Kent mekanında gündelik yaşam pratiklerini etkileyen sınır tanımlayıcıların betimlenmesine yönelik bir deneme – Üsküdar örneği

Abstract

Kentsel mekân insanın toplumsal yaşantısını sürdürdüğü bir alandır. İnsan buradahem fiziksel çevre ile hem de diğer insanlar ile bir ilişki içerisinde hareket eder. Builişkiler insanın kentsel mekândaki gündelik pratiklerine etki eder bir düzeydedir.İnsan gündelik pratikleri sayesinde kentsel mekânda kendi yaşanan mekânınıoluşturur. Bu mekânın sınırları iletişim halinde olduğu çevre ve insanlar vasıtasıylaçizilir. Bu sınırların anlaşılması kentsel mekâna yapılacak müdahalelerinsonuçlarının ne olabileceğinin tahmin edilebilmesi ve toplumun yaşamsal değerlerineuygun çevreler tasarlanması bakımından önemlidir. Bu sınırların ne olduğunun venasıl oluştuğunun anlaşılmasına yönelik olarak bu çalışma yapılmıştır.Birinci bölüm giriş bölümüdür. Bu bölümde tezin amacı, kapsamı ve araştırmasürecindeki kısıtlılıklar anlatılmıştır.İkinci bölümde kentsel mekân da gündelik yaşam ve sınır tanımlayıcılarıanlatılmıştır. Bu bölümde; kentsel mekânda süregiden gündelik yaşamın anlamınınönemine vurgu yapılmış, bu anlamın kavranmasına yönelik olarak fenomenojinininsan ve çevre ilişkilerini ele alış biçimi tartışılmıştır. Sınır kavramı ve mekânla olanilişkisi yine bu bölümde incelenmiştir. Mekânın iki farklı boyutu olan fiziksel mekânve yaşanan mekânın sınırları anlatılmaya çalışılmıştır. Tezin amaç ve kapsamınayönelik olarak yaşanan mekânın sınır tanımlayıcıları daha detaylı olarak elealınmıştır. Yaşanan mekânın sınırlarının oluşumu insan-insan ve çevre-insan ilişkileribağlamında açıklanmaya çalışılmıştır.Tezin üçüncü bölümünde gündelik yaşam pratiklerini etkileyen sınırtanımlayıcılarının kentsel mekânda fenomenolojik bir yöntem ile keşfedilmesini vebetimlenmesi süreci anlatılmıştır. Alandan elde edilen veriler ile sınır tanımlayıcılarmuhatapları bakımından insan-insan ve çevre-insan ilişkilerinde sınır tanımlayıcılarolarak gruplandırılmıştır. Bulgular detaylı bir şekilde betimlenmiş ve literatürdendesteklemelerde bulunulmuştur.Sonuç olarak kentsel mekânın yaşamsal değeri ile birlikte ele alınması gerekliliğinevurgu yapılmıştır.

Urban space is an area in which people continue to their social life. Here, people actin a relationship both with the physical environment and with other people. Theserelationships affect people's everyday life practices in urban space. People createtheir own living space in urban space because of their everyday life practices. Theborders of this space are drawn through the physical environment and people inwhich both are incommunication. Understanding these borders is important in termsof predicting the consequences of interventions in the urban space and designingenvironments in line with the vital values of society. This study was conducted tounderstand what these borders are and how they are formed.The first part is the introduction. In this part, the purpose, scope and limitations ofthe research process are explained.In the second part, everyday life and border definers in an urban space are explained.In this chapter; the importance of the meaning of everyday life in urban space isemphasized, and the way phenomenology is handled in relation to human andenvironment is discussed in order to comprehend this meaning. The concept ofborder and its relationship with the space are also examined in this section. Physicaland experienced space's borders tried to be explained which are both different layersof space. For the purpose and scope of the thesis, the border definers of the livingspace are discussed in more details. The formation of the boundaries of theexperienced space has tried to be explained in the context of people-people andenvironment-people relations.In the third part of the thesis, the process of the discovery and description of theborder definers that affect everyday life practices in urban space with aphenomenological method is explained. With the data obtained from the field, borderdefiners are grouped as in people-people and environment-people relations in termsof their interlocutors. The findings are described in detail and supported by literature.As a result, it is emphasized urban space should be considered together with its vitalvalue.