الواقعيّـة في روايـــات عبد الكريم يحيى الزيباري

Abstract

Bu çalışmada edebi roman alanında, yaratıcı Kürt yazarları arasında yer alanAbdulkerim Yahya Ez-Zibârî'nin romanlarında realizm ele alınmaktadır. Ez-Zibârî'ninromanlarına mükemmellik veren kullandığı sade ve akıcı Arapçadır. Yazarınromanlarından başka, yine Arapça olarak kaleme aldığı bazı kısa hikâyeler ve edebîeleştiri alanında birçok eseri bulunmaktadır. Yazar ulusal alanda birçok ödülkazanmıştır. Bunlardan biri Eşşarika Edebi Yaratıcılık ödülüdür. Bu çalışma yazarın ikiromanı esas alınarak hazırlanmıştır. Uğniyât Et-tarîk İlâ Halepçe adlı romanında hayatrealist bir bakış açısıyla ele alınmaktadır. Romanda yirminci yüzyıl başlarında, zorlu birdönemde geçen Kürt toplumu ve diğer toplumlar ile bölgede yaşayan diğer milletlerarasındaki yaşam imgelerinden bahsedilmektedir. Yazarın diğer romanı ise Şabbun'Arin Yahmilu Bundukiyyeteyn adını taşımaktadır. Bu romanda Irak'ın hem krallık hemde cumhuriyet dönemlerinde, zalim sistemler ve hükümetler altında acı çeken Kürttoplumunun yaşamından bahsedilmektedir. Bu romanlar, Irak'taki Kürt milletinin budönemlerde yaşadıklarını edebi bir bakış açısıyla yansıtmayı hedeflemiştir. Buromanlarda Kürtlerin bölgedeki diğer Arap, Türk, Fars milletlerleriyle ilişkilerindenbahsedilmiştir. Bunun yanında bölgedeki aşiretlerin sıradan vatandaş üzerindeki zulmü,işkencesi ve baskısı yansıtılmaya çalışılmıştır. Burada ele alınan diğer bir konu da dinadamlarının sömürge güçlerin emelleri karşısındaki siyasi tutumları ve rolüdür.Romanlarda Kürt toplumunda kadının statosü ve rolünden de bahsedilmektedir. Kürttoplumunda kadının konumuna bölgede yaşayan diğer milletlerin bakış açısıكirdelenmiştir. Oryantalistlerin bu konudaki notları ve araştırmalarına değinilmiştir.Çalışmanın içerisinde bu sayılanlar ve daha fazlası yer almaktadır.Ez-Zibârî'nin romanları modern çağ sonrası dönemi temsil etmektedir. Zira yazar tarihive tarihi olayları modern bir bakış açısıyla, güçlü bir sanatsal örgü ve ifade biçimi ileokumaya çalışmaktadır. Yazar yerşeyi olduğu gibi gösteren bir fotoğraf makinesi gibiolmaktan kurtulmayı başarmıştır. Tam aksine tarihi gerçek olayları güzel tasvirler vehayal gücüyle yansıtmıştır. Bunu da romanlarının edebi değerini yükselten bazı sanatsaledebi teknikler kullanarak yapmıştır. Bunların başındaanlam/anlatım ötesi, hayal gücünü kullanma, metnin sembollerle dizimi, ironi ve retorikimgeler gibi edebi teknikler gelmektedir.

This study attempts to stand and display the most significant features of realismin the novels of the Kurdish writer '' Abdul KarimYahyaZebari '', who is one of theKurdish creative writersin the field ofliterature (Novel), besides, he has several books incriticism and short stories, who won international awards including the Sharjah Prize forCreativity Literary works at its twelfth session.The study displaysthe realistic aspect ofhis novel`Songs of the Road to Halabja`, which reflects an image of life of Kurdishsociety with othercommunities in the region during a hard transitional period i.e. thebeginning of twentieth century. While thenovel `A Disgrace Young Carries Two Guns`examines the sufferings of Kurdish societyunder the governments and tyrannicalregimes, during the period of monarchy and republicanism in Iraq, where these storieswent to deal with the history of Kurdish people in Iraq so as to reveal the reality in thathistorical period, in addition to the Kurds' relations with other communities whom livedtogether in the same region includingTurkmen,Persian, and Arab people. This novelalso reveals the tribe's tyrannical power and suppression to the common people, the roleof religious men and their political movements against the ambitions of the colonialpowers, moreover, the role of women in Kurdish society along with the people'sviewpoints towardsthem in the region, and the observations of orientalists and theirstudies on that status.All in all, throughout this study and what is observed from hisnovels, the study concluded that the novels are postmodern, where he tried to read thehistory in a post-modernistic viewpointby an artistic technique with high quality ofperformance, he endeavored to get rid of actual realism, such as the photographic devicethat depicts everything as it is, however,he combined history to his contemporary realityby his magic imagination and his beauty of photographing. The researchvia artisticliterary techniques has examined in its study the `meta-narrative, fantasy, symbolicdesign, paradox and rhetorical images`.