Ebü`l-muîn en-Nesefî`nin kelâma dair eserlerinde Eş`arîliğe nispet edilen görüşlerin tespit ve değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, Mâtürîdî ekol içinde hayli önemi haiz olan ve İmam Mâtürîdî'nin en büyük yorumcusu kabul edilen mütekellim Ebü'l-Muîn en-Nesefî'nin kelâma dair eserleri incelenmiş, bu eserlerde Eş'arîliğe nispet edilen görüşler tespit edilmiş ve ilgili başlıklar altında sunulmuştur. Çalışmada, Nesefî'nin kelâma dair yazdığı eserlerinde Eş'arî mezhebine veya Eş'arî mütekellimlere nispet ettiği görüşler ve onlara yaptığı atıflar, klasik kelâm kitaplarının takip ettiği metoda benzer şekilde tasnif edilmiştir. Böylelikle bu tez, birinci bölümde `Bilgi ve Varlık Bahisleri`, ikinci bölümde `Ulûhiyet Bahisleri`, son bölümde ise `İman, İmâmet ve Nübüvvet Bahisleri` başlıkları altında Nesefî'nin Eş'arîler'e nispet ettiği görüşleri iki ekol arasında mukayeseli bir şekilde sunmaktadır. Çalışmanın `Değerlendirme ve Sonuç` bölümünde ise Nesefî'nin, kitaplarında Eş'arîler'i zikrediş şekilleri, Eş'arîliğe karşı tutumu ve onun eserlerinden Eş'arîlik hakkında çıkartılabilecek yargılar değerlendirilmiştir.

This study consists of examining of Mutakallim Abu'l-Muîn al-Nasafi's works whom has a respectable value in Maturidi school and accepted as the most important commentator of Imam Maturidi. In these works it's been detected the remarks which were related to Ash'ari school and submitted under related titles. In the study, the remarks which were related to mutakallimun of Ash'ari school and references to them in works of Nasafi as to Kalam had been classified complying method of classical Kalam books. In this manner, this thesis consists of three chapters. Title of the first chapter is `Knowledge and Existence Topics`, second chapter is `Divinity Topics` and the last chapter is `Faith, Imamet and Nubuwwah Topics`. And it's been submitted the remarks which have been related to Ash'ari school by Nasafi compared among each two schools Ash'ariyya and Maturidiyya. `Evaluation and Result` part of thesis consists evalution of ways of mentioning Nasafi about mutakallimun of Ash'ari in his books and his manner to Ash'ari school and judgments about Ash'ari school which can be took out of his books.