Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolleri ve kadına yönelik şiddete ilişkin tutumları: Dicle Üniversitesi örneği

Abstract

Toplumumuzda yaygın bir sorun olarak ortaya çıkan, kadına yönelik şiddeti etkileyen toplumsal cinsiyet tutumları ve bazı sosyodemografik değişkenlerin mevcut olduğu tahmin edilmektedir. Bu araştırma üniversite öğrencilerinin kadına yönelik şiddet ile toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarını ve bu tutumlara etki eden faktörleri belirlemek amacıyla kesitsel olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Dicle Üniversitesinin Ziya Gökalp Eğitim, Tıp, Hukuk, İlahiyat, Edebiyat Fakültelerinde son sınıf öğrencisi olan 404 kadın ve erkek üniversite öğrencisi oluşturmaktadır.Üniversite öğrencilerinin kadına yönelik şiddete ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları cinsiyet, ailenin ortalama aylık gelir durumu, anne-baba eğitim düzeyleri, anne-baba çalışma, aile içi şiddete maruz kalma, anne babanın akrabalık durumu, aile içi şiddete şahit olma durumu, doğum yeri, okunulan lise, okunan fakülte, kardeş sayısı, kadına yönelik şiddet türlerine ilişkin farkındalıkları, ailenin şiddete yönelik tahmin edilen tutumu gibi çeşitli değişkenler açısından ele alınmıştır. Veri toplama aracı olarak, `Sosyodemografik Bilgi Formu`, literatür taraması sonucu ulaşılmış Kanbay, Işık, Yavuzaslan, Keleş tarafından (2012) daha önce kullanılmış olan kadına yönelik şiddet ile ilgili tutumları içeren ve 19 sorudan oluşan bir anket formu `Kadına Yönelik Şiddet Tutum Anketi`, Zeyneloğlu (2008) tarafından geliştirilen `Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği` (TCRTÖ) ve oluşturulan bazı tutum cümleleri kullanılmıştır. Anket formu katılımcılara 1-12 Aralık 2015 tarihleri arasında uygulanmış, veriler SPSS for Windows 16.0 (Statistical Package for Social Sciences) bilgisayar programında; ortalama, standart sapma ile yüzdelik sayılar, Ki-kare, Fisher's Exact, Speraman's Rho, Kruskal-Wallis ve Mann-Whitney U testi kullanılarak değerlendirilmiştir.Araştırma sonucunda kadına yönelik şiddet ile toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlar arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Cinsiyet, fakülte, kardeş sayısı, toplumsal cinsiyet dersi alma, kız çocuğu tercihi, toplumsal cinsiyet ve kadına yönelik şiddet tutumlarıyla ilişkili bulunmuştur. Ayrıca aile içi şiddete maruz kalma, ebeveynler arası şiddete tanıklık, aile içi şiddet uygulama ile ailenin kadına yönelik şiddete yönelik algılanan tepkilerinin birbirleriyle ilişkili olduğu belirlenmiştir.Anahtar SözcüklerToplumsal cinsiyet rolü, şiddet, kadına yönelik şiddet, üniversite öğrencileri

It is predicted that there are gender attitudes and some socio-demographic variables that affect violence against women, which is a common issue in our society. This study was conducted cross-sectionally in order to determine the attitudes of university students towards violence against women and gender roles and the factors that affect these attitudes. The sample of the research consists of 404 male and female university students who are senior students at Dicle University's Ziya Gökalp Education, Medical, Law, Theology and Literature Schools.University students' attitudes towards violence against women and gender roles are examined in terms of various variables such as gender, average monthly income level of the family, education level of parents, working status of parents, exposure to domestic violence, kinship status of parents, witnessing domestic violence, place of birth, high school, faculty, number of siblings, awareness for types of violence against women, estimated attitude of the family towards violence. As the data collection tool, `Sociodemographic Information Form`, `Questionnaire on Attitude Towards Violence Against Women` which is a questionnaire form consisting of 19 questions, including attitudes towards violence against women previously used by Kanbay, Işık, Yavuzaslan, Keleş (2012), which was reached as a result of literature survey, `Gender Roles Attitude Scale` developed by Zeyneloglu (2008) (TCRTÖ) and some attitude statements were used. The questionnaire form was applied to the participants between December 1-12, 2015 and data were assessed by using the mean, standard deviation, and percentile numbers; Ki-kare, Fisher's Exact, Speraman's Rho, Kruskal-Wallis and Mann-Whitney U test on SPSS for Windows 16.0 (Statistical Package for Social Sciences) computer software.As a result of the research, it was found that there is a meaningful relationship between violence against women and attitudes towards gender roles. Gender, faculty, the number of siblings, taking gender-related courses, preference for daughter, gender mainstreaming are found to be related to violence attitudes towards women. It was also found that perceived reactions to exposure to domestic violence, witnessing domestic violence and doing domestic violence are related to perceived reaction of a family for violence against women.Key WordsGender role, violence, violence against women, university students