Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi‟nin Bağdatlı Vehbi kısmında 1502 numarada kayıtlı Aristo'ya Atfedilen Anonimleşmiş Baytarname adlı eserin üzerinde yapılan bir dil çalışmasıdır.İslam kaynaklarında ilk baytarnāmenin, Aristo (MÖ 384-322) tarafından yazıldığı kabul görmektedir. Aristo‟ya atfedilen söz konusu eserin Abbasiler döneminde Yunancadan Arapçaya tercüme edildiği düşünülmektedir. Eserin daha sonra Arapçadan Farsça ve Türkçeye çevirisi yapılmıştır. Aristo'ya Atfedilen Anonimleşmiş Baytarname adlı eserimiz müstakil bir eser olup mütercimi ve tercüme tarihi belli değildir. Dil özelliklerine bakıldığında XV. yüzyılda tercüme edildiğini tahmin etmekteyiz. Eserin konusu at hastalıkları ve tedavi yöntemleridir.Çalışma, giriş dışında dört ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde; baytarnâme hakkında kısaca bilgi verilerek çalışmanın ana konusu, amacı ve yöntemi belirtildi. Aristo‟ya Atfedilen Anonimleşmiş Baytarnāme adlı bölümde eserin ayrıtılı olarak incelemesi yapıldı. İnceleme bölümünde; dil incelemesi kapsamında metindeki ses ve şekil bilgisi özellikleri üzerinde duruldu. Metin bölümünde; eserin transkripsiyon alfabesi kullanılarak Latin harflerine aktarımı sağlandı. Dizin bölümünde; metnin dizini ve sözlüğü oluşturuldu. Son olarak ise tıpkıbasıma yer verildi.Anahtar Kelimeler: Aristo‟ya Atfedilen Anonimleşmiş Baytarname, Baytarnâme, Türk dili.

This dissertation is a linguistic study over `Anonymous Baytarname Attributed to Aristotle` registered as No. 1502 item of Bağdatlı Vehbi section in Suleymaniye Manuscripts Library.There is a general prediction in Islamic sources that first baytarname is written by Aristo (BC 384-322). The work which is atributed to Aristo is considered as an intense translation into Arabic from the ancient Greek in the period of Abbasis. Later, this work was translated into Persian copy and Turkish copy from Arabic Language. The translator and translation date of the book we have studied are not known precisely. When we look at the linguistic properties of the work, we estimate that the work was translated into Turkish in the fifteenth century. The subject of the work is horse diseases and treatment methods for them.The study consists of four main sections besides the introduction. In the introduction; some brief information was given about veterinary medicine books (baytarname). The main subject, purpose and method of the study were specified. In the section titled `Anonymous Baytar-Nāme attributed to Aristotle` the work was examined in detail. In the prologue; in the context of language examination, the text and the phonetic features were examined. In the text chapter, transcription of the translation is done. In the index part, all words and word groups are given in the transcribed text. When a meaning is given to a word, the meaning in the text is taken into account. The original language of the word is mentioned in quotations. Complete copy of the work is attached at the end of the work.Key words: Anonymous baytarname attributed to Aristotle, Baytarnâme, Turkish language, books of veterinary medicine.