Karahanlılar dönemi edebî eserlerinde `ilim` kavramının anlam ve tematik incelemesi

Abstract

İlim, dünya tarihi açısından değerlendirildiğinde hiçbir dönem önemini kaybetmeyen evrensel düzeyde tüm milletlere hitap eden sosyo-kültürel bir kavramdır. İlim, tarihsel bağlamda dönem dönem önemini kaybetse de kısa zamanda gerçek değerini kazanmayı bilmiştir.İlme ve âlime hak ettiği değeri veren devletler ve milletler tarih sahnesinde etkin ve önemli roller oynarken, ilmin karşısında yer alan toplumlar ise pasif olarak yaşamaktan ve başka milletler tarafından yönetilmekten kurtulamamışlardır.İlim kavramı üzerine yapılan birçok akademik çalışma, ilmin değerini ve önemini ifade etme açısından önemli mesafeler kaydetse de, bunların tam anlamıyla muvaffak olduğu söylenemez.Türk tarihi açısından da ilim, hayatî anlamlar taşıyan önemli bir kavramdır. İslamiyet öncesi ve sonrasındaki yaşadığı anlamsal ve işlevsel değişiklik birçok akademik çalışmaya konu olabilir.Bu bağlamda 11.ve 12. yüzyıl, Türklerin İslamiyeti kabulü ile geçiş dönemi hüviyetinde olup bir milletin sosyal ve kültürel değişimini gözlememek ve bu dönemin edebî eserlerini, ilim kavramı açısından incelemek için dilbilimcilere zengin bir kaynak teşkil etmektedir.Anahtar Sözcüklerİlim, Karahanlılar, Geçiş Dönemi

When the knowledge is evaluated with regards to the World history, it is a sociacultural conception which has never lost its importance adressing to all nations universally. Though the knowledge is said to have lost its importance and value from time to time, it was understood in a short time how importand it had been.Even though thousands of academic researches made into the conception of the knowledge have provided with significant progress with regards to the knowledge, one cannot claim that what has been done abaut it is a success.The knowledge is also of vital importance in Turkish history. The knowledge which went through semantic and functional changes before and after Islam can be the subject of many researches.In this regard, eleventh and twelfth centuries which are transitional periods caused by converting to Islam are a treasure for linguists to observe the social and culturel changes in a nation and study the Works of this period with regards to the conception of knowledge.Key WordsScience, Karahanlılar, Transition period