İlköğretim okullarındaki yönetici ve öğretmenlerin eğitsel denetim ve örgüt iklimine ilişkin algılarının değerlendirilmesi (Batman ili örneği)

Abstract

Bu araştırma, ilköğretim okullarındaki başarının önemli değişkenlerinden olan ve okulu amaçlarına ulaştırmada çok önemli bir yere sahip olan ?denetim ve örgüt iklimi? kavramlarının birbirlerine olan etkilerine ilişkindir.Araştırma, denetimin okul örgütlerinin iklimine etkilerinin hangi düzeyde olduğunu belirlemek ve görev değişkenine göre yönetici ve öğretmenlerin denetim ve okul iklimine olan genel yaklaşımlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.Bu amaca ulaşabilmek için, araştırmanın evrenini oluşturan Batman il merkezindeki 83 resmi ilköğretim okulundan, çevrenin sosyal-kültürel-ekonomik özellikleri de dikkate alınarak homojen bir dağılım olacak şekilde 25 okul seçilmiş, bu okullarda görev yapan 2624 yönetici ve öğretmenlerden gönüllü olan 722 yönetici ve öğretmen bu araştırmanın örneklemini oluşturmuştur.Belirlenen 5 alt probleme dayalı olarak yönetici ve öğretmenlerin çalıştıkları okullardaki denetimlere ilişkin algılarını belirleyebilmek için 20 sorudan oluşan Denetim Ölçeği ile iklimine ilişkin algılarını belirleyebilmek için 20 sorudan oluşan Örgütsel İklimi Ölçeği kullanılmıştır.Deneklerden elde edilen verilere dayanarak deneklerin, çalıştıkları ilköğretim okullarındaki denetim ve iklime ilişkin algılarını belirlemek için Aritmetik Ortalama, iklim ölçeğinin alt boyutları ile denetim ölçeğinin alt boyutları arasındaki ilişkileri öğrenmek için Korelasyon, göreve göre denetim ve iklim ölçeğinden alınan puanlara ilişkin sonuçları öğrenmek için Mann Whitney-U Testi kullanılmıştır.Yönetici ve öğretmenlerin ilköğretim okullarındaki denetimlere ve iklime ilişkin algılarında, yöneticilerin algıları öğretmenlerin algılarından yüksek bulunmuştur. Örgütsel iklim ölçeğinin tüm alt boyutları ile denetim ölçeğinin tüm alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Görev değişkenine göre yönetici ve öğretmenlerin denetim ve iklim ölçeğinden alınan puanları arasında, yöneticiler lehine anlamlı bir fark bulunmuştur.Yönetici ve öğretmenlerin denetim ile ilgili görüşlerde genelde kararsız oldukları, iklim ile ilgili görüşlere ise genelde katıldıkları; yöneticilerin ise denetim ve iklim ile ilgili görüşlere genelde katıldıkları ve olumlu baktıkları görülmüştür. Görev değişkenine bağlı olarak yönetici ve öğretmenlerin denetime karşı olan olumlu tutumlarının okuldaki iklimi de olumlu etkilediği anlaşılmıştır. Görev değişkenine göre yöneticilerin denetim ve örgütsel iklim algıları öğretmenlerin algılarından yüksektir.Yönetici ve öğretmenlerin denetime ilişkin olumlu bir tutum geliştirmeleri için denetmenlerle iletişim içinde olmaları, birbirlerini tanımaları, birbirlerine güvenmeleri gerekmektedir. Okullarda sağlıklı ve olumlu bir iklim oluşturabilmek için yönetici ve öğretmenlerin denetime karşı olan tutumlarını yüksek düzeyde tutmak gerekmektedir. Bunun için denetim faaliyetleri ve denetmenlerin davranışlarıyla ilgili olarak yönetici ve öğretmenlerin görüşlerine başvurulabilir.Anahtar kelimeler: Eğitim, örgüt, denetim, örgüt iklimi

In this paper, supervision and organizational climate, which are both a part of achievement of primary schools and have an effect to reach a goal for the primary schools, are researched by mutual effect.Aim of the research is that to what extend supervision has an effect organizational climate of primary schools and identifying teachers? and managers? approaches for supervision and organizational climate.Population of the research was chosen from the city of Batman which has 83 state primary schools. Considering social, cultural and economical factors of Batman 25 schools were chosen in a homogenous way. Research includes 722 voluntary teachers and managers out of 2624 person who wok these schools, for the sample.Supervision Scale, which contains 20 questions, was utilised in order to determine teachers? perceptions about their schools? supervisions based on five problems. Another scale, Organizational Climate, was used to identify their perceptions about the schools? climate.Arithmetic Mean was used for those voluntary teachers? perceptions about supervision and climate; Correlation was utilised for understanding relation between sub-dimensions of climate scale and supervision and Mann Whitney-U Test was made to observe the outcomes of supervision and climate scale.Perceptions of the managers were higher than those of the teachers regarding supervision? and climate? perceptions. Besides, positive relations were investigated between both sub-dimensions of organizational climate and supervision scales. There was reasonable and optimistic differentiation on behalf of the managers considering their duty with the score of the scales for both teachers and managers.The teachers were indecisive for supervision although they had positive attitudes about climate. However, managers had positive point of views for both supervision and climate. It was observed that positive perceptions of both the teachers and the managers for supervision affected positively to the climate in the schools.It is believed that teachers? and managers? approaches should be constructive and supportive perceptions in order to constitute an ideal and optimum climate in schools. Therefore it might be consulted to teachers and managers in respect of supervision activities and inspectors? behaviours. Key words: Education, organization, supervision, organizational climate